Prawo ułatwia wspólne życie... ale tylko małżonkom
Pomijając sferę (nazwijmy to) ideologiczną i patrząc wyłącznie z punktu widzenia prawa – instytucja małżeństwa znacząco ułatwia wspólne życie dwojga ludzi. Małżonkowie posiadają (co do zasady) wspólny majątek, mogą więc czerpać ze środków zarobionych przez każde z nich z osobna, nie musząc przejmować się przepisami podatkowymi (np. podatku od spadków i darowizn, czy podatku dochodowego). Małżonkowie mogą również reprezentować siebie na wzajem w sądzie i przed organami administracyjnymi jako pełnomocnicy, a czasem (w drobnych sprawach administracyjnych) występować nawet bez pełnomocnictwa (jako przedstawiciel ustawowy).
Małżonkom łatwiej jest również łatwiej przebrnąć przez niektóre procedury administracyjne nie do końca uregulowane prawnie – jak dostęp do informacji medycznej, czy odbiór korespondencji drugiego małżonka (zwłaszcza jeśli noszą wspólne nazwisko) niż osobom żyjącym w związku nieformalnym.
Dużym problemem dla osób żyjących w konkubinacie są również kwestie dziedziczenia, o ile małżonkowie są spadkobiercami ustawowymi- o tyle, niesporządzenie testamentu sprawia, że partner w ogóle nie będzie po nas dziedziczył. Jak widać można to rozwiązać testamentem- ale raz, że niewielka liczba młodych ludzi myśli o tym (zazwyczaj testamenty sporządzane są pod koniec życia), dwa- powołanie do spadku może wiązać się z roszczeniami o zachowek spadkobierców ustawowych.
Warto wspomnieć również o kredycie mieszkaniowym z dopłatą- przysługuje on jedynie małżonkom i osobom samotnie wychowującym dzieci, partnerzy wspólnie go niestety nie otrzymają.
Podatki lżejsze dla małżonków
Mimo, że faktycznie osoby żyjące w związku partnerskim są sobie bliskie jak małżonkowie, prawo podatkowe traktuje je jako osoby zupełnie obce, co wiąże się często z istotnymi niedogodnościami. Największym problemem jest podatek od spadków i darowizn- partnerzy (w odróżnieniu od małżonków) znajdują się w 3 grupie podatkowej, nie korzystającej praktycznie z żadnych zwolnień. A contrario, małżonkowie korzystają również z zupełnego zwolnienia od tego podatku. Sprawia to, że kwestie darowizn pomiędzy partnerami, jak i dziedziczenia- zazwyczaj wiążą się z wysokim opodatkowaniem.
Małżeństwo to nie same plusy
Decydując się na małżeństwo, musimy liczyć się z tym, że państwu będzie zależało na jego trwałości, a co za tym idzie procedura rozstania może być długa i kłopotliwa – jeśli chęć rozstania się deklaruje tylko jeden z małżonków. Postępowanie rozwodowe jest jednym z najmniej przyjemnych, z uwagi na konieczność dzielenie się z sądem, często intymnymi szczegółami naszego życia. Co więcej, sąd nie musi nam rozwodu udzielić- stwierdzając, że zupełny i trwały rozpad pożycia małżeńskiego jeszcze nie nastąpił. Jedyna w praktyce sytuacja uzyskania rozwodu bez zbędnych formalności – to poparcie pozwu rozwodowego przez drugiego małżonka (czyli de facto wspólne wystąpienie o rozwód).
Warto pamiętać również o tym, że w określonych okolicznościach małżonkowi przysługują alimenty- czego były partner nigdy nie może się domagać (jakkolwiek kwestie alimentacji wspólnych dzieci są niezmienne).
Związek partnerski zaś, może być rozwiązany ( o ile można użyć tego stwierdzenia) z dnia na dzień – ewentualne rozliczenia partnerów bywają również łatwiejsze (nie wszystko jest wspólne- wiele rzeczy stanowi odrębną własność partnerów).
Kwestie społeczne i rodzinne
Poza aspektem prawnym, z instytucją małżeństwa związanych wiele kwestii społecznych, kulturowych i religijnych. Osoby żyjące w związku nieformalnych często muszą liczyć się z presją najbliższej rodziny „na uregulowanie” kwestii małżeństwa. Presja rodziny może mieć różne podłoże- najczęściej wynikającą z własnych przekonań o słuszności takiego rozwiązania, czasem może wynikać z takiego stanowiska lokalnej społeczności. Nie bez znaczenia jest również aspekt religijny – zgodnie bowiem ze stanowiskiem Kościoła- wspólne życie (a zwłaszcza współżycie) pozamałżeńskie jest grzechem i to ciężkim.
Można zauważyć również tendencję do tego, że presja zewnętrzna na parę zmniejsza się wraz ze wzrostem wielkości miejscowości, w której mieszkają oni i ich rodziny. Im mniejsza miejscowość- tym większa presja rodziny i sąsiadów.
Zobacz serwis: Spadki
Zobacz serwis: Małżeństwo