Według polskiego prawa spadkowego do dziedziczenia może dojść albo z ustawy, albo z testamentu.
Dziedziczenie ustawowe
Dziedziczenie ustawowe wchodzi w grę, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu lub okazało się, że testament jest nieważny. W tym wypadku do spadku powołani będą krewni w ustalonej przez prawko kolejności.
Konkubenci nie dziedziczą po sobie z ustawy. Nawet długotrwałe pożycie ze zmarłym partnerem nie uprawnia do dziedziczenia z ustawy.
Dziedziczenie testamentowe
Testamentowe dziedziczenie będzie wówczas miało zastosowanie, gdy został sporządzony testament i to niezależnie czy w zwykłej formie pisemnej czy w formie aktu notarialnego.
Jeżeli zmarły pozostawił po sobie krewnych, którzy byliby uprawnieni do dziedziczenia z ustawy przysługiwać im będzie roszczenie o zachowek (nawet gdyby konkubent nie utrzymywał kontaktów z rodziną).
Zobacz również: Odszkodowanie po zmarłym konkubencie
Korzystanie z mieszkania
Ponadto, inne osoby bliskie, które mieszkały ze spadkodawcą do dnia jego śmierci są uprawnione do korzystania w ciągu trzech miesięcy od otwarcia spadku z mieszkania i urządzenia domowego w zakresie dotychczasowym.
Dodatkowo, po śmierci konkubenta, który był najemcą lokalu w stosunek najmu wstępuje także osoba, która pozostawała z nim w faktycznym pożyciu, jeżeli stale zamieszkiwała w tym mieszkaniu. A zatem przyznano takiej osobie prawo do wstąpienia w stosunek najmu lokalu mieszkalnego po śmierci konkubenta, jeżeli będzie spełniony warunek stałego zamieszkiwania z najemcą w chwili jego śmierci.
Nawet jeżeli spadkodawca pozbawił konkubenta prawa do zamieszkiwania po jego śmierci w tym lokalu, to taka wola jest nieważna.
Podatek od spadków a konkubinat
Konkubinat nie powoduje, że konkubent zapłaci zmniejszony podatek z tytułu otrzymanego spadku. Konkubent został umieszczony w III grupie podatkowej. Aktualnie kwota wolna od podatku dla tej grupy wynosi 4.902 zł.
Po śmierci konkubenta, drugiemu nie przysługuje prawo do renty rodzinnej (ale konkubent ma prawo wystąpić o rentę rodzinną na wspólne dzieci).
Zobacz również serwis: Konkubinat