W trakcie trwania małżeństwa
Do czasu ustania małżeństwa małżonków obowiązuje ustrój rozdzielności majątkowej. Ma to takie znaczenie, że majątek nabyty po zawarciu związku małżeńskiego jest własnością każdego z małżonków.
Małżonkowie powiększają swoje dotychczasowe majątki, nie pracują na wspólny dobytek. Ponadto każdy z nich zarządza swobodnie składnikami tego majątku. Mąż może samodzielnie podejmować najważniejsze decyzje dotyczące własnej firmy. Żona nie musi wyrażać zgody na jej zbycie, wydzierżawienie, czy, przykładowo na dysponowanie nieruchomościami.
W przypadku wspólności ustawowej prawo stanowi, że zgoda małżonka na najważniejsze czynności jest warunkiem ich skuteczności.
Ustanowienie rozdzielności majątkowej daje małżonkom większą swobodę w dysponowaniu ich majątkami.
Ochrona „niepracującego” małżonka
Standardowa rozdzielność majątkowa ma ten skutek, że w razie ustania małżeństwa nie ma żadnego majątku do podziału. Sytuacja finansowa małżonków co do zasady się nie zmienia.
Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków została pomyślana jako umowa zabezpieczająca interesy małżonka, który w trakcie małżeństwa nie wypracował swojego majątku. Ma to miejsce przykładowo w sytuacji, gdy małżonek nie pracował i zajmował się domem i wychowaniem dzieci.
Zobacz serwis: Małżeństwo
Wyrównanie dorobków
W razie ustania rozdzielności majątkowej następuje podział majątku, którego małżonek dorobił się w trakcie związku. Obliczając dorobek pomija się:
- składniki nabyte przed zawarciem umowy majątkowej
- prawa majątkowe o osobistym charakterze m.in. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie
Jednocześnie dolicza się sumy:
- których małżonek wyzbył się z majątku w drodze darowizn (z wyłączeniem darowizn na rzecz wspólnych zstępnych małżonków oraz drobnych zwyczajowo przyjętych darowizn na rzecz innych osób),
- usług świadczonych osobiście przez jednego z małżonków na rzecz majątku drugiego małżonka,
- nakładów i wydatków na majątek jednego małżonka z majątku drugiego małżonka.
Wady umowy
Małżonek znajdujący się w słabszej sytuacji ekonomicznej nie ma żadnego wpływu na sposób, w jaki jego druga połowa podejmuje majątkowe decyzje. Nie ma żadnych prawnych środków, żeby zapobiec czynnościom niekorzystnym z punktu widzenia rodziny.
Tym samym, ma wprawdzie gwarancję udziału w majątku dorobkowym małżonka, ale nie ma wpływu na jego utrzymanie w trakcie trwania małżeństwa.
Ustawodawca nie przewidział rozwiązania na wypadek jednoczesnej śmierci obojga małżonków. Gdy małżonkowie stracą życie np. w wypadku drogowym, spadkobiercy ustawowi małżonka mniej zamożnego nie mają uprawnień do majątku drugiego małżonka.
Równy podział nie zawsze sprawiedliwy
Wyrównanie dorobków może nastąpić na mocy umowy zarówno w trakcie trwania jak i po ustaniu małżeństwa .
W razie sporu między małżonkami, często w razie rozwodu, jeden z małżonków może żądać zmniejszenia obowiązku wyrównania dorobków.
Sąd uwzględni takie żądanie w razie zaistnienia ważnych przyczyn np. w razie gdy roszczenia wysuwa małżonek, który w sposób naganny uchylał się od zaspokajania potrzeb rodziny.
Zadaj pytanie: Forum