Kto orzeka w Trybunale Konstytucyjnym

Ewa Karaś
rozwiń więcej
Ewa Ryś
rozwiń więcej
W skład Trybunału wchodzi 15 sędziów Trybunału.
Trybunał Konstytucyjny zajmuje się bardzo ważnymi zagadnieniami prawnymi. Rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa. Orzeka o zgodności wszystkich aktów prawnych z Konstytucją. W skład Trybunału muszą więc wchodzić najwybitniejsi przedstawiciele nauk prawnych. 

W skład Trybunału wchodzi 15 sędziów Trybunału. Sędziego Trybunału wybiera Sejm na 9 lat. Nie jest możliwy ponowny wybór na sędziego. Sędziowie wybierani są spośród osób wyróżniających się wiedzą prawniczą. Sędzią Trybunału może być osoba, która posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska sędziego Sądu Najwyższego lub Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Kandydatów na stanowisko sędziego Trybunału przedstawia:

  • co najmniej 50 posłów lub
  • Prezydium Sejmu.

Uchwała Sejmu w sprawie wyboru sędziego Trybunału zapada bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów. Prezesa i Wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego powołuje Prezydent Rzeczypospolitej spośród kandydatów przedstawionych przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Trybunału Konstytucyjnego.

Osoba wybrana na stanowisko sędziego Trybunału składa wobec Prezydenta ślubowanie następującej treści: "Ślubuję uroczyście przy wykonywaniu powierzonych mi obowiązków sędziego Trybunału Konstytucyjnego służyć wiernie Narodowi, stać na straży Konstytucji, a powierzone mi obowiązki wypełniać bezstronnie i z najwyższą starannością". Ślubowanie może być złożone z dodaniem zdania "Tak mi dopomóż Bóg". Złożenie przysięgi jest ważne, ponieważ odmowa jest równoznaczna ze zrzeczeniem się stanowiska sędziego Trybunału.

Sędziom Trybunału Konstytucyjnego zapewnia się warunki pracy i wynagrodzenie odpowiadające godności urzędu oraz zakresowi ich obowiązków. Wynagrodzenie zasadnicze sędziego Trybunału jest równe wynagrodzeniu zasadniczemuwicemarszałka Sejmu

Sędziowie Trybunału w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji. Z tego powodu sędziowie Trybunału Konstytucyjnego nie mogą

  • należeć do partii politycznej
  • należeć do związku zawodowego,
  • prowadzić działalności publicznej nie dającej się pogodzić z zasadami niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

Sędzia Trybunału Konstytucyjnego nie może być, bez uprzedniej zgody Trybunału Konstytucyjnego, pociągnięty do odpowiedzialności karnej ani pozbawiony wolności. Sędzia nie może być zatrzymany lub aresztowany, z wyjątkiem ujęcia go na gorącym uczynku przestępstwa, jeżeli jego zatrzymanie jest niezbędne do zapewnienia prawidłowego toku postępowania. O tym fakcie niezwłocznie powiadamia się Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, który może nakazać natychmiastowe zwolnienie zatrzymanego.

Wygaśnięcie mandatu sędziego

Wygaśnięcie mandatu sędziego Trybunału stwierdza Zgromadzenie Ogólne na skutek:

  • zrzeczenia się stanowiska sędziego Trybunału,
  • stwierdzenia orzeczeniem komisji lekarskiej trwałej niezdolności do pełnienia obowiązków sędziego Trybunału z powodu choroby, ułomności lub upadku sił,
  • skazania prawomocnym wyrokiem sądu,
  • prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego o skazaniu na karę usunięcia ze stanowiska sędziego Trybunału.

Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego przechodzą w stan spoczynku po ukończeniu swojej kadencji. Sędzia Trybunału po zakończeniu kadencji ma prawo powrócić na poprzednio zajmowane stanowisko lub otrzymać stanowisko równorzędne poprzednio zajmowanemu.

Obecni sędziowie Trybunału Konstytucyjnego

  • Bohdan Zdziennicki - Prezes Trybunału Konstytucyjnego W listopadzie 2001 r. został wybrany przez Sejm RP na sędziego Trybunału Konstytucyjnego. W czerwcu 2008 r. powołany na stanowisko Prezesa Trybunału Konstytucyjnego
  • Janusz Niemcewicz - Wiceprezes Trybunału Konstytucyjnego. W marcu 2001 r. został na sędziego Trybunału Konstytucyjnego. 30 listopada 2006 r. powołany na stanowisko Wiceprezesa Trybunału Konstytucyjnego.
  • Stanisław Biernat - w czerwcu 2008 r. został na sędziego Trybunału Konstytucyjnego.
  • Zbigniew Cieślak - w listopadzie 2006 r. został wybrany na sędziego Trybunału Konstytucyjnego.
  • Maria Gintowt-Jankowicz - w październiku 2006 r. została wybrana na sędzię Trybunału Konstytucyjnego.
  • Mirosław Granat - w kwietniu 2007 r. został wybrany na sędziego Trybunału Konstytucyjnego.
  • Marian Grzybowski - w listopadzie 2001 r. został wybrany na sędziego Trybunału Konstytucyjnego
  • Wojciech Hermeliński - w październiku 2006 r. został wybrany na sędziego Trybunału Konstytucyjnego.
  • Adam Jamróz - w lipcu 2003 r. został wybrany na sędziego Trybunału Konstytucyjnego.
  • Marek Kotlinowski - w październiku 2006 r. został wybrany na sędziego Trybunału Konstytucyjnego.
  • Teresa Liszcz – w grudniu 2006 r. została wybrana na sędzię Trybunału Konstytucyjnego.
  • Ewa Łętowska -w maju 2002 r. została wybrana na sędzię Trybunału Konstytucyjnego.
  • Marek Mazurkiewicz - w listopadzie 2001 r. został wybrany na sędziego Trybunału Konstytucyjnego.
  • Andrzej Rzepiński -w grudniu 2007 r. został wybrany na sędziego Trybunału Konstytucyjnego.
  • Mirosław Wyrzykowski - w listopadzie 2001 r. został wybrany na sędziego Trybunału Konstytucyjnego.

Podstawa prawna:

Art. 5-7, 11 Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym z dnia 1 sierpnia 1997 roku (Dziennik Ustaw Nr 102, poz. 643, z późn. zm.)

Art. 164-196 Konstytucji

Prawo
Prawie 3,4 mln przyznanych świadczeń na wyprawki szkolne. Wnioski o dodatkowe 300 zł można składać do 30 listopada
16 sie 2024

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że do tej pory w ramach programu "Dobry Start" przyznał blisko 3,4 mln świadczeń. Zakład przeznaczył na ten cel 925 mln zł. Wnioski o 300 zł na wyprawkę szkolną można składać do 30 listopada. 

Zasiłki rodzinne od 1 listopada 2024 r. Nowe rozporządzenie w Dzienniku Ustaw
16 sie 2024

W Dzienniku Ustaw opublikowano nowe rozporządzenie, które dotyczy kwot świadczeń rodzinnych i kryteriów dochodowych, obowiązujących od 1 listopada 2024 r. Chodzi m.in. o zasiłek rodzinny, zasiłek pielęgnacyjny czy tzw. becikowe.

Renta wdowia 2025: nie dla każdej wdowy i wdowca. Jest kilka warunków i limit kwotowy
16 sie 2024

1 stycznia 2025 r. wejdzie w życie nowelizacja z 26 lipca 2024 r. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza do polskiego prawa tzw. rentę wdowią. Nowelizacja ta jest już podpisana przez Prezydenta RP i czeka na publikację w Dzienniku Ustaw. Renta wdowia, to będzie na początku (od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r.) dodatkowo wypłacane wdowie, lub wdowcowi 15% świadczenia emerytalno-rentowego po zmarłym małżonku. Albo 15% własnego świadczenia jeżeli wdowa, lub wdowiec przejmie świadczenie zmarłego małżonka jako swoje główne, comiesięczne świadczenie (emeryturę albo rentę). Jest też limit: suma obu świadczeń nie może być wyższa niż trzykrotność minimalnej emerytury. Wnioski o rentę wdowią będzie można składać od 1 stycznia 2025 r. Jakie warunki trzeba będzie spełnić, by móc otrzymać to świadczenie?

Czy jest dopuszczalne użyczenie nieruchomości przez jednego współwłaściciela?
16 sie 2024

Oddanie użyczającemu rzeczy, najczęściej nieruchomości do korzystania osobie trzeciej w sytuacji, gdy użyczający jest wyłącznym właścicielem nieruchomości, nie budzi większych wątpliwości. Inaczej wygląda jednak wyrażenie zgody na korzystanie z nieruchomości jedynie przez jednego lub część współwłaścicieli.

7 tys. zł czy 6 450 zł zasiłku pogrzebowego od 2025 r.? Ostateczna decyzja prawdopodobnie we wrześniu
16 sie 2024

Resort rodziny stoi na stanowisku, że wysokość zasiłku pogrzebowego powinna być podwyższona do 7 tys. zł. Co z propozycją ministra finansów, który stoi na stanowisku, że zasiłek pogrzebowy powinien wynosić 6 tys. 450 zł? Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej poinformował, że ostateczną decyzję poznamy najprawdopodobniej we wrześniu.

Czy wdowia renta należy się po rozwodzie? Jest wyjaśnienie
16 sie 2024

Rozwiedzeni małżonkowie, którzy mają prawo do renty rodzinnej po zmarłym byłym małżonku, nie będą mogli korzystać z tej korzystnej reguły zbiegu, którą przewidują nowe przepisy o rencie wdowiej. Tak wyjaśnił Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Sebastian Gajewski.

Ochrona prawna pracowników załatwiających sprawy sygnalistów
16 sie 2024

Czy ochrona prawna sygnalistów rozciąga się na pracowników załatwiających sprawy sygnalistów? Czy ich również dotyczy zakaz podejmowania działań odwetowych oraz inne środki ochrony? Co z możliwością dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia?

Renta wdowia nie tylko dla wdów. Komu jeszcze w 2025 roku wzrośnie świadczenie emerytalne? Czy wiesz, o ile? 2 miliony Polaków szykują się do składania wniosków
16 sie 2024

Renta wdowia nie tylko dla wdów. Komu jeszcze w 2025 roku wzrośnie świadczenie emerytalne? Ta renta ma poprawić sytuację finansową owdowiałych osób, a przepisy zadziałają wstecz. Ważne jest jednak to, że śmierć małżonka nie mogła mieć miejsca wcześniej, niż pięć lat przed osiągnięciem przez uprawnionego wieku emerytalnego.

1000 zł z tytułu urodzenia się dziecka od 1 listopada 2024 r.
16 sie 2024

Wśród świadczeń rodzinnych znajduje się także jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka. Od 1 listopada 2024 r. będzie wynosiła 1000 zł. Sprawdź, komu przysługuje. Jakie warunki trzeba spełniać, by uzyskać zapomogę. Kiedy należy złożyć wniosek.

215,84 zł zasiłku pielęgnacyjnego od 1 listopada 2024 r.
16 sie 2024

215,84 zł zasiłku pielęgnacyjnego od 1 listopada 2024 r. Tyle będzie wynosił zasiłek pielęgnacyjny w nowym okresie zasiłkowym. W Dzienniku Ustaw opublikowane zostało stosowne rozporządzenie w tej sprawie. Sprawdź, komu będzie przysługiwało.

pokaż więcej
Proszę czekać...