Brak stanu rzeczy osądzonej w kościelnych procesach o niewazność małżeństwa

dr Arletta Bolesta
Adwokat kościelny
rozwiń więcej
fot. Fotolia
Wg Kodeksu Prawa Kanonicznego w sprawach dotyczących osób, a takimi sprawami są kościelne procesy o nieważność małżeństwa, nie ma tzw. stanu rzeczy osądzonej (kan. 1643 KPK). Innymi słowy: nawet, gdy w danej sprawie zapadły dwa jednobrzmiące wyroki, i to bez względu na to czy są one negatywne, czy nawet pozytywne, to także ten stan może ulec zmianie.

Jest to rzeczywiście „pocieszające” w przypadku wyroków negatywnych, bowiem oznacza to, iż gdy Strona, Strony dysponują nowymi dowodami, czy jakimś nowym światłem na dotychczas prowadzoną sprawę, wówczas mają prawo do prośby o jej nowe rozpatrzenie (tzw. nowe wniesienie sprawy) (kan. 1644 §1 KPK). Wydaje się jednak, wychodząc z praktycznego punktu widzenia, iż taka sytuacja zachodzi sporadycznie, bowiem już przy okazji apelacji Strona (Strony) pozbywają się definitywnie ostatnich środków dowodowych, nowych aspektów, w jakim należałoby rozważyć i zbadać dotychczasowe akta sprawy, ale skoro Prawodawca dał takowe prawo, to oznacza to tym samym, iż zaistnienie opisanej sytuacji nie jest do końca niemożliwe.

Zobacz także: W jaki sposób odczytywać wyrok kościelny?

Inaczej, w sensie czysto ludzkim, przedstawia się sytuacja, gdy w danej sprawie małżeńskiej zapadły dwa wyroki pozytywne, a mimo tego, przykładowo jedna ze Stron, czując się nimi pokrzywdzona, nie zgadza się z nimi i dąży do nowego rozpatrzenia sprawy. Na początku trzeba wyjaśnić, iż „naraża się” Ona tym samym na ew. przyjęcie sprawy, a w przyszłości na wydanie wyroku negatywnego i tym samym na niemożliwość zawarcia kościelnego małżeństwa. W tym przypadku nie oceniamy innej sytuacji, a mianowicie: zatajenia czegoś istotnego, aby właśnie nie narazić się na negatywne konsekwencje, nie chodzi zatem o jakieś zamataczenie, niemniej winno się jasno wytłumaczyć Stronie, iż musi być świadoma pewnych skutków. Trzeba zastanowić się również i odpowiedzieć na pytanie: czy rzeczywiście dotychczas prowadzony proces był pod tym względem „wadliwy”, czy rzeczywiście na podstawie dotychczasowych żmudnie zbadanych dowodów nie było prawa do wydania takiego, a nie innego wyroku. Aby móc odpowiedzieć na te pytania czy też inne potrzeba pewnego obiektywizmu i fachowej wiedzy.

Obecnie interesuje nas też kwestia tego, jak wygląda procedura w przypadku nowego wniesienia. Zaleca się skierowanie prośby o nowe rozpatrzenie sprawy przez Trybunał II Instancji do Najwyższego Trybunału Roty Rzymskiej, to ten Trybunał podejmuje decyzję czy sprawę przyjąć, czy też odrzucić. Prośbę można wnosić w każdym czasie, natomiast jej uzasadnienie w ciągu trzydziestu dni (kan. 1644 §1 KPK). Dalsze kroki, przy pozytywnej decyzji, są już bardziej znane, gdyż po zabraniu pod uwagę tego, co przedstawiła Strona (Strony) zapada wyrok.

Jak widać, sprawy ludzkie są na tyle skomplikowane, że Prawodawca przewidział możliwość jakby wciąż otwartego procesu, od aktywności zatem samej Strony zależy ew. zmiana wyroków, przy czym nie może być to aktywność nieuzasadniona, nieracjonalna, aby mówić o zmianie.

Na zakończenie warto dodać i przypomnieć, że nieraz Strona, Strony dochodzą do wniosku po dwóch wyrokach negatywnych, iż proces winien przebiegać z innego tytułu, rozpoczęcie jego więc od początku czasami jest o wiele łatwiejsze aniżeli prośba o nowe rozpatrzenie sprawy.

Polecamy serwis: Rozwód kościelny

Prawo
Edukacja zdrowotna w szkołach od 1 września 2025 r. Dla kogo? Kto może prowadzić ten przedmiot?
18 lis 2024

Edukacja zdrowotna w szkołach od 1 września 2025 r. Dla kogo? Kto może prowadzić ten przedmiot? Komisje sejmowe we wtorek rozpatrzą informacje nt. przygotowania podstawy programowej i harmonogramu prac.

Obniżenie minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców w 2025 r. Autopoprawka Ministerstwa Zdrowia. Trzy projekty w Sejmie
18 lis 2024

Obniżenie minimalnej składki na ubezpieczenie zdrowotne dla przedsiębiorców w 2025 r. Autopoprawka Ministerstwa Zdrowia dotycząca podstawy wyliczania oraz opłacania składki zdrowotnej. Trzy projekty w Sejmie

Prawo budowlane do zmiany. Nowe garaże i piwnice muszą być miejscami doraźnego schronienia
18 lis 2024

Konieczne są zmiany w prawie budowlanym. Ponieważ od 2026 roku piwnice i garaże w nowo budowanych obiektach użyteczności publicznej i blokach mieszkalnych będą musiały być tak zaprojektowane, by móc stworzyć w nich miejsca doraźnego schronienia.

Nowe przedmioty w szkole. Edukacja zdrowotna i edukacja obywatelska od roku szkolnego 2025/2026
18 lis 2024

Trwają prace nad projektem rozporządzeniem wprowadzającym do szkół nowe przedmioty: edukację zdrowotną i edukację obywatelską. Projekt trafił do konsultacji społecznych.

QUIZ Szybka 10 z wiedzy ogólnej. Rozruszaj swój mózg
18 lis 2024
Jesienią nie zapominasz o aktywności fizycznej? Świetnie, ale pamiętaj też o gimnastyce umysłu. Szybka 10 pytań z wiedzy ogólnej to doskonałe ćwiczenie na rozruszanie mózgu.
B2B (samozatrudnienie) zamiast umowy o pracę. Wady i zalety. Komu się opłaca taka forma współpracy zarobkowej?
18 lis 2024

Przejście na model współpracy B2B (tzw. samozatrudnienie) to decyzja, która daje większą niezależność i możliwość rozwoju, ale wiąże się również z pewnymi wyzwaniami. Popularność tego rozwiązania wciąż rośnie szczególnie w branżach takich jak IT, consulting czy marketing. Dodatkowo - nie wszystkie firmy oferują dziś zatrudnienie na umowę o pracę. Często to właśnie nowe możliwości zawodowe i wyższe wynagrodzenie na B2B skłaniają do założenia własnej działalności gospodarczej. Jeśli stoisz przed takim wyborem zapoznaj się z korzyściami, jakie daje Ci współpraca w formie B2B, ale także jakie obowiązki Cię czekają jako przedsiębiorcę.

Cena prądu w 2025 roku. Gospodarstwa domowe nadal z gwarantowaną ceną maksymalną 500 zł netto za 1 MWh
18 lis 2024

Ministerstwo Klimatu i Środowiska chce przedłużenia na 2025 rok obowiązywania mechanizmu ceny maksymalnej za energię elektryczną dla odbiorców energii w gospodarstwach domowych, ustalonej na niższym poziomie niż cena, która wynika z zatwierdzonych taryf dla energii elektrycznej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. 18 listopada 2024 r. opublikowano założenia nowelizacji ustawy o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców (…).

Obowiązek szkolny. Do kiedy? Jakie kary? Ile dni nieusprawiedliwionych? Resort edukacji szykuje zmiany
18 lis 2024

Obowiązek szkolny. Do kiedy? Jakie kary? Ile dni nieusprawiedliwionych? Resort edukacji szykuje zmiany. Kto podlega obowiązkowi szkolnemu? Do kiedy trwa obowiązek szkolny? Ministerstwo Edukacji Narodowej pracuje nad projektem.

Vouchery Biedronki - reklamy nie wyjaśniają precyzyjnie zasad. Prezes UOKiK stawia zarzuty. Grozi kara do 10% obrotu
18 lis 2024

Na początku 2024 roku, 31 stycznia i 14 lutego, w sklepach Biedronka odbyły się jednodniowe akcje promocyjne – „Specjalna Środa” i „Walentynkowa Środa”. Klienci byli zachęcani do kupienia określonych produktów, za które mieli otrzymać „Zwrot 100% na voucher”. Okazało się jednak, że przedsiębiorca w przekazach reklamowych nie informował jasno o zasadach akcji. Prezes UOKiK postawił spółce Jeronimo Martins Polska zarzut naruszenia zbiorowych interesów konsumentów za co grozi kara do 10 proc. obrotu.

Wysyp mandatów. W tych miejscach kierowcy muszą się mieć na baczności. Inaczej wezwanie
18 lis 2024

System odcinkowego pomiaru prędkości prowadzi do znacznego wzrostu liczby mandatów. Szczególnie dotyczy to nowo wprowadzonych kamer na autostradzie A1, tworzących jeden z najdłuższych takich odcinków w kraju. Kierowcy powinni zachować szczególną ostrożność po przekroczeniu znaku D-51a, gdyż ryzyko otrzymania mandatu jest bardzo wysokie. 

pokaż więcej
Proszę czekać...