W momencie zawarcia związku małżeńskiego pomiędzy małżonkami powstaje ustawowa wspólność majątkowa. Wspólnością ustawową objęte są przedmioty nabyte przez małżonków lub jednego z nich podczas trwania związku małżeńskiego. Istnieje jednak szereg przedmiotów majątkowych oraz praw, które (mimo nabycia podczas trwania związku małżeńskiego) do ustawowej wspólności majątkowej nie wchodzą. Zgodnie z art. 33 Kodeksu rodzinnego do majątku osobistego każdego z małżonków należą:
- przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
- przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
- prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
- przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
- prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
- przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
- wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
- przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
- prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
- przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Zobacz też: Rozdzielność majątkowa przed sądem tylko z ważnych powodów
Na uwagę zasługuje fakt, że przedmioty służące do zwykłego użytku domowego, nawet jeżeli zostały nabyte przez dziedziczenie, zapis, czy też darowiznę, należą do majątku wspólnego małżonków. W przypadku wydatków poczynionych z majątku osobistego na majątek wspólny małżonkowie powinny się z tego rozliczyć, zwłaszcza w chwili ustania związku małżeńskiego.