Idea wsparcia finansowego małżeństw z długoletnim stażem zyskała nową odsłonę za sprawą inicjatywy określanej mianem "500 plus dla małżeństw". Propozycja ta, zgłoszona w drodze petycji przez Eugeniusza Szymalę, zakłada wprowadzenie jednorazowego świadczenia finansowego dla par, które przeżyły razem co najmniej 50 lat. Czy to rozwiązanie ma szansę na realizację? Przyjrzyjmy się szczegółom.
- Czym jest "500 plus dla małżeństw"?
- Kontekst prac nad ustawą w sprawie nowego świadczenia dla małżeństw
- Poparcie dla idei finansowego wsparcia trwałości małżeństwa
- Stan prac na koniec 2024 roku i szanse na realizację pomysłu
- Pomysł nowego świadczenia "500 plus dla małżeństw" wzbudza emocje i pytania
Pomysł "500 plus dla małżeństw" to inicjatywa, która może stać się ważnym sygnałem dla społeczeństwa – pokazującym, że wartość długoletnich związków małżeńskich jest doceniana i wspierana przez państwo. Choć projekt napotyka przeszkody, zarówno prawne, jak i finansowe, jego wprowadzenie mogłoby stanowić istotny krok w kierunku budowy polityki prorodzinnej, która nie tylko promuje zakładanie rodzin, ale również wspiera ich trwałość.
Czy idea zyska szersze poparcie i zostanie wcielona w życie? To pytanie pozostaje otwarte, jednak już sama debata na ten temat pokazuje, że kwestie związane z trwałością małżeństw stają się coraz ważniejsze w polskiej polityce społecznej.
Czym jest "500 plus dla małżeństw"?
To nowatorski pomysł, który zakłada wsparcie finansowe dla par z długoletnim stażem małżeńskim. Inicjatywa, zgłoszona do Senatu RP w petycji nr P10-11/23, przewiduje wprowadzenie jednorazowego świadczenia pieniężnego dla par obchodzących okrągłe rocznice ślubu. Wysokość wypłat zależałaby od liczby lat spędzonych w małżeństwie: od 5000 zł dla małżonków z 50-letnim stażem, aż do 8000 zł dla tych, którzy pozostają w związku przez 80 lat. A dokładnie, wysokość świadczeń zależałaby od stażu małżeńskiego i miałaby wyglądać tak:
- 50 lat – 5000 zł,
- 55 lat – 5500 zł,
- 60 lat – 6000 zł,
- 65 lat – 6500 zł,
- 70 lat – 7000 zł,
- 75 lat – 7500 zł,
- 80 lat – 8000 zł.
Zdaniem wnoszącego petycję, pary o tak długim stażu małżeńskim powinni otrzymywać świadczenie rodzinne na podobieństwo tzw. emerytury honorowej, otrzymywanej przez 100-latków (miesięcznie). Przy czym świadczenie to powinno być przyznawane okresowo i jednorazowo.
Propozycja jest wyrazem uznania dla trwałości związku małżeńskiego i ma na celu docenienie par, które przez dekady wspierały się w życiu rodzinnym i społecznym. Świadczenie miałoby być finansowane z budżetu Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, a jego przyznanie wymagałoby złożenia odpowiedniego wniosku wraz z dokumentacją potwierdzającą staż małżeński.
Kontekst prac nad ustawą w sprawie nowego świadczenia dla małżeństw
Inicjatywa "500 plus dla małżeństw" została skierowana do Komisji Praw Człowieka, Praworządności i Petycji w lutym 2023 roku. Prace nad petycją trwały przez kolejne miesiące i spotkały się z mieszanymi reakcjami. Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej początkowo zajęło negatywne stanowisko wobec propozycji. Argumentowano, że w polskim systemie wsparcia rodziny nie ma precedensu dla tego typu świadczenia. Jednocześnie resort podkreślił, że istnieją już niefinansowe formy uznania dla długoletnich małżeństw, takie jak medale za długoletnie pożycie małżeńskie.
Pomimo tego sceptycyzmu, propozycja zyskała poparcie wśród senatorów. W maju 2023 roku Komisja postanowiła zlecić przygotowanie wstępnego projektu ustawy, który mógłby być punktem wyjścia do dalszych prac. Dodatkowo zapowiedziano zasięgnięcie opinii Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej na temat możliwości wprowadzenia postulowanego świadczenia.
Poparcie dla idei finansowego wsparcia trwałości małżeństwa
Jednym z głównych argumentów na rzecz "500 plus dla małżeństw" jest potrzeba docenienia trwałości małżeństwa jako podstawowej jednostki społecznej. W dobie spadającej liczby zawieranych małżeństw i rosnącej liczby rozwodów, takie inicjatywy mogą promować wartość stabilnych związków i budować pozytywne wzorce dla młodszych pokoleń.
Podczas posiedzeń komisji senatorowie wielokrotnie podkreślali, że wsparcie finansowe mogłoby stanowić ważny gest wdzięczności wobec małżonków, którzy przez dekady budowali stabilność rodzinną i społeczną. Z drugiej strony, pojawiały się głosy wskazujące na potencjalne trudności związane z finansowaniem takiego programu. W kontekście budżetowym każda dodatkowa forma wsparcia musi być dokładnie przemyślana, aby nie nadwyrężyć państwowej kasy.
Stan prac na koniec 2024 roku i szanse na realizację pomysłu
W styczniu 2024 roku przedstawiciele resortu rodziny zapowiedzieli ponowne rozpatrzenie swojego stanowiska wobec petycji. Był to ważny krok, który otworzył możliwość dalszych rozmów na temat wprowadzenia świadczenia dla długoletnich małżeństw. W grudniu 2024 roku Komisja Petycji postanowiła zawiesić prace nad projektem do czasu uzyskania pisemnego stanowiska Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w tej sprawie.
Mimo poparcia senatorów, realizacja "500 plus dla małżeństw" stoi pod znakiem zapytania. Obecne przepisy nie przewidują tego rodzaju świadczenia w katalogu świadczeń rodzinnych. Obejmuje on obecnie m.in. zasiłki rodzinne, świadczenia opiekuńcze czy jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia dziecka. Włączenie nowego rodzaju wsparcia wymagałoby nie tylko zmiany przepisów, ale również znalezienia odpowiednich środków finansowych… Dalszy bieg tej sprawy będziemy śledzić.
Pomysł nowego świadczenia "500 plus dla małżeństw" wzbudza emocje i pytania
Pomysł nowego świadczenia w postaci "500 plus dla małżeństw" wzbudza szerokie zainteresowanie i wywołuje wiele komentarzy. Nasi Czytelnicy żywo interesują się sprawą, zastanawiając się, czy rzeczywiście dodatkowe pieniądze trafią do ich portfeli.
Część Czytelników już dopytuje o szczegóły nowych rozwiązań prawnych związanych z tym świadczeniem. Jedno z pytań brzmi: "Co dzieje się z małżonkiem, który przeżył 50 lat w związku małżeńskim, gdy jedno z nich zmarło? Czy drugie coś dostanie?". To pytanie jest jak najbardziej zasadne, ponieważ rodzi wątpliwości, czy nowe przepisy będą miały zastosowanie wstecz, podobnie jak w przypadku renty wdowiej.
Petycja z dnia 25 stycznia 2023 r. w sprawie podjęcia inicjatywy ustawodawczej dotyczącej zmiany ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych, celem dodania do katalogu świadczeń rodzinnych o świadczenia dla małżonków posiadających przynajmniej 50-letni i dłuższy staż małżeński (P10-11/23).