Partner jest obcy w prawie spadkowym
Do grona spadkobierców ustawowych należą zstępni, małżonek, wstępni i rodzeństwo spadkodawcy- oni dziedziczą zawsze (w różnych konfiguracjach) jeśli spadkodawca nie postanowił inaczej. Jeśli chcesz, żeby twój partner (konkubent, konkubina) dziedziczył, musisz wskazać go w testamencie.
Testament się nie przedawnia, warto więc sporządzić go „na wszelki wypadek”. W każdej chwili można go też odwołać lub zmienić, jeśli nasza sytuacja się zmieni. Testament może być sporządzony jedynie przez osobę pełnoletnią.
Testament może być pisemny
Niezależnie od swojej treści (nawet jeśli chcemy rozdysponować nieruchomości lub udział w niej) testament może mieć formę pisemną- z pewnym jednak zastrzeżeniem. W odróżnieniu od „standardowej” formy pisemnej, testament musi być w całości sporządzony odręcznie- niedopuszczalne jest napisanie go np. na maszynie lub na komputerze. Testament (poza testamentami specjalnymi- porównaj) musi być również sporządzony własnoręcznie przez spadkodawcę (nie może tego zrobić za niego inna osoba – z wyłączeniem notariusza, o czym później).
Testament musi być również opatrzony podpisem spadkodawcy- tu jednak istnieje pewna dowolność- nie musi być to ani podpis czytelny, ani podpis ze wzoru zawartego w dowodzie osobistym, dopuszczalne jest np. określenie „twój wujek” , samo imię itp. Testament nie musi być również oznaczony jako testament – ostatnia wola może być również wyrażona w zwykłym liście – o ile spełnia on warunki opisane powyżej.
Opatrzenie testamentu datą nie jest konieczne – jest jednak niezwykle przydatne jeśli pozostawimy po sobie kilka testamentów- pozwala stwierdzić, który był sporządzony jako ostateczny.
Testament może być również sporządzony przed notariuszem- nie jest to kosztowne (od 50 do ok. 100 zł) pozwala jednak mieć pewność, że zachowa się jakaś kopia testamentu. Ponadto notariusz powinien nas ustrzec przed popełnieniem błędów w treści testamentu.
Co powinno znaleźć się w treści
Najważniejszym elementem (i w zasadzie jedynym wymaganym) jest powołanie spadkobiercy. Może to być jedna jak i kilka osób. Co do zasady, jeśli nie postanowiono inaczej spadkobiercy powołanemu do spadku przysługuje całość, podobnie przy kilku spadkobiercach dzielą się spadkiem po równi (chyba, że spadkodawca ustanowi inny sposób podziału).
Powołanie spadkobiercy nie wymaga specjalnej formy … wystarczy napisać „jako mojego spadkobiercę powołuję…” , „moim spadkobiercą będzie” itp.
Spadkobiercy nie można powołać z zastrzeżeniem warunku (np. „jeśli się ożeni”) lub terminu, testament będzie jednak ważny, jeśli przed otwarciem testamentu warunek się spełni.
Jedynym wyłomem od tej zasady jest tzw. podstawienie testamentowe. Można bowiem powołać spadkobiercę „zastępczego” na wypadek sytuacji, w której spadkobierca wybrany jako pierwszy nie może lub nie chce być spadku przyjąć.
Oprócz powołania spadkobiercy, w testamencie mogą znaleźć się :
- zapisy, czyli przypisanie określonych rzeczy określonym osobom (mają roszczenia do spadkobierców o wydanie rzeczy)
- polecenia – czyli zobowiązanie spadkobierców do określonych zachowań,
Sąd dokonuje wykładni testamentu- tak aby dostosować skutek postępowania spadkowego do woli testatora. Wykładnia nazywana jest „życzliwą” tj. sąd ma zadanie taką interpretację, która pozwoli zachować wolę spadkodawcy, a jednocześnie nie będzie sprzeczna z przepisami.
Ostrożnie z wydziedziczeniem
Wydziedziczenie, czyli pozbawienie spadkobiercy ustawowego prawa do zachowku, nie jest dowolne. Wydziedziczyć można daną osobę, o ile spełnione są określone warunki:
1. Uprawniony do zachowku wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
2. dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
3. Uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Wydziedziczenie nie jest możliwe, jeśli spadkodawca przebaczył spadkobiercy.
Porównaj: jak kogoś wydziedziczyć
Zadaj pytanie: Forum