Jedną z takich sytuacji, a w zasadzie miejsc, jest sąd. Osoby bardzo bliskie oskarżonego są zazwyczaj w niezmiernie trudnym położeniu, gdy sąd wezwie je na świadków. Z jednej strony obowiązek mówienia prawdy, z drugiej chęć dawania zeznań na korzyść drogiej sercu osobie, stawiają wtedy świadka przed dylematem: zaszkodzić osobie bliskiej czy skłamać? Doświadczenie uczy, że w tym przypadku świadek prawie zawsze skłamie. Żeby nie stwarzać tak drażliwej sytuacji, nie zmuszać uczciwych ludzi do wybierania między dwiema drogami, z których obie są złe, kodeks dopuszcza możliwość odmówienia składania zeznań. Otóż zgodnie z kodeksem postępowania karnego osoba najbliższa dla oskarżonego może odmówić składania zeznań.
Kim jest osoba najbliższa
Pojęcie osoby najbliższej doczekało się swojej definicji w kodeksie. Zgodnie z nią, osobą najbliższą jest małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca faktycznie we wspólnym pożyciu. Na końcu tej wyliczanki znajduje się nikt inny jak właśnie konkubina/konkubent.
Osoba pozostająca z oskarżonym w szczególnie bliskim stosunku osobistym może, po złożeniu wniosku, zostać zwolniona od złożenia zeznania lub odpowiedzi na pytania. Możliwość skorzystania osoby najbliższej z prawa odmowy zeznań oraz możliwości złożenia wniosku trwa do momentu rozpoczęcia ich zeznania na rozprawie przed sądem pierwszej instancji. Jeżeli osoba taka składała zeznania w postępowaniu przygotowawczym, zeznania te nie mogą służyć jako dowód ani być odtworzone w razie skorzystania przez nią z prawa odmowy lub zwolnienia od składania zeznań bezpośrednio przed rozpoczęciem zeznań na rozprawie przed sądem pierwszej instancji.
Świadek ma także możliwość uchylenia się od obowiązku odpowiedzi na pytanie, jeżeli udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić tego świadka lub osobę mu najbliższą na odpowiedzialność karną, oraz żądanie, aby przesłuchano go na rozprawie z wyłączeniem jawności, jeżeli treść zeznań mogłaby narazić na hańbę jego lub osobę dla niego najbliższą.
Zadaj pytanie: Forum
Zobacz także: Konkubinat