Pojęcie zarządu majątkiem wspólnym uregulowane zostało w przepisach kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Zarząd może być rozumiany jako dokonywanie wszelkich czynności bezpośrednio w stosunku do poszczególnych składników majątku oraz w stosunku do całości majątku. Każdy z małżonków ma równy udział w zarządzie i każdy z nich jest adresatem czynności prawnych, które odnosiłyby się pośrednio czy bezpośrednio do majątku wspólnego. Pojęcie "zarząd majątkiem wspólnym" obejmuje nadto poza czynnościami związanymi z bieżącą, zwykłą eksploatacją rzeczy i utrzymania jej w stanie niepogorszonym, także takie czynności, jak zbywanie ruchomości, jeśli nie miały one szczególnego znaczenia lub przeznaczenia, nabywanie ruchomości i nieruchomości oraz innych praw rzeczowych, jeśli w związku z tym nie dochodzi do uszczuplenia majątku wspólnego oraz zawieranie umów ubezpieczenia, kontraktacji i kredytów, jeśli pozostają w związku z prowadzoną przez małżonków działalnością gospodarczą (wyr. SN, V CKN 1063/00).
Zobacz również: Obowiązek wierności małżeńskiej a prawo rodzinne
Pojęcie współdziałania
Współdziałanie w odniesieniu do czynności dokonywanych przez małżonków wiąże się z jednej strony ze ścisłą współpracą, a z drugiej strony każdy z małżonków ma prawo do samodzielnego wykonywania zarządu majątkiem wspólnym. Obowiązek współdziałania wyraża się w informowaniu o stanie majątku, o dokonanych w nim zmianach oraz o zamierzeniach dokonania zmian. Najważniejszym elementem w działaniach małżonka jest informowanie o skutkach prawnych dokonanych czynności, w szczególności związanych z zaspokajaniem zwykłych potrzeb rodziny. Co ważne, zgoda małżonka do dokonania zarządu co do zasady nie jest wymagana. Jedyne wyjątki ustawodawca wskazał w art. 37 § 1 k.r.o. wymieniając czynności przekraczające zwykły zarząd. Chodzi m.in. o nabywanie nowych składników majątku wspólnego, które mogą jednakże zostać przekazane do osobistego majątku małżonka. Co więcej przepisy dotyczące zarządu majątkiem wspólnym mają charakter bezwzględnie obowiązujących co oznacza, że nie mogą zostać zmienione przez żadnego z małżonków a zarząd nie może zostać powierzony osobie trzeciej. Wyjątkiem w tym zakresie jest zarząd nieruchomością, jako pojedynczym składnikiem majątku.
Skutki braku współdziałania
Niedopełnianie obowiązku współdziałania, a przede wszystkim wzajemnego informowania o poczynionych działaniach odnoszących się do majątku wspólnego może stanowić podstawę do wstąpienia na drogę sądową w celu ograniczenia bądź pozbawienia jednego z małżonków samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym. W przypadku, gdy jeden z małżonków dokona przeniesienia części składowych majątku wspólnego o znacznej wartości w celu powiększenia własnego majątku osobistego powinien liczyć się z możliwości poniesienia odpowiedzialności karnej z tytułu przywłaszczenia. Wówczas ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego małżonka, a granice karalności za ten czyn określone zostały w art. 284 kodeksu karnego.
Zobacz też: Gdy małżonkowie nie mogą się porozumieć