Małżonek jest zawsze spadkobiercą
Jeśli nasz partner nie rozwiązał formalnie związku małżeńskiego – jego małżonek jest nadal jego pełnoprawnym spadkobiercą. Oznacza to, że jeśli spadkodawca nie zdążył sporządzić testamentu, będzie po nim dziedziczyć, a jeśli sporządził – będzie miał roszczenie o zachowek.
Biorąc pod uwagę w zasadzie pewny konflikt na linii – nowego partnera życiowego – a małżonka- nietrudno sobie wyobrazić do czego taka sytuacja może doprowadzić.
Kiedy małżonek nie dziedziczy
Formalny małżonek naszego partnera nie będzie mogła skorzystać z uprawnień spadkobiercy ustawowego w kilku przypadkach:
1. Kiedy był w separacji ze spadkodawcą – orzeczenie separacji odsuwa małżonka od dziedziczenia ustawowego. To następuje z mocy prawa.
2. Kiedy okaże się niegodna dziedziczenia. Niegodność wymaga „nikczemnego” wystąpienia przeciwko życiu lub zdrowiu spadkodawcy lub ingerencji w treść testamentu. Wymaga odrębnego postępowania.
Porównaj: Kto może być uznany niegodnego
3. Kiedy zostanie wydziedziczony. Samo pominięcie małżonka w testamencie nie wystarczy – pozostanie mu uprawnienie do zachowku- aby go pozbawić tego prawa należy go wydziedziczyć. To jednak wymaga spełnienia przez niego określonych przesłanek.
Porównaj: Wydziedziczenie
Co jeśli sprawa rozwodowa była w toku
W określonych sytuacjach postępowanie w sprawie rozwodu lub separacji nie musi być przeprowadzone do końca aby odnieść skutek na płaszczyźnie prawa spadkowego. Kodeks cywilny w art. 940 daje podstawy do podważenia powołania do dziedziczenia małżonka- przeciw któremu toczyło się postępowanie.
Warunkiem odsunięcia małżonka od dziedziczenia jest:
- skierowanie pozwu o rozwód lub wniosku o separację
- rozwód lub separacja miał wynikać z wyłącznej winy małżonka spadkobiercy
- pozew (wniosek) musiał być uzasadniony.
Wyłączenie małżonka od dziedziczenia nie następuje z mocy prawa- wymaga wytoczenia odrębnego powództwa – przez któregokolwiek z pozostałych spadkobierców dziedziczących z nim w zbiegu.
Termin na wytoczenie powództwa wynosi 6 miesięcy licząc od dnia w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku – nie później jednak niż po 1 roku od jego otwarcia.