Wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli: w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole - 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej. Prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci.
„Wspólność małżeńska”
Wspólność małżeńska to nie jest pojęcie równoznaczne ze wspólnością majątkową małżeńską, jest to wspólność faktyczna. Nie wystarczy samo pozostawanie przez małżonków w związku małżeńskim, jeżeli małżonkowie żyją w separacji i nie ma więzi między nimi. Taka wspólność ustaje, gdy małżonkowie nie wykonują, pomimo istnienia formalnego węzła małżeńskiego wzajemnych obowiązków stanowiących istotę więzi małżeńskich i stosunku wspólności przez to, że zaprzestają sobie udzielania wzajemnej pomocy, nie współdziałają na rzecz utrzymania rodzin, jak tez odstępują od prowadzenia wspólnego gospodarstwa.
Zobacz: Kto może ubiegać się o zasiłek rodzinny?
Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego z 2006 r. warunkiem nabycia prawa do renty rodzinnej przez wdowę (wdowca) jest, poza spełnieniem przesłanek określonych w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, pozostawanie przez małżonków do dnia śmierci jednego z nich w stanie faktycznej wspólności małżeńskiej. Ciężar dowodu niepozostawania w tej wspólności spoczywa na organie rentowym.
Wspólność małżeńska może istnieć niezależnie od stosunków majątkowych. Wspólność majątkowa jest pojęciem węższym niż małżeńska.
Po wyprowadzeniu się jednego z małżonków do odległej miejscowości i podjęciu tam pracy kontakty między małżonkami siłą rzeczy bywają sporadyczne, nie świadczy to jednak o zerwaniu wszystkich więzi małżeńskich i braku wspólności małżeńskiej, które to zerwanie jest niezbędne, by ZUS mógł odmówić przyznania renty rodzinnej po zmarłym mężu.
Zobacz serwis: Pomoc społeczna