Oczywistością niewymagającą komentarza pozostaje fakt, iż wyrażanie konsensu małżeńskiego dokonuje się przez słowa i znaki. Ustawodawca kościelny stanowi bowiem, że do ważnego zawarcia małżeństwa konieczne jest, by nupturienci byli równocześnie obecni, bądź osobiście, bądź też przez pełnomocnika. Rozchodzi się tutaj zatem o obecność fizyczną i żaden inny sposób porozumiewania się na odległość nie wystarcza do skutecznego przekazania praw i obowiązków małżeńskich.
Pełnomocnik - wymogi
Osobista obecność nupturientów przy wyrażaniu zgody małżeńskiej stanowi zatem wymóg prawa pozytywnego, choć owa zgoda może także zostać wyrażona przez pełnomocnika. Prawodawca wymaga jednak do ważnego zawarcia małżeństwa, aby pełnomocnik:
1. okazał się specjalnym upoważnieniem do zawarcia małżeństwa z określoną osobą,
2. był wyznaczony i upoważniony przez samego zleceniodawcę i osobiście wypełniał zlecone mu zadanie.
Prawodawca kościelny nie określa natomiast, kto może być pełnomocnikiem. Wystarcza zatem, że będzie to osoba zdolna do aktu ludzkiego mężczyzna lub kobieta, katolik lub akatolik. Nie ma także żadnych przeciwwskazań co do tego, by w imieniu mężczyzny działała prawidłowo umocowane kobieta i odwrotnie, choć można także spotkać głosy, iż jest to zalecane.
Zobacz również serwis: Zawarcie małżeństwa
Pełnomocnictwo – wymogi
Pełnomocnictwo natomiast by było ważne musi być podpisane przez osobę zlecającą i ponadto przez proboszcza lub ordynariusza miejsca, w którym wystawia się pełnomocnictwo, albo przynajmniej przez dwóch świadków, lub też winno być sporządzone w formie autentycznego dokumentu, zgodnie z wymogami prawa państwowego. Jeśli zleceniodawca nie może lub nie umie pisać to należy zaznaczyć
o tym w samym pełnomocnictwie i dodać jeszcze jednego świadka, który również podpisuje pełnomocnictwo. W przeciwnym razie pełnomocnictwo jest nieważne.
Odwołanie
Ustawodawca kościelny przewiduje także możliwość odwołania zlecenia przez jego autora lub możliwość popadnięcia przezeń w chorobę umysłową. Dlatego też ustanowione zostało, że jeśli zleceniodawca, przed zawarciem w jego imieniu małżeństwa, odwołał upoważnienie lub popadł w chorobę umysłową, małżeństwo jest nieważne, chociaż pełnomocnik lub druga strona o tym nie wiedzieli. Tym samym skuteczne odwołanie pełnomocnictwa, oczywiście przed wyrażeniem zgody małżeńskiej przez pełnomocnika, oznacza odwołanie zgody małżeńskiej samego nupturienta,
do czego ma on pełne prawo.
Zobacz również: Dokumenty niezbędne do zawarcia małżeństwa konkordatowego