REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Małżonkowie budują wspólny dom na działce żony lub męża

Niejednokrotnie małżonkowie budują wspólny dom na działce żony lub męża, która stanowi wyłączną własność jednego z małżonków, czyli wchodzi do jego majątku osobistego./Fot. Fotolia
Niejednokrotnie małżonkowie budują wspólny dom na działce żony lub męża, która stanowi wyłączną własność jednego z małżonków, czyli wchodzi do jego majątku osobistego./Fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Czyją własnością będzie dom wybudowany wspólnie przez małżonków na działce żony lub męża? Do jakich rozliczeń dojdzie między małżonkami po rozwodzie?

Niejednokrotnie małżonkowie budują wspólny dom na działce żony lub męża, która stanowi wyłączną własność jednego z małżonków, czyli wchodzi do jego majątku osobistego. Do czynienia z takim stanem mamy nie tylko wtedy, gdy nieruchomość została nabyta przez małżonka jeszcze przed ślubem, ale również gdy działka została nabyta w drodze darowizny lub spadkobrania w trakcie trwania małżeństwa. Wynika to z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, a mianowicie z art. 33 pkt 2, zgodnie z którym do majątku osobistego każdego z małżonków należą przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił. Oznacza to, że w przypadku, gdy z treści umowy darowizny lub testamentu nie wynika, by wolą darczyńcy lub spadkodawcy było wejście nieruchomości do majątku wspólnego małżonków to nabyta w taki sposób nieruchomość będzie stanowiła wyłączną własność jednego z nich.

REKLAMA

Polecamy: Alimenty. Jak szybko dostać pieniądze na dziecko

Wspólny dom, a własność jednak jednego z małżonków

Budowanie domu na nieruchomości, stanowiącej wyłączną własność jednego z małżonków powoduje, że również ten dom będzie stanowił własność tego małżonka. Właściciel gruntu jest bowiem również właścicielem wybudowanych na nim budynków, zgodnie z rzymską zasadą superficies solo cedit („to co jest na powierzchni przypada gruntowi”). I bez znaczenia dla prawa własności pozostaje to czy dom na działce małżonka został wybudowany wspólnymi siłami obu małżonków i za wspólne środki.

Rozliczenie nakładów na budowę domu

Brak prawa własności do domu wybudowanego na działce żony lub męża staje się problematyczny, gdy pomiędzy małżonkami dochodzi do rozwodu. Wówczas ten małżonek, który nie jest właścicielem nieruchomości chce rozliczenia środków, poniesionych przez niego na budowę rodzinnego domu. Oczywiście ma on ku temu podstawę prawną. Zgodnie bowiem z art. 45 §. 1 kro, każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód. Z kolei zgodnie z § 2 zwrotu dokonuje się przy podziale majątku wspólnego, jednakże sąd może nakazać wcześniejszy zwrot, jeżeli wymaga tego dobro rodziny. Zasadniczo więc drogą przeprowadzenia rozliczeń między małżonkami jest sprawa o podział majątku wspólnego, jednakże w sytuacji, gdy byli małżonkowie nie posiadają majątku wspólnego, właściwym do dokonania rozliczeń będzie tryb procesowy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2000 roku, sygn.. akt I CKN 367/98, publ. LEX). Dla określenia wartości nakładów i wydatków decydujące znaczenie ma ich wartość z chwili orzekania o podziale majątku lub wcześniejszym zwrocie.

Roszczenie o przeniesienie własności gruntu

Często jednak małżonek, nie będący właścicielem nieruchomości nie jest zainteresowany rozliczeniem nakładów i uzyskaniem od drugiej strony spłaty z tytułu budowy domu. Zależy mu bowiem na tym, by być współwłaścicielem nieruchomości. W takiej sytuacji może on wystąpić z roszczeniem o przeniesienie własności gruntu, zabudowanej domem. Podstawą tego żądania będzie art. 231 § 1 k.c., zgodnie z którym samoistny posiadacz gruntu w dobrej wierze, który wzniósł na powierzchni lub pod powierzchnią gruntu budynek lub inne urządzenie o wartości przenoszącej znacznie wartość zajętej na ten cel działki, może żądać, aby właściciel przeniósł na niego własność zajętej działki za odpowiednim wynagrodzeniem. Przepis ten znajduje również zastosowanie w sprawach dotyczących rozliczeń pomiędzy małżonkami. Małżonek, który wspólnie ze swoim współmałżonkiem dokonał budowy na gruncie stanowiącym majątek odrębny tego współmałżonka, może bowiem - na podstawie art. 231 k.c. - żądać przeniesienia własności udziału w tej nieruchomości na swoją rzecz (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1985 roku, sygn.. akt III CZP 7/85, publ. OSNC 1985/11/170).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przesłanki przeniesienia własności gruntu

Warto jednak pamiętać, że dla uwzględnienia przedmiotowego roszczenia konieczne jest spełnienie dwóch przesłanek. Po pierwsze wartość budynku musi przewyższać wartość gruntu. Po drugie osoba czyniąca nakłady, tj. małżonek żądający przeniesienia musi pozostawać w dobrej wierze. Spełnienie tej drugiej przesłanki w przypadku rygorystycznego podejścia do dobrej wiary byłoby praktycznie niemożliwe do spełnienia. Wynika to z tego, że małżonek, który nie jest właścicielem gruntu z reguły ma świadomość tego, że buduje dom na działce małżonka, a nie wspólnej. W odniesieniu jednak do rozliczeń pomiędzy były małżonkami przyjmuje się, że na gruncie przepisu art. 231 § 1 k.c., posiadacza który był w złej wierze w chwili rozpoczęcia budowy, należy traktować tak jak posiadacza w dobrej wierze, jeżeli ze względu na szczególne okoliczności sprawy wymagają tego zasady współżycia społecznego.

Wykup gruntu tylko za wynagrodzeniem

REKLAMA

Roszczenie o wykup polega na tym, że samoistny posiadacz może żądać przeniesienia własności działki za wynagrodzeniem, a nie samego tylko przeniesienia własności działki. Odpowiednio do tego należy formułować żądanie - w procesie albo postępowaniu nieprocesowym w ramach postępowania działowego – jako żądanie przeniesienia własności działki (udziału w jej współwłasności) właśnie za wynagrodzeniem. W rezultacie rozpoznanie sprawy nie może ograniczać się tylko do przesądzenia, czy spełnione są przesłanki wykupu działki, ale obejmować musi również określenie wysokości wynagrodzenia. Wyjątek stanowi sytuacja, w której uprawniony zrezygnuje z należnego mu wynagrodzenia.

Nie można przy tym przyjmować, że wynagrodzenie mogłoby zostać uwzględnione przy ustalaniu ewentualnych spłat albo dopłat w związku z podziałem innych składników majątku wspólnego, gdyż jest ono częścią rozliczenia konkretnego nakładu w konkretny sposób i podziału między małżonków wyniku tego rozliczenia. Jest także oczywiste, że okoliczność, iż roszczenie o wykup realizowane jest jako forma rozliczenia nakładów z majątku wspólnego na majątek odrębny jednego z małżonków, nie wpływa na treść tegoż roszczenia, tj. małżonek zobowiązany do przeniesienia własności działki zajętej pod budowę w części odpowiadającej udziałowi w majątku wspólnym drugiego małżonka zachowuje prawo do wynagrodzenia w tym zakresie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 marca 2016 roku, sygn.. akt III CSK 64/15, publ. LEX). Dodać wreszcie należy, że sąd w postępowaniu działowym może rozliczyć nakład z majątku wspólnego na majątek odrębny jednego z małżonków w drodze realizacji roszczenia o wykup wyłącznie na wniosek jednego z małżonków. Nie jest jednak związany takim wnioskiem i może w inny sposób, tj. przez zasądzenie odpowiedniej kwoty, rozliczyć dany nakład (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2010 roku, sygn.. akt III CZP 34/10, publ. OSNC 2010, nr 12, poz. 160).

Dwa sposoby rozliczenia budowy domu na działce drugiego małżonka

Podsumowując rozliczenie budowy domu na działce żony lub męża może nastąpić albo w drodze rozliczenia nakładów lub wykupu gruntu za wynagrodzeniem. Wybór jednego z ww. rozwiązań uzależniony jest od tego czy bardziej zależy nam na spłacie z tytułu wybudowania domu na działce małżonka czy też uzyskania prawa własności ww. nieruchomości.

Polecamy serwis: Małżeństwo

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
800 plus w 2025 i 2026 r. - termin na wniosek do ZUS

800 plus w 2025 i 2026 r. - nowy okres świadczeniowy rozpoczyna się 1 czerwca. Kiedy najlepiej złożyć elektroniczny wniosek do ZUS? Termin zapewniający ciągłość wypłaty świadczenia wychowawczego niedługo mija.

Żołnierze do premiera: Mamy prawo do drugiej emerytury obok tej mundurowej. Każdy z nas ma na koncie w FUS składki powiększane corocznie o wskaźnik waloryzacji

Mundurowi, którzy rozpoczęli służbę przed 1999 r. nie mają prawa - nawet w przypadku 25 lat pracy cywilnej i odprowadzania składek z tego tytuł do ZUS - do emerytury cywilnej pobieranej obok mundurowej. Inną sytuację prawną mają mundurowi, którzy rozpoczęli służbę po 1999 r. - mają prawo do drugiej emerytury z tytułu składek wypracowanych z pracy w cywilu po zakończeniu służby. W grudniu 2024 r. żołnierze wysłali w tej sprawie list do premiera D. Tuska.

Nie będzie zakazu używania kominków. Na pewno? MKiŚ odpowiada na kontrowersje dotyczące programu Czyste Powietrze

Nowe zasady programu „Czyste Powietrze”, które mają na celu poprawę jakości powietrza i zwiększenie efektywności energetycznej budynków, wzbudzają kontrowersje. Zmiany wprowadzone przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, w tym kwestie dotyczące kominków i źródeł ciepła, stały się przedmiotem gorącej dyskusji. W odpowiedzi na te kontrowersje, minister Krzysztof Bolesta zapewnia, że nie wprowadzi się zakazu używania kominków, a zmiany w regulaminie są wynikiem szerokich konsultacji społecznych i ekspertów. Problemem pozostaje jednak interpretacja zapisów przez urzędników, co budzi obawy o przyszłość bezpieczeństwa energetycznego Polaków.

Banki likwidują bankomaty. Czy koniec gotówki staje się faktem na naszych oczach?

Banki zaczynają likwidować bankomaty. To zaś rodzi sprzeciw społeczeństwa i niepokoi Rzecznika Praw Obywatelskich, który zwraca uwagę na ryzyko wykluczenia finansowego. Może to wpłynąć szczególnie na osoby starsze i mieszkańców wsi – ale nie tylko. Jakie jeszcze konsekwencje rodzi dalsze ograniczanie gotówki, które postępuje już od pewnego czasu?

REKLAMA

Podatek migracyjny: Czy Polska go zapłaci? 20 tys. euro za każdą nieprzyjętą osobę

Pakt migracyjny Unii Europejskiej, który wejdzie w życie w 2026 roku, nakłada na państwa członkowskie obowiązek przyjmowania migrantów lub płacenia tzw. „podatku migracyjnego” w wysokości 20 tys. euro za każdą nieprzyjętą osobę. Polska, pomimo apeli Brukseli, konsekwentnie odmawia implementacji tych przepisów, co może doprowadzić do poważnych konsekwencji finansowych i politycznych. Jakie będą efekty tego stanowiska?

Nie każda wdowa z rentą rodzinną dostanie rentę wdowią. Dlaczego? ZUS: tak jest w przepisach

Renta wdowia to możliwość pobierania dwóch świadczeń jednocześnie, przykładowo emerytury oraz renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku. Korzystniejsze świadczenie ZUS wypłaci od lipca 2025 r. pełnej wysokości, a drugie w wymiarze 15 proc. Okazuje się jednak, że nie każda wdowa i każdy wdowiec, którym ZUS wydał decyzję o przyznaniu renty rodzinnej „załapie się” na dobrodziejstwo wynikające z renty wdowiej.

Spokój na zawsze: Jak testament notarialny zapewnia Ci bezpieczeństwo?

Testament notarialny to jedna z najpewniejszych form wyrażenia swojej ostatniej woli. Dzięki sporządzeniu go przed notariuszem masz gwarancję, że dokument będzie zgodny z prawem, nie zostanie podważony, a Twoje decyzje dotyczące majątku zostaną zrealizowane bez problemów. Dowiedz się, dlaczego warto postawić na tę bezpieczną opcję i jakie korzyści niesie ze sobą testament sporządzony w obecności notariusza.

Najnowsze sondaże wyborcze 2025 [ZESTAWIENIE]

Najnowsze sondaże wyborcze z marca 2025 analizuje socjolog z UJ prof. Jarosław Flis. Jakie są tendencje dla każdego z kandydatów na Prezydenta RP w 2025 r.? Oto zestawienie ostatnich sondaży CBOS, IBRiS, IPSOS, United Surveys, Pollster, Opinia24, SW Research. Jakie są uśrednione wyniki pierwszych 9 kandydatów na Prezydenta Polski?

REKLAMA

Jeden prawomocny i 14 nieprawomocnych wyroków. Spory z ZUS o ponowne przeliczenie emerytury, wyrównania i odsetki

Zestawienie i omówienie korzystnych wyroków sądów powszechnych w sprawach dot. wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20, w tym jednego prawomocnego. Przeliczenie emerytur, wyrównania, odsetki z ZUS na rzecz emerytów. Jakie są realia w sądach okręgowych i apelacyjnych.

Sąd: Ponowne przeliczanie emerytur dotyczy ostatnich 12 lat. Naruszanie Konstytucji od 2013 r.

W 2005 r. przeszłam na wcześniejszą emeryturę w wieku 55 lat. W 2010 r gdy skończyłam 60 lat co prawda miałam jakieś przeliczenie na którym zyskałam brutto 249,88. Następnie w 2016r znów miałam przeliczenie i to zyskałam 78,53 brutto. W obecnej chwili mam 75 lat. Czy mogę ubiegać się o ponowne przeliczenie na podstawie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z czerwca 2024 r.?

REKLAMA