Kiedy do Rzecznika Praw Obywatelskich?

Ewa Karaś
rozwiń więcej
Ewa Ryś
rozwiń więcej
Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży praw i wolności obywateli.
Rzecznik Praw Obywatelskich ma za zadanie chronić prawa i wolności obywateli. Każdy obywatel może się do niego zwrócić z wnioskiem o udzielenie pomocy w ochronie swoich praw. 

Kim jest Rzecznik Praw Obywatelskich

Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży praw i wolności obywateli. Sprawdza, czy w Polsce przestrzega się praw obywateli.

Rzecznik wybierany jest przez Sejm za zgoda Senatu. Wybierany jest na kadencję trwającą pięć lat. Ponownie wybrany może być tylko jeszcze jeden raz. Funkcję Rzecznika może spełniać tylko obywatel polski, który wyróżnia się wiedzą prawnicza. Ponadto musi być autorytetem ze względu na walory moralne i wrażliwość społeczną.

Rzecznik jest niezależny i niezawisły. Oznacza to, że w swoich działaniach nie podlega żadnemu innemu organowi państwa. Niezależność Rzecznika ponadto podkreśla zakaz przynależności do partii politycznej, czy związku zawodowego. Ponadto Rzecznik nie może prowadzić działalności publicznej, której nie da się pogodzić z godnością jego urzędu. Jedynym stanowiskiem jakie rzecznik może zajmować jest stanowisko profesora szkoły wyższej. Rzecznik po upływie kadencji ma prawo powrócić na wcześniej zajmowane stanowisko.

Obecnie funkcję Rzecznika Praw Obywatelskich sprawuje dr Janusz Kochanowski

Czym zajmuje się Rzecznik

Jak już wspomniano Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży wolności i praw obywateli. Każdy ma prawo wystąpić do Rzecznika z wnioskiem o udzielenie pomocy w ochronie swoich praw i wolności.

Ważne!

Z wnioskiem do Rzecznika mogą zgłaszać się:

  • obywatele polscy,
  • cudzoziemcy,
  • osoby nie posiadające obywatelstwa żadnego państwa, które pozostają pod władzą Rzeczypospolitej Polski

Do Rzecznika możemy się zgłosić, kiedy potrzebujemy ochrony naszych praw i wolności. Nie chodzi tylko o prawa i wolności zapisane w Konstytucji, ale także określonych w jakimkolwiek akcie prawnym. Zasada ta dotyczy aktów prawnych powszechnie obowiązujących, jak i aktów wewnętrznych.

Rzecznik bada czy na skutek działania organów państwowych nastąpiło naruszenie prawa obywatela. Bada także, czy działalność organów jest zgodna z zasadami współżycia społecznego i sprawiedliwości społecznej.

Kiedy z wnioskiem do Rzecznika

Rzecznik Praw Obywatelskich podejmuje swoje działania na podstawie wniosku

  • obywatela,
  • organizacji obywateli,
  • organów samorządowych,
  • Rzecznika Praw Dziecka.

Ważne!

Rzecznik Praw Obywatelskich może podejmować działania z własnej inicjatywy, bez żadnego wniosku.

Nas najbardziej interesuje możliwość zgłaszania wniosku przez nas – obywateli. Wniosek składany do Rzecznika nie wymaga żaden szczególnej formy. Oznacza to, że może być zgłoszony pisemnie, ustnie, faxem, e-mailem.

Adres: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich

Aleja Solidarności 77

00 - 090 Warszawa

telefon (+ 48 22) 55 17 700

fax. (+ 48 22) 827 64 53

e-mail rzecznik@rpo.gov.pl

Ważne!

Wniosek zgłaszany przez obywatela do Rzecznika jest wolny od jakichkolwiek opłat.

Warto wiedzieć, że możemy złożyć wniosek we własnej sprawie, jak i w imieniu innej osoby. Istotne jest, aby we wniosku podać osobę, której prawa i wolności zostały naruszone. Ponadto we wniosku należy wskazać wnioskodawcę oraz przedmiot sprawy.

Rzecznik, który otrzymuje wniosek może:

  • podjąć sprawę,
  • poprzestać na wskazaniu wnioskodawcy środków działania,
  • przekazać sprawę właściwemu organowi,
  • nie podjąć sprawy, jeśli stwierdzi, że nie jest kompetentny.

Rzecznik podejmuje sprawę

Rzecznik w przypadku, kiedy podejmuje sprawę, musi na początku wyjaśnić, czy doszło do naruszenia praw i wolności obywatela. W tym celu przeprowadza postępowanie wyjaśniające. Może prowadzić je samodzielnie, może także zwrócić się o zbadanie sprawy do właściwych organów, np. prokuratury.

Rzecznik Praw Obywatelskich może stwierdzić, że do naruszenia prawa doszło lub nie doszło. W przypadku braku naruszenia praw obywatelskich Rzecznik ma obowiązek wyjaśnić wnioskodawcy dlaczego nie doszło do naruszenia jego praw.

W przypadku, kiedy Rzecznik stwierdzi naruszenie praw i wolności może:

  • wystąpić do organu, w którym doszło do naruszenia praw i wolności (organ ma 30 dni na poinformowanie Rzecznika o podjętych działaniach),
  • żądać wszczęcia postępowania w sprawach cywilnych, Rzecznik ma prawo wzięcia udziału w postępowaniu tak jak prokurator,
  • żądać wszczęcia przez oskarżyciela postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa ścigane z urzędu,
  • żądać wszczęcia postępowania administracyjnego,
  • wnosić skargę do sądu administracyjnego i uczestniczyć w toczącym się postępowaniu na prawach prokuratora,
  • wystąpić z wnioskiem o ukaranie,
  • wystąpić z wnioskiem o uchylenie prawomocnego rozstrzygnięcia w postępowaniu w sprawach o wykroczenia,
  • wnieść kasację lub rewizję nadzwyczajną od prawomocnego orzeczenia.

Prawo
Podwyżka dla nauczycieli w roku szkolnym 2024/2025. Decyzja ma zapaść 22 sierpnia. Spłaszczenie wynagrodzeń to duży problem
27 lip 2024

Podwyżka dla nauczycieli mianowanych w roku szkolnym 2024/2025. Decyzja ma zapaść 22 sierpnia 2024 roku. Spłaszczenie wynagrodzeń jest dużym problemem i w praktyce utrudnia funkcjonowanie systemu awansu zawodowego.

W 2025 r. kolejna waloryzacja progów dochodowych w świadczeniach z ZUS
26 lip 2024

Od 1 marca 2024 r. kryterium dochodowe uprawniające do otrzymania świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji wynosi 2419,33 zł, w 2025 r. zostanie zwaloryzowane. Z informacji przekazanych przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wynika, iż próg dochodowy dla tzw. świadczenia 500 plus nie zostanie w najbliższym czasie zniesiony. 

Renta wdowia: od kiedy i dla kogo 2024, czy będzie działała wstecz
26 lip 2024

W piątek, 26 lipca komisja rozpatrzyła poprawki zgłoszone w drugim czytaniu do obywatelskiego projektu nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Chodzi o wprowadzenie tzw. renty wdowiej.

Czy renta wdowia weszła już w życie?
26 lip 2024

Przepisy wprowadzające instytucję renty wdowiej nie weszły jeszcze w życie. Ustawa została uchwalona przez Sejm w piątek 26 lipca, jednak to nie koniec prac legislacyjnych. Nowelizacją zajmie się teraz Senat. Co już wiemy o rencie wdowiej? Jakie rozwiązania zaproponował rząd i kiedy miałyby wejść w życie?

Zadania na egzamin ósmoklasisty w roku szkolnym 2024/2025. W Dzienniku Ustaw ukazało się rozporządzenie dotyczące informatorów
26 lip 2024

W Dzienniku Ustaw opublikowano nowelizację rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty. Chodzi o informatory zawierające przykładowe zadania na egzamin ósmoklasisty w roku szkolnym 2024/2025 r.

Emerytury stażowe w lipcu? OPZZ informuje co się dzieje z projektem
26 lip 2024

Na piątek, 26 lipca 2024 r. na godzinę 12:15 zaplanowane jest posiedzenie sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, która zajmie się kwestią emerytur stażowych. Jest to odpowiedź na wniosek OPZZ przypominający o projekcie ustawy OPZZ i Lewicy dotyczący emerytur stażowych.

2520 zł dodatku dopełniającego do renty socjalnej, ale nie dla wszystkich
26 lip 2024

Trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o rencie socjalnej. Zakłada on wypłatę dodatku dopełniającego osobom uprawnionym do renty socjalnej, które są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji. Od kiedy będzie przysługiwał nowy dodatek?

Wydłużenie ważności orzeczeń o niepełnosprawności albo stopniu niepełnosprawności. Co zadecydował Senat?
26 lip 2024

Senat obradował nad nowelizacją ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Nowe przepisy mają przedłużyć maksymalnie o 6 miesięcy ważność orzeczeń o niepełnosprawności albo stopniu niepełnosprawności, które wygasają 30 września 2024 r.

Renta wdowia: Będą dalsze prace – projekt został skierowany do komisji sejmowej
25 lip 2024

W czwartek, 25 lipca 2024 r., podczas debaty w Sejmie wszystkie kluby zadeklarowały chęć dalszej pracy nad projektem w sprawie renty wdowiej. Regulacja została skierowana do Komisji Polityki Społecznej i Rodziny. Jej posiedzenie zaplanowano na piątek, 26 lipca.

Lista organizacji mających prawo do otrzymania 1,5% podatku rolnego. Wnioski w wpis do końca roku
25 lip 2024

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi informuje, że do 31 grudnia 2024 r. można składać wnioski o wpis na listę podmiotów uprawnionych do otrzymania 1,5 proc. podatku rolnego za bieżący rok.

pokaż więcej
Proszę czekać...