Świadczenie 500 plus dla małżeństw z długim stażem. W kierunku projektu, jest decyzja

• Świadczenie 500 plus dla małżonków. Wyciąg ze stenogramu posiedzenia Komisji Petycji Senatu RP:
• Czy jest szansa na nowe świadczenie dla małżeństw? Co wynika z obrad Komisji Petycji Senatu RP?
• Od czego się zaczęło? Petycja w sprawie świadczenia 500 plus dla małżonków, wniesiona przez Eugeniusza Szymalę

Biuro Legislacyjne Senatu RP opublikowało stenogram z posiedzenia Komisji Petycji (nr 38), które odbyło się w dniu 26 lutego 2025 roku. Sprawa dotyczy nowego świadczenia dla małżonków posiadających przynajmniej 50-letni i dłuższy staż małżeński. Potocznie zostało ono nazwane "500 plus dla małżonków".

Pisaliśmy już o tej nowej inicjatywie ustawodawczej w artykule "500 plus dla małżeństw. Extra pieniądze za trwałość małżeństwa: od 5000 do 8000 zł". Dziś publikujemy w całości stenogram, by zobaczyli Państwo, co się dokładnie dzieje w tej sprawie.

Świadczenie 500 plus dla małżonków. Wyciąg ze stenogramu posiedzenia Komisji Petycji Senatu RP:

Petycja z dnia 25 stycznia 2023 r. w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, celem dodania do katalogu świadczeń rodzinnych świadczenia dla małżonków posiadających przynajmniej 50-letni i dłuższy staż małżeński. Jest to petycja, którą już rozpatrywaliśmy. Jeśli dobrze pamiętam, to był już nawet przygotowany projekt ustawy, ale bardzo proszę o przypomnienie tej petycji.

Główny Specjalista w Dziale Petycji i Korespondencji w Biurze Analiz i Petycji w Kancelarii Senatu Marzena Krysiak: Jest to petycja indywidualna wniesiona przez pana Eugeniusza Szymalę, który proponuje zmianę ustawy o świadczeniach rodzinnych, tak aby do katalogu świadczeń rodzinnych dodać nowe świadczenie, które wypłacane byłoby małżonkom o długoletnim pożyciu małżeńskim, z nieprzerwanym stażem i po upływie pięćdziesiątej rocznicy ślubu, począwszy od 50 lat pożycia małżeńskiego.

Petytor zaproponował, aby świadczenie to było wypłacane z budżetu Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na wniosek małżonków, udokumentowane zaświadczeniem z urzędu stanu cywilnego. Zdaniem autora petycji pary o tak długim stażu małżeńskim powinny otrzymywać świadczenie rodzinne na podobieństwo tzw. emerytury honorowej, z tym, że proponuje on, aby to było świadczenie jednorazowe i okresowe.

Komisja Petycji już dwukrotnie dyskutowała nad tą petycją. Na ostatnim posiedzeniu Wysoka Komisja postanowiła o zasięgnięciu opinii Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz ministra do spraw polityki senioralnej, takie opinie wpłynęły do komisji.

Jeśli chodzi o minister do spraw polityki senioralnej, to w swoim stanowisku poinformowała ona Wysoką Komisję, że sprawa przedmiotowej petycji, która nie była wcześniej przekazywana do minister do spraw polityki senioralnej, pozostaje poza właściwością ministra i jako organ właściwy w zakresie wskazanym w petycji wskazała ona ministra rodziny, pracy i polityki społecznej.

Druga opinia to jest opinia ministra rodziny, pracy i polityki społecznej, którego zdaniem proponowane świadczenie dla małżonków posiadających przynajmniej 50-letni staż małżeński, będące przedmiotem petycji, nie mieści się w materii ustawy o świadczeniach rodzinnych. W zakres katalogu świadczeń rodzinnych wchodzą świadczenia przede wszystkim związane z rodzicielstwem i wychowaniem dziecka.

W opinii resortu, biorąc pod uwagę obecnie funkcjonujący na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych katalog świadczeń rodzinnych, którego adresatami są przede wszystkim rodzice wychowujący dzieci, nie znajduje uzasadnienia rozszerzenie wymienionego katalogu o dodatkowe świadczenia dedykowane osobom starszym żyjącym w długotrwałym związku małżeńskim.

Przewodniczący Robert Mamątow: Czy przedstawiciel Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej chciałby zabrać głos w tej sprawie? Proszę się przedstawić.

Zastępca Dyrektora Departamentu Polityki Rodzinnej w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Dorota Gierej: Dorota Gierej, Departament Polityki Rodzinnej, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Szanowny Panie Przewodniczący, Szanowni Państwo, chcę tylko poinformować, że przedstawione na piśmie stanowisko, o które Wysoka Komisja prosiła, jest nadal aktualne, uważamy, że materia petycji nie jest właściwa dla ustawy o świadczeniach rodzinnych. Bardzo dziękuję.

Przewodniczący Robert Mamątow: Dziękuję bardzo. Czy ktoś z państwa senatorów chciałby zabrać głos? Ja powiem, że jestem orędownikiem tej ustawy. Uważam, że w dzisiejszych czasach, kiedy jest tak duża liczba rozwodów, kiedy jest coraz mniej małżeństw z tak dużym stażem, trzeba moim zdaniem to docenić. Państwo powinno to uszanować. Sam ten medal, który jest wręczany małżonkom z okazji różnych rocznic, chyba zaczynając od 25-lecia, to jest tylko – przepraszam za określenie – zbieracz kurzu. A ja chciałbym, żeby to jednak było docenione i dlatego zgłaszam wniosek o podjęcie prac legislacyjnych nad tym projektem. Bardzo proszę, Pani Senator.

Senator Ewa Matecka: Dziękuję bardzo, Panie Przewodniczący. Ja w tym roku będę miała już czterdziestą siódmą rocznicę małżeństwa, za chwileczkę pięćdziesiątą, i mogłoby to wskazywać na to, że powinnam przychylić się do kontynuowania prac nad tą petycją. Niemniej jednak, biorąc pod uwagę to, że zarówno ministerstwo rodziny poprzedniego rządu, jak i ministerstwo rodziny obecnego rządu oceniło tę petycję tak naprawdę negatywnie… Nawet sejmowa komisja petycji bodajże w listopadzie 2022 r. – mamy to w materiałach – uwzględniając odpowiedź ministerstwa rodziny, zakończyła prace nad tą petycją.

Jednak wolałabym, żeby małżeństwo było budowane na wzajemnym szacunku, miłości i trwałości, a nie koniecznie na kwocie 500 zł co miesiąc. Nie sądzę, żeby to była przesłanka, która mogłaby scementować małżeństwo na tyle silnie. To rzeczywiście… z pewnością byłoby dobrym, miłym gestem w stronę tak dzielnych małżeństw. O ile dobrze pamiętam… Proszę mi przypomnieć, czy ta petycja uwzględnia tylko takie sytuacje, kiedy małżonkowie są w pierwszym małżeństwie ze sobą i trwają 50 lat. Tak?

Przewodniczący Robert Mamątow: Pani Przewodnicząca, Pani Senator, tu jest napisane, że to jest jednorazowy dodatek z okazji 50-lecia pożycia małżeńskiego, 5000 zł, jednorazowy.

Senator Ewa Matecka: A, przepraszam najmocniej. Wcześniej rozpatrywaliśmy petycje dotyczące tego samego obszaru, postulujące wprowadzenie zmiany polegającej na tym, że co miesiąc byłoby wypłacane po 500 zł. Tutaj pojawia się inny dezyderat. Przepraszam, zwracam honor. Dziękuję bardzo. Ja tylko prosiłabym o wyjaśnienie dodatkowych aspektów wynikających z tejże petycji.

Przewodniczący Robert Mamątow: W tych projektach czy w tych naszych rozważaniach poprzednich była taka propozycja komisji, żeby objąć tym małżonków obchodzących pięćdziesiątą rocznicę zawarcia związku małżeńskiego i, dodatkowo, każdą kolejną co 5 lat. Dlatego moim zdaniem najpierw trzeba rozważyć zgodę na samą formę nagrody dla małżonków z tak dużym stażem, a szczegóły byśmy później ewentualnie jeszcze rozważyli. Bardzo proszę, Pani Senator.

Senator Jolanta Piotrowska: Ja chciałabym pogodzić pana przewodniczącego i panią przewodniczącą…
(Przewodniczący Robert Mamątow: Ale my się nie kłócimy.) (Wesołość na sali) Ale troszeczkę…
Moje zdanie jest takie, że rzeczywiście instytucja małżeństwa w ostatnich latach nie jest zbyt popularna. Spada liczba zawartych małżeństw, zdecydowanie spada, i to już nie idzie w setki, tylko w tysiące, a nawet w dziesiątki tysięcy. Rośnie liczba rozwodów – też sobie o tym powiedzmy. Jestem zdania, że… W ostatnim czasie podejmowaliśmy… zresztą pracowałam, ponieważ jestem też członkinią Komisji Rodziny, Polityki Senioralnej i Społecznej, pracowaliśmy również nad świadczeniem honorowym. Zresztą jako parlament, jako Sejm i Senat, podjęliśmy też ustawy w tym kierunku, żeby uhonorować stulatków. Jestem za tym, żeby w jakiś sposób uhonorować długoletnie małżeństwa. Może zapytajmy jeszcze Ministerstwo Finansów o opinię, o to, czy taka forma 5 tysięcy zł, a potem co 5 lat kolejna kwota… Czy ona jest dobra – tego nie wiem. Wydaje mi się, że wystarczyłoby honorowanie co 10 lat albo uhonorowanie po prostu 50-lecia małżeństwa. Ale to jest kwestia techniczna.
Tak więc ja składam wniosek o zwrócenie się do Ministerstwa Finansów w tej sprawie.

Przewodniczący Robert Mamątow: Pani Senator słyszała, że ja już złożyłem wniosek o kontynuowanie i się nie wycofam.
Bardzo proszę, pan marszałek.

Senator Michał Seweryński: Ja popieram wniosek pana przewodniczącego. Powiem, że wszystkie te aspekty dowartościowujące małżeństwo trzeba brać pod uwagę, także w tej formie materialnej. Jestem zdania, że to świadczenie powinno być nawet wyższe.
W świetle takiego porównania: po jednej stronie 50 czy nawet 70 lat małżeństwa, a po drugiej stronie parę tysięcy złotych świadczenia. To naprawdę jest nieproporcjonalne. Biorąc pod uwagę te wyliczenia, które przeczytałem, ile mniej więcej osób zasługiwałoby na takie świadczenie i jaki byłby koszt, to naprawdę nie jest to bardzo kosztowne. No więc proponowałbym to jeszcze rozważyć. No, ale to na dalszym etapie prac można by szczegółowo porównać. W każdym razie jestem za prowadzeniem dalej pracy nad tym wnioskiem.

Przewodniczący Robert Mamątow:
Dziękuję bardzo.
Czy są inne wnioski? Nie widzę zgłoszeń.
Zostały zgłoszone…
Pani przewodnicząca.

Senator Ewa Matecka: W związku z tym, że ja brałam pod uwagę inną treść petycji – przepraszam najmocniej, ale rzeczywiście było kilka petycji dotyczących tego problemu – nie stawiam wniosku o zakończenie prac. Dziękuję bardzo.

Przewodniczący Robert Mamątow:
Dziękuję bardzo.
Mój wniosek jest najdalej idący, to znaczy wniosek o podjęcie prac legislacyjnych nad tą petycją. Taki wniosek składam i poddaję go pod głosowanie.
Słucham?
(Senator Ewa Matecka: A opinia?)
Jest mój wniosek, ale o opinię i tak możemy wystąpić.
Kto z państwa senatorów jest za moim wnioskiem, tj. o kontynuowanie prac legislacyjnych nad tą petycją?
Dziękuję bardzo.
Komisja jednogłośnie podjęła decyzję o kontynuowaniu prac nad tą petycją.
Bardzo proszę Biuro Legislacyjne o przygotowanie projektu ustawy.
Komisja podjęła decyzję o kontynuowaniu prac nad petycją P10-11/23.
Dziękuję bardzo.

Czy jest szansa na nowe świadczenie dla małżeństw? Co wynika z obrad Komisji Petycji Senatu RP?

Senacka Komisja Petycji po raz kolejny pochyliła się nad propozycją wprowadzenia świadczenia dla małżonków z co najmniej 50-letnim stażem. Petycja, wniesiona przez Eugeniusza Szymalę, postuluje jednorazową wypłatę w wysokości 5000 zł dla par obchodzących złote gody. Główne wątpliwości budzi jednak kwestia finansowania oraz zasadność włączenia tego świadczenia do ustawy o świadczeniach rodzinnych, która dotychczas koncentruje się głównie na wsparciu rodzin z dziećmi. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oceniło projekt negatywnie, podkreślając, że nie mieści się on w dotychczasowej definicji świadczeń rodzinnych.

Podczas obrad pojawiły się głosy zarówno za, jak i przeciw kontynuowaniu prac legislacyjnych. Zwolennicy, w tym przewodniczący Robert Mamątow i senator Michał Seweryński, argumentowali, że w obliczu rosnącej liczby rozwodów oraz malejącej liczby małżeństw długoterminowych, państwo powinno docenić trwałość związków małżeńskich nie tylko symbolicznym medalem, ale także wsparciem finansowym. Z kolei senator Ewa Matecka zwróciła uwagę, że stabilność małżeństwa powinna opierać się na wartościach takich jak szacunek i miłość, a nie na świadczeniach finansowych. Dyskusja dotyczyła również częstotliwości wypłat – czy powinny one być jednorazowe, czy powtarzane co pięć lub dziesięć lat.

Ostatecznie komisja jednogłośnie zdecydowała o kontynuowaniu prac nad pomysłem. Kolejnym krokiem będzie przygotowanie odpowiednich zapisów legislacyjnych przez Biuro Legislacyjne Senatu. Ważnym aspektem dalszych prac będzie uzyskanie opinii Ministerstwa Finansów na temat kosztów i możliwości budżetowych dla takiego świadczenia. Decyzja komisji pokazuje, że mimo wątpliwości prawnych i finansowych temat uznania długoletnich małżeństw za ważny element polityki społecznej wciąż pozostaje otwarty.

Pomysł wprowadzenia świadczenia dla małżonków z wieloletnim stażem budzi mieszane uczucia. Z jednej strony, stanowiłby on formę uznania dla par, które przez dekady wspólnie budowały życie i rodzinę. Z drugiej jednak, pojawia się pytanie, czy to odpowiednia forma wsparcia i czy państwo powinno wchodzić w rolę „nagrodziciela” za trwałość związku. Kluczową kwestią pozostają finanse – czy budżet państwa rzeczywiście powinien przeznaczać środki na takie świadczenia, zwłaszcza gdy wiele innych grup społecznych również domaga się wsparcia. Przyszłe decyzje legislacyjne w tej sprawie pokażą, jakie priorytety ma obecny rząd w zakresie polityki rodzinnej i społecznej... Dalszy bieg tej sprawy będziemy oczywiście śledzić.

Od czego się zaczęło? Petycja w sprawie świadczenia 500 plus dla małżonków, wniesiona przez Eugeniusza Szymalę

Sprawa 500 plus dla małżonków pojawiła się za sprawą petycji indywidualnej wniesionej przez Eugeniusza Szymalę. Jest to petycja z dnia 25 stycznia 2023 r. w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, celem dodania do katalogu świadczeń rodzinnych o świadczenia dla małżonków posiadających przynajmniej 50-letni i dłuższy staż małżeński (P10-11/23). Dotyczy: dodania w art. 2 pkt 6 oraz rozdz. 3b w ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 625).

Autor petycji wnioskuje, aby do katalogu świadczeń rodzinnych dodać nowe świadczenie, które wypłacane byłoby małżonkom o długoletnim pożyciu małżeńskim (z nieprzerwanym stażem) po upływie rocznicy ślubu. Jednorazowe świadczenie wynosiłoby odpowiednio w przypadku:

• 50 lat – 5000 zł;
• 55 lat – 5500 zł;
• 60 lat – 6000 zł;
• 65 lat – 6500 zł;
• 70 lat – 7000 zł;
• 75 lat – 7500 zł;
• 80 lat – 8000 zł.

Świadczenie byłoby wypłacane z budżetu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, na wniosek małżonków udokumentowany zaświadczeniem z Urzędu Stanu Cywilnego potwierdzającym ich staż małżeński. Zdaniem wnoszącego petycję, pary o tak długim stażu małżeńskim powinni otrzymywać świadczenie rodzinne na podobieństwo tzw. emerytury honorowej, otrzymywanej przez 100-latków (miesięcznie), przy czym świadczenie to powinno być przyznawane okresowo i jednorazowo.