Brak stanu rzeczy osądzonej w kościelnych procesach o niewazność małżeństwa

dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
rozwiń więcej
fot. Fotolia
Wg Kodeksu Prawa Kanonicznego w sprawach dotyczących osób, a takimi sprawami są kościelne procesy o nieważność małżeństwa, nie ma tzw. stanu rzeczy osądzonej (kan. 1643 KPK). Innymi słowy: nawet, gdy w danej sprawie zapadły dwa jednobrzmiące wyroki, i to bez względu na to czy są one negatywne, czy nawet pozytywne, to także ten stan może ulec zmianie.

Jest to rzeczywiście „pocieszające” w przypadku wyroków negatywnych, bowiem oznacza to, iż gdy Strona, Strony dysponują nowymi dowodami, czy jakimś nowym światłem na dotychczas prowadzoną sprawę, wówczas mają prawo do prośby o jej nowe rozpatrzenie (tzw. nowe wniesienie sprawy) (kan. 1644 §1 KPK). Wydaje się jednak, wychodząc z praktycznego punktu widzenia, iż taka sytuacja zachodzi sporadycznie, bowiem już przy okazji apelacji Strona (Strony) pozbywają się definitywnie ostatnich środków dowodowych, nowych aspektów, w jakim należałoby rozważyć i zbadać dotychczasowe akta sprawy, ale skoro Prawodawca dał takowe prawo, to oznacza to tym samym, iż zaistnienie opisanej sytuacji nie jest do końca niemożliwe.

Zobacz także: W jaki sposób odczytywać wyrok kościelny?

Inaczej, w sensie czysto ludzkim, przedstawia się sytuacja, gdy w danej sprawie małżeńskiej zapadły dwa wyroki pozytywne, a mimo tego, przykładowo jedna ze Stron, czując się nimi pokrzywdzona, nie zgadza się z nimi i dąży do nowego rozpatrzenia sprawy. Na początku trzeba wyjaśnić, iż „naraża się” Ona tym samym na ew. przyjęcie sprawy, a w przyszłości na wydanie wyroku negatywnego i tym samym na niemożliwość zawarcia kościelnego małżeństwa. W tym przypadku nie oceniamy innej sytuacji, a mianowicie: zatajenia czegoś istotnego, aby właśnie nie narazić się na negatywne konsekwencje, nie chodzi zatem o jakieś zamataczenie, niemniej winno się jasno wytłumaczyć Stronie, iż musi być świadoma pewnych skutków. Trzeba zastanowić się również i odpowiedzieć na pytanie: czy rzeczywiście dotychczas prowadzony proces był pod tym względem „wadliwy”, czy rzeczywiście na podstawie dotychczasowych żmudnie zbadanych dowodów nie było prawa do wydania takiego, a nie innego wyroku. Aby móc odpowiedzieć na te pytania czy też inne potrzeba pewnego obiektywizmu i fachowej wiedzy.

Obecnie interesuje nas też kwestia tego, jak wygląda procedura w przypadku nowego wniesienia. Zaleca się skierowanie prośby o nowe rozpatrzenie sprawy przez Trybunał II Instancji do Najwyższego Trybunału Roty Rzymskiej, to ten Trybunał podejmuje decyzję czy sprawę przyjąć, czy też odrzucić. Prośbę można wnosić w każdym czasie, natomiast jej uzasadnienie w ciągu trzydziestu dni (kan. 1644 §1 KPK). Dalsze kroki, przy pozytywnej decyzji, są już bardziej znane, gdyż po zabraniu pod uwagę tego, co przedstawiła Strona (Strony) zapada wyrok.

Jak widać, sprawy ludzkie są na tyle skomplikowane, że Prawodawca przewidział możliwość jakby wciąż otwartego procesu, od aktywności zatem samej Strony zależy ew. zmiana wyroków, przy czym nie może być to aktywność nieuzasadniona, nieracjonalna, aby mówić o zmianie.

Na zakończenie warto dodać i przypomnieć, że nieraz Strona, Strony dochodzą do wniosku po dwóch wyrokach negatywnych, iż proces winien przebiegać z innego tytułu, rozpoczęcie jego więc od początku czasami jest o wiele łatwiejsze aniżeli prośba o nowe rozpatrzenie sprawy.

Polecamy serwis: Rozwód kościelny

Prawo
Powstanie ukraiński legion w Polsce. Będzie to nowa formacja złożona z ochotników
08 lip 2024

Umówiliśmy się na sformowanie i szkolenie na terenie Polski ukraińskiego legionu. Będzie to nowa formacja złożona z ochotników, która mogłaby umożliwić obywatelom Ukrainy, znajdującym się na terenie Polski, wzięcie udziału w obronie Ukrainy. Ogłosił dzisiaj w Warszawie prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski.

Tusk i Zełenski podpisali porozumienie w sprawie bezpieczeństwa. Oto szczegóły
08 lip 2024

Polska będzie nadal wspierać Ukrainę sprzętem wojskowym, oba kraje będą się wymieniać doświadczeniami, by zwiększać zdolności obronne, będą też zachęcać do kooperacji przemysły obronne. Tak zakłada "Porozumienie o dwustronnej współpracy w dziedzinie bezpieczeństwa", w części dotyczącej obrony, podpisane dzisiaj w Warszawie.

Związki partnerskie dla par nie tylko tej samej płci [projekt rządowy]. Rejestracja w USC, wspólny majątek i nazwisko, jedno rozliczenie PIT, dziedziczenie, zwolnienie z podatku spadkowego, renta rodzinna i inne zmiany
08 lip 2024

W dniu 8 lipca 2024 r. w Wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów opublikowano założenia ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich i ustawy wprowadzającej tą pierwszą. Mają to być więc projekty rządowe. Celem tych ustaw jest wprowadzenie do polskiego porządku prawnego nowej instytucji: rejestrowanego związku partnerskiego, dostępnego dla par tej samej płci oraz dla par różnej płci. Projekty nowych przepisów mają zostać przyjęte przez Radę Ministrów w IV. kwartale 2024 r. Na ten moment nie ma informacji o planowanym terminie wejścia w życie tych przepisów.

"Rejestrowany związek partnerski będą mogły zawrzeć 2 osoby pełnoletnie, stanu wolnego, niezależnie od płci". Jest projekt ustawy o związkach partnerskich
08 lip 2024

Rejestrowany związek partnerski będą mogły zawrzeć dwie osoby pełnoletnie, stanu wolnego, niezależnie od płci. Będzie możliwe zawarcie umowy majątkowej partnerskiej. Tak wynika z informacji o projekcie ustawy o rejestrowanych związkach partnerskich i ustawy wprowadzającej.

Minister ds. polityki senioralnej Marzena Okła-Drewnowicz zapowiedziała budowę mieszkań dla osób starszych na terenach pogórniczych
08 lip 2024

Minister ds. polityki senioralnej Marzena Okła-Drewnowicz zapowiedziała budowę mieszkań dla osób starszych na terenach pogórniczych w Katowicach. Chodzi o mieszkania, w których seniorzy mogliby funkcjonować samodzielnie. Trwają już prace nad odpowiednim programem.

Bon energetyczny również w 2025 r. Do tego 500 zł za 1 MWh dla gospodarstw domowych i 693 zł dla małych firm. Dla kogo?
08 lip 2024

Bon energetyczny również w 2025 r. Do tego 500 zł za 1 MWh dla gospodarstw domowych i 693 zł dla małych firm. Czy również w przyszłym roku będą dostępne takie koła ratunkowe? Znamy stanowisko resortu klimatu i środowiska.

Na jakim etapie jest renta wdowia? Będą poprawki dotyczące zbiegu świadczeń emerytalno-rentowych
08 lip 2024

Projekt ustawy dotyczący renty wdowiej aktualnie przechodzi przez Sejmową Komisję Polityki Społecznej i Rodziny. Posłowie zdecydowali o wprowadzeniu do niego poprawek. Chodzi o sprecyzowanie katalogu praw do świadczeń emerytalno-rentowych, do których będzie można stosować regułę zbiegu prawa do kilku świadczeń emerytalno-rentowych.

Śmierć emeryta lub rencisty. Czy wtedy zawsze trzeba zwrócić do ZUS-u emeryturę lub rentę? Kto ma prawo do świadczenia po zmarłym? Wniosek ENS
08 lip 2024

Wiele osób nie wie, czy może zatrzymać emeryturę lub rentę, którą listonosz doręczył już po śmierci emeryta lub rencisty. Dotyczy to także świadczeń, które wpływają na rachunek w banku. ZUS wyjaśnia, kto w takim przypadku ma prawo do emerytury lub renty po zmarłym członku rodziny.                                  

Rower dla każdego: 50 proc. dopłaty do zakupu rowerów elektrycznych. Z dotacji będą mogły skorzystać indywidualne osoby, przedsiębiorcy i samorządy
08 lip 2024

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej planuje dopłaty do zakupu rowerów elektrycznych. W ramach programu „Mój rower elektryczny” uruchomi dofinansowanie zakupu prawie 47000 szt. pojazdów. Beneficjentami programu będą osoby fizyczne, przedsiębiorcy oraz jednostki samorządu terytorialnego.

Posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego przed wylotem polskiej delegacji na szczyt NATO w Waszyngtonie
08 lip 2024

W poniedziałek, 8 lipca 2024 r. o godz. 9.00 w Belwederze odbędzie się zwołane przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudę posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego. Posiedzenie odbędzie się przed wylotem polskiej delegacji na Szczyt NATO w Waszyngtonie.

pokaż więcej
Proszę czekać...