Czym jest umowa dożywocia
Umowa dożywocia jest specyficznym sposobem przeniesienia własności nieruchomości, mająca swoje korzenie w polskiej tradycji. Polega na przeniesieniu własności (lub, co ważne, udziału we własności) nieruchomości, na rzecz drugiej osoby, w zamian za dożywotnie utrzymanie i prawo do mieszkania wraz z nowym właścicielem (choć niekoniecznie w danej nieruchomości). Osoba uzyskująca własność musi przyjąć dożywotnika jako swojego domownika, zapewnić mu utrzymanie (w razie konieczności), lekarstwa, pożywienie itp.
Umowa musi mieć formę aktu notarialnego. Oprócz nieruchomości może dotyczyć także praw spółdzielczych do lokalu (nie licząc prawa lokatorskiego).
Dlaczego dożywocie jest korzystne podatkowo
Dożywocie jest świadczeniem wzajemnym – można je wręcz uznać za sprzedaż, gdzie rzeczą sprzedawaną jest nieruchomość, zapłatą zaś- dożywotnie świadczenie opieki. Stąd nie może być uznana za darowiznę, a tym samym obłożona podatkiem od spadków i darowizn- którego w przypadku darowizny w 3 grupie podatkowej w zasadzie nie da się uniknąć.
Jeśli można ją zakwalifikować jako sprzedaż – objęta jest podatkiem dochodowym od osób fizycznych (w zakresie sprzedawanej nieruchomości) oraz podatkiem od czynności cywilnoprawnych (płaconym przez nowego właściciela). O ile PCC w wysokości 2% wartości nieruchomości jest nieuniknione – o tyle podatku uniknąć można, stosując dopuszczalne ulgi i zwolnienia (porównaj).
Zobacz serwis: Spadki
Dlaczego dożywocie może być kłopotliwe
Jak to było wspomniane w pierwszym akapicie, umowa dożywocia tworzy dość mocny węzeł prawny pomiędzy dożywotnikiem a nowym właścicielem. W sytuacji, w której chcąc „scementować” związek zdecydujemy się na przeniesienie własności lub udziału we własności nieruchomości na rzecz partnera, może okazać się umowa będzie nam doskwierać nie mniej niż małżeństwo.
Podobnie bowiem jak ono- może być rozwiązana wyłącznie przed sądem i muszą nastąpić ku temu określone przesłanki.
Sąd może zamienić świadczenia nabywcy nieruchomości na rentę na rzecz dożywotnika jeśli wytworzą się pomiędzy nimi takie stosunki, które uniemożliwią wspólne mieszkanie. Renta powinna odpowiadać wartości świadczeń gwarantowanych umową. W skrajnych przypadkach sąd może zadecydować o rozwiązaniu umowy i zwrocie nieruchomości dożywotnikowi.
Sytuacje przedstawione powyżej z reguły wiążą się ze znęcaniem i przemocą fizyczną lub psychiczną pomiędzy stronami umowy. Jeśli nie ma tych przesłanek (a np. partnerzy rozstali się) – można próbować uznać powództwo i tym samym niejako związać sąd wolą stron (choć ten może w niektórych przypadkach uznać takie zachowanie za niezgodne z zasadami współżycia społecznego).
Zadaj pytanie: Forum