Rzecznik Praw Dziecka stoi na straży praw dziecka określonych w:
- Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej
- Konwencji o prawach dziecka,
- innych przepisach prawa.
Rzecznik przy przestrzeganiu praw dziecka szanuje odpowiedzialności, prawa i obowiązki rodziców.
Rzecznik przy wykonywaniu swoich uprawnień kieruje się dobrem dziecka. Bierze pod uwagę, że naturalnym środowiskiem jego rozwoju jest rodzina
Ważne! Dzieckiem jest każda istota ludzka od poczęcia do osiągnięcia pełnoletności. |
Rzecznik podejmuje działania mające na celu zapewnienie dziecku pełnego i harmonijnego rozwoju, z poszanowaniem jego godności i podmiotowości.
Rzecznik działa na rzecz ochrony praw dziecka, w szczególności:
- prawa do życia i ochrony zdrowia,
- prawa do wychowania w rodzinie,
- prawa do godziwych warunków socjalnych,
- prawa do nauki.
Ważne! Rzecznik podejmuje działania zmierzające do ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem, demoralizacją, zaniedbaniem oraz innym złym traktowaniem. |
Rzecznik szczególną troską i pomocą otacza dzieci niepełnosprawne
Kto może być Rzecznikiem
Rzecznika Praw Dziecka powołuje Sejm, za zgodą Senatu. Wniosek w sprawie kandydata Rzecznika może wnieść:
- Marszałek Sejmu,
- Marszałek Senatu,
- grupy co najmniej 35 posłów,
- grupa co najmniej 15 senatorów.
Uchwałę Sejmu o powołaniu Rzecznika Marszałek Sejmu przesyła niezwłocznie Marszałkowi Senatu.
Senat podejmuje uchwałę w sprawie wyrażenia zgody na powołanie Rzecznika w ciągu miesiąca od dnia otrzymania uchwały Sejmu. Niepodjęcie uchwały przez Senat w ciągu miesiąca oznacza wyrażenie zgody. Jeżeli Senat nie wyrazi zgody na powołanie Rzecznika, Sejm powołuje na to stanowisko inną osobę.
Przed przystąpieniem do wykonywania obowiązków Rzecznik składa przed Sejmem uroczyste ślubowanie
Kadencja Rzecznika trwa pięć lat. Kadencja Rzecznika wygasa w razie jego śmierci lub odwołania. Ta sama osoba nie może być Rzecznikiem dłużej niż przez dwie kolejne kadencje
Rzecznik jest w swojej działalności niezależny od innych organów państwowych i odpowiada jedynie przed Sejmem.
Rzecznik nie może zajmować innego stanowiska ani wykonywać innych zajęć zawodowych, a także nie może prowadzić działalności publicznej niedającej się pogodzić z obowiązkami i godnością jego urzędu. Po zaprzestaniu wykonywania obowiązków Rzecznik ma prawo powrócić na stanowisko zajmowane poprzednio.
Obecnie stanowisko Rzecznika Praw Dziecka piastuje Marek Michalak.
Kiedy Rzecznik podejmuje działania
Rzecznik podejmuje działania z własnej inicjatywy. Bierze pod uwagę w szczególności informacje wskazujące na naruszenie praw lub dobra dziecka.
Rzecznik może:
- zwrócić się do organów władzy publicznej, organizacji lub instytucji o złożenie wyjaśnień i udzielenie niezbędnych informacji, a także o udostępnienie akt i dokumentów, w tym zawierających dane osobowe,
- zwrócić się do właściwych organów, w tym Rzecznika Praw Obywatelskich, organizacji lub instytucji o podjęcie na rzecz dziecka działań z zakresu ich kompetencji.
Organy, instytucje i organizacje, do których Rzecznik zwrócił się z wnioskami mają obowiązek ustosunkować się do tych wniosków w terminie 30 dni od daty ich otrzymania.
Rzecznik Praw Obywatelskich podejmuje sprawy skierowane przez Rzecznika Praw Dziecka.
Rzecznik przedstawia właściwym organom władzy publicznej, organizacjom i instytucjom oceny i wnioski zmierzające do zapewnienia skutecznej ochrony praw i dobra dziecka
Rzecznik może również występować do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej bądź o wydanie lub zmianę innych aktów prawnych.
Rzecznik przedstawia Sejmowi i Senatowi, corocznie uwagi o stanie przestrzegania praw dziecka. Informacja podawana jest do wiadomości publicznej.
Rzecznik wykonuje swoje zadania przy pomocy Biura Rzecznika Praw Dziecka
Adres Biura Rzecznika Praw Dziecka:
Biuro Rzecznika Praw Dziecka
ul. Śniadeckich 10
00-656 Warszawa
Sejm wzmocnił uprawnienia Rzecznika
Sejm wprowadził 3 października zmiany w ustawie o Rzeczniku Praw Dziecka. Spowodowało to wzmocnienie uprawnień Rzecznika.
Zmieniona ustawa określa kryteria, które musi spełnić kandydat na Rzecznika. Rzecznik:
- musi mieć co najmniej pięcioletnie doświadczenie w pracy z dziećmi,
- nie może należeć do żadnej partii politycznej ani zajmować żadnego innego stanowiska z wyjątkiem profesora szkoły wyższej.
Kolejne zmiany dotyczą sposobu działania Rzecznika. Rzecznik Praw Dziecka będzie podejmował działania na wniosek obywateli lub organizacji. Dotychczas podejmował interwencje z własnej inicjatywy
Wzmocnieniu uległa pozycja Rzecznika wobec organów, do których się zwraca. Rzecznik ma możliwość występowania do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej. Ponadto zyskał uprawnienie występowania z wnioskiem o wyciągnięcie sankcji wobec osób naruszających prawa dziecka.
Rzecznik Praw Dziecka uzyskał ponadto możliwość wnikliwego badania interesujących go spraw, wraz z dostępem do wszelkich dokumentów i badania, bez uprzedzenia "każdej sprawy na miejscu".
Rzecznik zgodnie z wprowadzonymi zmianami może inicjować postępowania w sprawach karnych, administracyjnych i cywilnych oraz uczestniczyć w nich na prawach oskarżyciela.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 6 stycznia 2000 roku o Rzeczniku Praw Dziecka (Dz. U. nr 6 poz. 69 z późn. zm.)
Konstytucja Rzeczpospolitej z 2 kwietnia 1997 roku