Stan nadzwyczajny w państwie

Konstytucja przewiduje trzy rodzaje stanów nadzwyczajnych. / PAP
Stan nadzwyczajny w państwie to stan szczególnego zagrożenia. Wymaga on sięgnięcia po szczególne środki prawne. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej przewiduje trzy rodzaje stanów nadzwyczajnych. Do stanów nadzwyczajnych zaliczyć można stan wojenny, stan klęski żywiołowej, stan wyjątkowy.

W każdym państwie mogą zdążyć się takie sytuacje kryzysowe, których nie da się usunąć za pomocą narzędzi istniejących w danym porządku prawnym.

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej przewiduje trzy rodzaje stanów nadzwyczajnych:

  • stan wojenny,
  • stan klęski żywiołowej,
  • stan wyjątkowy.

Wprowadzenie każdego ze stanów nadzwyczajnych wymaga zaistnienia innych wyjątkowych sytuacji. Nie mniej jednak można wyróżnić pewne cech charakterystyczne dla wszystkich sytuacji nadzwyczajnych.

Zobacz: Wprowadzanie stanów nadzwyczajnych w Polsce

Cechy charakterystyczne stanów nadzwyczajnych:

  • wprowadzane są w sytuacji szczególnego zagrożenia, kiedy nie wystarczają obowiązujące regulacje prawne,
  • wprowadzenie każdego ze stanów wymaga wydania ustawy, w drodze rozporządzenia,
  • ustawy wprowadzające stany nadzwyczajne określają zasady działania organów władzy publicznej,
  • ustawy wprowadzające stany nadzwyczajne określają w jakim zakresie mogą ulec ograniczeniu prawa i wolności człowieka i obywatela,
  • ustawa wprowadzająca może, ale nie musi określić sposoby wyrównywania strat majątkowych wynikających z ograniczenia praw i wolności,
  • działania podejmowane w związku z wprowadzeniem stanu nadzwyczajnego muszą być proporcjonalne, oznacza to, że środki użyte muszą odpowiadać zaistniałym potrzebom,
  • działania podejmowane w trakcie trwania stanu nadzwyczajnego mają zmierzać do jaknajszybszego przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa,
  • w czasie stanów nadzwyczajnych nie może zostać zmieniona:
    • Konstytucja,
    • ordynacje wyborcze do Sejmu, Senatu i organów samorządu terytorialnego,
    • ustawa o wyborze Prezydenta,
    • ustawa o stanach nadzwyczajnych.
  • w czasie trwania stanu nadzwyczajnego i w ciągu 90 dni po jego zakończeniu nie może zostać:
    • skrócona kadencja Sejmu,
    • przeprowadzone wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu terytorialnego,
    • przeprowadzone wybory na Prezydenta,
    • przeprowadzone referendum krajowe.
  • Kadencje wspomnianych organów państwowych ulegają automatycznemu wydłużeniu.

Zobacz serwis: Konstytucja

Prawo
Ponad 18 tys. nauczycieli będzie stratnych od września 2024 r. Czy można jeszcze liczyć na zmianę przepisów? Czasu jest mało
18 lip 2024

Ponad 18 tys. nauczycieli będzie stratnych od września 2024 r. A wszystko przez nabycie prawa do emerytury. Czy można jeszcze liczyć na zmianę przepisów? Wydaje się to wątpliwe, jednak środowisko nauczycielskie nie rezygnuje ze swoich starań.

Prezydent skierował do TK nowelę Kodeksu wyborczego - chodzi o głosowanie korespondencyjne
18 lip 2024

Nowela Kodeksu wyborczego trafi do Trybunału Konstytucyjnego w trybie kontroli prewencyjnej. Prezydent Andrzej Duda zarzuca, że wyłączające możliwości głosowania korespondencyjnego  wyborach samorządowych dla osób podlegających kwarantannie czy izolacji jest niezgodne z Konstytucją. 

Babciowe od 1 października. Pierwsze wypłaty jednak nie od razu
18 lip 2024

Wnioski o przyznanie babciowego, czyli do programu Aktywny Rodzic będzie można składać od 1 października 2024 r. Pierwsze pieniądze mają zostać wypłacone rodzicom do końca roku, w listopadzie i grudniu. ZUS ma być gotowy do obsługi wniosków i wypłaty świadczeń.

10 nowych obowiązków pracodawców a tylko 2 miesiące czasu
18 lip 2024

10 nowych obowiązków pracodawców - czy zdążą je wypełnić? Zostały tylko 2 miesiące czasu. Jakie konsekwencje grożą za niedotrzymanie terminu i nieprzestrzeganie nowych przepisów? Trzeba się spieszyć.

Popularny lek teraz dostępny bez recepty. Decyzję podjął Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych
18 lip 2024

Popularny lek na potencję teraz dostępny bez recepty. Decyzję w tej sprawie podjął Prezes Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, który zmienił kategorię dostępności leku z Rp na OTC. To oznacza, że do zakupu nie jest potrzebne zalecenie lekarza.

Kolorowe paski na zgrzewach tubek past do zębów i innych kosmetyków. Czy wiesz co znaczą? Ekspert obala mity
18 lip 2024

Badania pokazują, że 76,9% dorosłych Polaków nie zna znaczenia kolorowych pasków na tubkach past do zębów. Natomiast tylko 7,9% ankietowanych uważa, że wie, o czym one mówią. Natomiast 15,2% badanych twierdzi, że nie pamięta, o co w tym chodzi. Autorzy raportu przekonują, że choć na pierwszy rzut oka temat wygląda dość błaho, to długofalowo wprowadzeni w błąd konsumenci mogą na tym zdrowotnie ucierpieć. Raport obala też mity, że wyżej wskazane paski przynoszą konsumentom jakieś istotne informacje o składzie bądź innych aspektach past do zębów. Jedocześnie eksperci dodają, że właściwie nie mają one żadenego znaczenia, bo są to tylko i wyłącznie oznaczenia o charakterze drukarskim.

Obawa przed sztuczną inteligencją. Czy AI pozbawi nas pracy?
18 lip 2024

Technologia może pomóc w obliczu zmniejszania się siły roboczej spowodowanego starzeniem się populacji. Jednak prawie połowa respondentów spodziewa się, że sztuczna inteligencja zmniejszy dostępność miejsc pracy - poinformowano w raporcie Allianz Trade.

Tylko ZUS czy również OFE ma gromadzić składki? Oświadczenie tylko do 31 lipca. Ważna decyzja dla mężczyzn przed 55 r. życia i kobiet przez 50. urodzinami
18 lip 2024

Zakład Ubezpieczeń Społecznych przypomina, że tylko do 31 lipca 2024 r. mężczyźni, którzy nie ukończyli 55 lat, a kobiety 50 lat mogą kolejny raz zdecydować, gdzie ma trafiać część ich składki emerytalnej – na subkonto w ZUS czy do OFE. Zmiana decyzji wymaga złożenia specjalnego oświadczenia ZUS-US-OFE-03.

4-dniowy tydzień pracy sprawdza się za granicą. Polscy pracodawcy są sceptyczni
18 lip 2024

Polscy pracodawcy nie palą się do skrócenia tygodniowego czasu pracy, a 51 proc. uważa, że w ich branży jest ono niemożliwe. W programach pilotażowych przeprowadzonych w innych krajach odnotowano m.in. spadek rotacji zatrudnienia o 40 proc., polepszenie dobrostanu pracowników w 82 proc. firm oraz oszczędności dla pracodawców. Krótszy czas pracy najlepiej przyjął się na Islandii, gdzie już 86 proc. pracowników korzysta z niego lub ma taką możliwość.

Mój Prąd 6.0 - wnioski od 2 września 2024 r. Dofinansowanie mikroinstalacji fotowoltaicznej przyłączonej po 1 sierpnia 2024 r. tylko z magazynem energii i rozliczanej w systemie net-billing
18 lip 2024

Ministerstwo Klimatu i Środowiska opublikowało założenia programu Mój Prąd 6.0. Dofinansowanie otrzymają tylko takie mikroinstalacje fotowoltaiczne (PV), zgłaszane do przyłączenia do sieci po 1 sierpnia 2024 r., które będą współdziałać z magazynem energii i będą rozliczane w systemie net-billing. Nabór wniosków zaczyna się 2 września br.

pokaż więcej
Proszę czekać...