Symbole Rzeczypospolitej Polskiej

Godło, hymn, flaga są symbolami Rzeczypospolitej Polskiej.
Godło, hymn, flaga są symbolami Rzeczypospolitej Polskiej. Sprawdź, czy wiesz co one oznaczają i jaką mają historię.

Godło Polski

Godłem Polski jest wizerunek orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi skrzydłami, z dziobem i szponami koloru złotego, w czerwonym polu prostokątnej tarczy o dolnej krawędzi wydłużonej pośrodku. Barwy bieli i czerwieni są barwami Rzeczypospolitej Polski.

Historia godła

Prawie każdy Polak zna legendę o Lechu i orle. Według niej założyciel państwa Polan Lech podczas postoju w okolicach Poznania ujrzał pod wieczór sporych rozmiarów gniazdo na drzewie. Znajdował się w nim biały orzeł z dwoma pisklętami. Gdy Lech przyglądał się mu, orzeł rozpostarł skrzydła na tle nieba czerwonego od zachodzącego słońca. Zachwyciło to Lecha, postanowił więc osiąść na tej ziemi. Lech umieścił orła w swym herbie, a miejsce na pamiątkę nazwał Gniezdnem (obecnie Gniezno) od słowa gniazdo.

Najwcześniej zachowany wizerunek orła znajdziemy na monetach z czasów Bolesława Chrobrego. Przyjmuje się, że najprawdopodobniej jest to bielik.

Od XII wieku orzeł występował na monetach i pieczęciach książąt piastowskich, tarczach i chorągwiach. Król Polski Przemysł II od 1295 roku zaczął używać wizerunek orła jako oficjalny herb całego państwa polskiego.

Z wiekami wizerunek i forma graficzna orła zmieniała się. Z mocą ustawy z dnia 13 grudnia 1927 roku o godłach i barwach państwowych oraz o znakach i pieczęciach określono obecnie obowiązujący wizerunek orła. Twórcą projektu był prof. Zygmunt Kamiński. Projekt godła wzorowany jest na orle z epoki Stefana Batorego, stanowi on syntezę historycznych orłów, wykorzystywanych przez władców Polski.

Wizerunek godła Polski

Konstytucja z dnia 2 kwietnia 1997 roku stanowi, że godłem Polski jest wizerunek orła białego w koronie w czerwonym polu.

Godło Polski podlega ochronie prawnej. Jako symbol państwa polskiego wizerunek orła widnieje na:

  • budynkach administracji państwowej,
  • budynkach szkół,
  • na budynkach sądów.

Wizerunek orła białego jest stosowany na awersach polskich monet.

Zobacz również: Teksty polskich Konstytucji

Flaga Rzeczypospolitej Polskiej

Barwami państwowymi Polski są kolor biały i czerwony w dwóch poziomych pasach. Pasy są ułożone równolegle i mają taką samą szerokość. Kolor biały na fladze znajduje się na górze, natomiast kolor czerwony na dole.

Flagą Polski jest prostokątny płat tkaniny o barwach państwowych: białym i czerwonym.

Ustawa z dnia 1 sierpnia 1919 roku uznała, że barwami Polski są kolory biały i czerwony, w podłużnych równoległych pasach. Mają równą długość oraz szerokość.

Rozporządzenie z mocą ustawy z dnia 13 grudnia 1927 roku określiło odcień czerwieni, jako barwa cynobru.

Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 roku o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych ustanowiła, że flaga Polski jest prostokątny płat tkanin o barwach Rzeczypospolitej: białym i czerwonym, umieszczony na maszcie.

Za flagę Polską uważany jest także wariant z godłem Polski, umieszczonym pośrodku białego pasa. Od 1955 roku są dwa rodzaje flag w Polsce nazywane "flagą państwową". Oprócz opisanej powyżej flagi biało-czerwonej istnieje jeszcze flaga z godłem na białym prostokącie nazywana "flagą państwową z godłem".

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku stanowi, że barwami Polski są kolor:

  • biały i
  • czerwony.

Obowiązująca flaga Rzeczypospolitej Polskiej jest prostokątem o proporcjach 5:8 podzielonym na dwa poziome pasy: biały (u góry) i czerwony. Dopuszcza się także wieszanie flagi w formie pionowej wstęgi. W takiej sytuacji barwa biała powinna znajdować się po lewej stronie lub przy drzewcu.

Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej

W dniu 2 maja obchodzi się święto – Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej. Święto ustanowione na podstawie ustawy z dnia 20 lutego 2004 roku zmianie ustawy o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej.

Senat w uchwale z dnia 12 lutego 2004 r. ustanowił dzień 2 maja Świętem Orła Białego. W wyniku decyzji Sejmu święto zmieniono na Święto Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.

Mimo że Święto Flagi Rzeczypospolitej Polskiej jest świętem państwowym, 2 maja nie jest dniem ustawowo wolnym od pracy.

Historia flagi

Historycznie najwcześniejszą barwa narodową Polski był karmazyn. Uznawano, że stanowi symbol dostojeństwa i bogactwa. Ponadto uważany był za kolor najszlachetniejsze.

Po raz pierwszy barwy biały i czerwony zostały uznane za barwy narodowe w dniu pierwszej rocznicy Konstytucji 3 Maja, w dniu 1792.

Na wniosek posła Walentego Zwierkowskiego po raz pierwszy do regulacji prawnej flagi Polskiej została przyjęta w uchwale Sejm Królestwa Polskiego z 7 lutego 1831 roku.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości z dniem 1 sierpnia 1919 roku ustalono barwy i kształt flagi. Zgodnie z regulacją barwy biały i czerwony w podłużnych pasach równoległych, z których górny – biały, dolny zaś – czerwony, stanowią barwy narodowe.

Znieważenie flagi państwowej

Znieważenie, niszczenie, uszkadzanie lub usuwanie Flagi Polski stanowi występek. Występek ten jest zagrożony karą:

  • kara grzywny,
  • karą ograniczenia wolności,
  • a nawet karą pozbawienia wolności do 1 roku.

Ochronie przed znieważeniem podlega:

  • godło,
  • sztandar,
  • chorągiew,
  • banderę,
  • flagę lub
  • inny polski znak państwowy.

Zobacz również: Jak będzie wyglądał nowy dowód osobisty

Hymn Polski

Hymn państwowy to pieśń patriotyczną o zasięgu ogólnokrajowym. Stanowi wyraz poczucia wspólnoty i odrębności narodowej. Hymnem Polski jest Mazurek Dąbrowskiego.

Pierwszą pieśnią polską pełniącą rolę hymnu była „Bogurodzica”. W okresie oświecenia pieśń „Święta miłości kochanej Ojczyzny”, pełniła rolę hymnu.

Obecnie obowiązującym Hymnem państwowym jest "Pieśń legionów polskich we Włoszech". Z czasem nazwana została "Mazurek Dąbrowskiego". Napisana została przez Józefa Wybickiego w Reggio we Włoszech między 16 a 19 lipca 1797 r. Została napisana na melodię ludową, dla uświetnienia uroczystości pożegnania odchodzących z miasta legionistów.

Tekst ogłoszono po raz pierwszy w Mantui w lutym 1799 r. w gazetce: "Dekada Legionowa".

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości po okresie zaborów, pojawiła się potrzeba napisania nowego hymnu państwowego. Uchwalona w dniu 17 marca 1921 roku Konstytucja nie rozstrzygnęła kwestii hymnu.

W dniu 15 października 1926 roku minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego wydał okólnik, w którym podano obowiązujący po odtąd tekst hymnu – „Mazurka Dąbrowskiego”. Od 1926 roku uznaje się, że „Mazurek Dąbrowskiego” jest Hymnem Polski.

Po II wojnie światowej utrzymano dotychczasowy hymn państwowy. Znalazło to potwierdzenie w akcie wydanym przez ministra oświaty z dnia 20 czerwca 1948 roku.

Ustawa z dnia 31 stycznia 1980 roku zawiera pełny tekst hymnu oraz tekst muzyczny. Tekst muzyczny ma układ: na jeden głos, na fortepian oraz na głos i fortepian.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku stanowi, że Hymnem Polski jest „Mazurek Dąbrowskiego”. Podlega on podobnie jak barwy państwowe i godło ochronie prawnej.

Zobacz również serwis: Sprawy urzędowe

Prawo
Bon senioralny w tym kwartale. Taki jest plan, czekamy na realizację
19 lip 2024

Projekt ustawy o bonie senioralnym ma zostać przyjęty przez rząd w tym kwartale. Tak wynika z planu legislacyjnego Rady Ministrów. Wysokość bonu senioralnego ma wynosić maksymalnie 2150 zł. Osobą uprawnioną do korzystania z usług świadczonych w ramach bonu senioralnego będzie osoba, która ukończyła 75. rok życia.

e-Doręczenia w kancelariach komorniczych. System ma przynieść oszczędności finansowe
19 lip 2024

Komornicy sądowi jako pierwsi wprowadzają system e-Doręczeń. Docelowo dostęp do wszystkich postępowań komorniczych ma być cyfrowy. System e-Doręczeń ma przynieść kancelariom komorniczym znaczne oszczędności finansowe.

Rynkowi pracy nie grozi nic złego. Zatrudnienie spadło, ale za nami kolejny miesiąc wzrostu wynagrodzenia w tempie dwucyfrowym
19 lip 2024

Znamy przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw. Rynkowi pracy nie grozi nic złego. Zatrudnienie co prawda spadło, ale za nami kolejny miesiąc wzrostu wynagrodzenia w tempie dwucyfrowym.

Jedna lekcja religii w szkole, dodatkowe w salkach katechetycznych. MEN: zmiany od 1 września 2025 roku
19 lip 2024

Ministra edukacji narodowej Barbara Nowacka poinformowała 18 lipca 2024 r., że jedną lekcję religii tygodniowo w szkołach zamierza wprowadzić za pomocą rozporządzenia. Dodatkowe godziny mogą być realizowane w ramach zajęć w salkach katechetycznych - dodała.

500 zł dodatku do wynagrodzenia dla tych pracowników. Od kiedy? Sprawdź, co już wiadomo w tej sprawie.
19 lip 2024

500 zł dodatku do wynagrodzenia dla tych pracowników. Od kiedy? Sprawdź, co już wiadomo. Wysokość wynagrodzenia nauczyciela to nie tylko wynagrodzenie zasadnicze. To również dodatki do niego, w tym dodatek za wychowawstwo.

Odszkodowanie za opóźniony lot. Ile wynosi? Jak się o nie ubiegać?
19 lip 2024

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady WE 261/2004 ujednolica prawo lotnicze na terenie Unii Europejskiej. Rozporządzenie to określa zasady pomocy oraz odszkodowania dla podróżnych m.in. w przypadku opóźnionego lotu.

W listopadzie i grudniu 2024 r. wypłaty 1500 zł + dla rodziców dzieci od 12. do 35. miesiąca życia. Wnioski można składać od 1 października 2024 r.
19 lip 2024

Wnioski do programu Aktywny Rodzic będzie można składać od 1 października. Wiceministra rodziny Aleksandra Gajewska zapewniła, że pieniądze zostaną wypłacone do końca roku. Prezes ZUS Zbigniew Derdziuk dodał, że Zakład będzie gotowy do obsługi tego zadania.

Przedawnienie długów w 2024 r. Kiedy kończy się możliwość dochodzenia swoich roszczeń?
19 lip 2024

28 lipca 2018 r. zmianie uległy terminy przedawnień. Podstawowy termin przedawnienia długu został skrócony z 10 lat do 6. Część roszczeń jednak ulega przedawnieniu dużo wcześniej. Czym jest przedawnienie długu? Jakie warunki trzeba spełniać by dług się przedawnił? Jak liczyć przedawnienie długu?

W roku szkolnym 2024/2025 pojawią się nie tylko mydło i papier toaletowy. Barbara Nowacka mówi o nowym programie pilotażowym.
19 lip 2024

Od września 2024 r. nie tylko mydło i papier toaletowy w szkołach. Barbara Nowacka mówi o programie pilotażowym. Zdaniem RPO problem ubóstwa menstruacyjnego godzi w konstytucyjne prawo do nauki. MEN chce to sprawdzić.

Pomoc finansowa przy zakupie samochodu osobowego – nowego lub używanego. Od 1 sierpnia można składać wnioski
19 lip 2024

Zbliża się kolejna tura naboru wniosków o pomoc finansową przy zakupie samochodu osobowego. Wnioski będzie można składać od 1 sierpnia 2024 r. Nabór potrwa do 31 sierpnia 2024 r.

pokaż więcej
Proszę czekać...