Jak działa Europejski Trybunał Praw Człowieka?

Marta Wrzosek
rozwiń więcej
Sędziowie ETPC orzekają w składzie jednoosobowym, komitecie trzech sędziów, Izbie siedmiu sędziów i Wielkiej Izbie siedemnastu sędziów.
Europejski Trybunał Praw Człowieka został powołany w Konwencji o ochronie podstawowych praw i wolności 4 listopada 1950 roku. Jaka jest struktura Trybunału? Jakimi sprawami się zajmuje?

Struktura organizacyjna ETPC

W skład Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wchodzą sędziowie reprezentujący strony Konwencji, wyróżniający się szczególnymi kwalifikacjami do sprawowania wysokiego urzędu oraz najwyższym poziomie moralnym. Sędziowie wybierani są na 9-letnią kadencję, przez Zgromadzenie Parlamentarne.

Sędziowie orzekają w składzie jednoosobowym, komitecie trzech sędziów, Izbie siedmiu sędziów i Wielkiej Izbie siedemnastu sędziów.

Skład jednoosobowy

Jeszcze do niedawna kompetencje sędziego orzekającego w składzie jednoosobowym były stosunkowo niewielkie. Jednak od 1 czerwca 2010 roku, kiedy wszedł w życie Protokół 14. do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Zobacz również: Europejska Konwencja Praw Człowieka

Na mocy tego Protokołu sędzia w składzie jednoosobowym może orzekać o dopuszczalności bądź niedopuszczalności skargi indywidualnej. Jeżeli uzna skargę za dopuszczalną, wówczas przekazuje ją do komitetu lub izby w celu dalszego rozpatrywania.

Komitet trzech sędziów

Komitet trzech sędziów posiada, podobnie jak sędzia orzekający jednoosobowo, uprawnienie do stwierdzenia dopuszczalności lub niedopuszczalności skargi indywidualnej.

Jeżeli uzna skargę za dopuszczalną może wydać wyrok w sprawie przedmiotu skargi, o ile poruszona w sprawie kwestia jest już ugruntowana w orzecznictwie (nie ma sporu ani wątpliwości, co do interpretacji przepisów, orzekania).Ta kompetencja została przyznana komitetowi na mocy wyżej wspomnianego Protokołu nr 14. 

Izba siedmiu sędziów

Głównym zadaniem Izby jest rozpatrywanie skarg indywidualnych i międzypaństwowych (Wielka Izba orzeka w tych sprawach raczej wyjątkowo). Może zdarzyć się jednak, że Izba uzna, już na tym etapie, że skarga jest niedopuszczalna.

Ponadto, Izba siedmiu sędziów, ocenia dopuszczalność skarg międzypaństwowych.

Zobacz również: Zagraniczne akty prawne

Wielka Izba

Wielka Izba 17 sędziów zajmuje się trzema rodzajami sytuacji:

1. rozstrzyga skargi indywidualne i międzypaństwowe, jeżeli Izba siedmiu sędziów zrzekła się właściwości (dzieje się tak w razie stwierdzenia, że w sprawie pojawiło się ważne zagadnienie dotyczące interpretacji przepisów Konwencji) lub gdy sprawa została przekazana po rozstrzygnięciu przez Izbę;

W okresie 3 miesięcy od daty wydania wyroku przez Izbę każda ze stron może wnioskować o przekazanie sprawy Wielkiej Izbie. 

2. postanawia w kwestiach przekazanych Trybunałowi przez Komitet Ministrów;

3. rozpatruje wnioski o wydanie opinii doradczych.

Prawo
Ważny termin dla osób urodzonych po 1968 r. Decyzja tylko do końca lipca
17 lip 2024

Tylko do końca lipca trwa okno transferowe. Osoby, które urodziły się po 1968 r., mogą zdecydować, gdzie ma trafiać część składki emerytalnej – na subkonto w ZUS czy do OFE.

Nowe wzory dokumentów składanych do ZUS. Zmiana od 1 września 2024 r.
17 lip 2024

Zmienią się wzory dokumentów składanych do ZUS. Nowe wzory zawiera projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Chodzi m.in. o dostosowanie formularzy do nowych przepisów dotyczących wprowadzenia wcześniejszej emerytury dla nauczycieli.

1500 zł kary za nieuzasadnione wezwanie pogotowia. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania karetki? Sprawdź.
17 lip 2024

1500 zł kary za nieuzasadnione wezwanie pogotowia. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania karetki? Nieuzasadnione wezwanie pogotowia w 2022 roku miało miejsce 2 mln razy.Jak zidentyfikować nagłe pogorszenie zdrowia?

Program Dobry Start: Do ZUS wpłynęło około 1,5 mln wniosków o świadczenie 300 plus
17 lip 2024

Od 1 lipca 2024 r. ZUS przyjmuje wnioski o świadczenie z programu Dobry Start. Dotychczas rodzice złożyli prawie 1,5 mln wniosków na ponad 2 mln dzieci. W 2023 r. ZUS przyznał świadczenie dla prawie 4,6 mln dzieci.

Płaca minimalna 2025: Ile wyniesie na rękę, czyli netto?
17 lip 2024

Jaka będzie płaca minimalna w 2025 roku? Rząd zaproponował, aby od 1 stycznia 2025 r. najniższe wynagrodzenie za pracę wyniosło 4626 zł brutto. Ta propozycja ma duże szanse na wejście w życie, bo Rada Dialogu Społecznego nie wypracowała wspólnego stanowiska w tej sprawie. Zobaczmy, ile to jest netto, czyli "na rękę".

Inflacja w sklepach wyższa niż oblicza GUS. Handlowcy przerzucą w wakacje na klientów cały VAT podwyższony w kwietniu
17 lip 2024

Przeanalizowano ponad 71,4 tys. cen detalicznych w czerwcu 2024 roku. Jakie wyniki? Otóż codzienne zakupy podrożały w porównaniu do czerwca 2023 roku średnio o 3,1%. W maju podwyżka (cały czas w porównaniu do analogicznego miesiąca w roku poprzednim) wyniosła 2,9%, w kwietniu – 2,4%, a w marcu – 2,1%. To już trwała tendencja. Kolejny miesiąc z rzędu ceny konsekwentnie idą w górę. W grudniu 2024 r. inflacja może dojść do poziomu 4-5%. A ceny w sklepach mogą wzrosnąć jeszcze wyżej. W 2025 roku inflacja może być wyższa niż w 2024 r. Spadek inflacji jest prognozowany dopiero na 2026 rok – o ile oczywiście nie będzie żadnych poważnych zawirowań. Do tego eksperci przypominają, że obecna walka cenowa między dyskontami spowalnia poziom i tempo wzrostu cen. Ale jednocześnie ostrzegają, że w czasie wakacji sklepy mogą przerzucić całość odmrożonego w kwietniu podatku VAT na swoich klientów.

Andrzej Duda. Ile zostało prezydentowi do końca kadencji?
17 lip 2024

Kiedy prezydent Andrzej Duda kończy kadencję? Kiedy są wybory prezydenckie?

Osoby z niepełnosprawnościami czekają na ustawę o asystencji osobistej. Co mówi pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnościami?
17 lip 2024

Osoby z niepełnosprawnościami czekają na ustawowe uregulowanie asystencji osobistej. Łukasz Krasoń, pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnościami, przekazał, że projekt przepisów jest już na ostatniej prostej. Upowszechnienie się asystencji osobistej pozwoliłoby sporej grupie osób z niepełnosprawnościami na bardziej aktywne życie, także pod względem zawodowym.

Renta wdowia. Kiedy wejdzie w życie? Ministra podała termin, jest zmiana
17 lip 2024

Projekt wprowadzający rentę wdowią wróci już niedługo pod obrady Sejmu. Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przekazała, że ma się to wydarzyć jeszcze w lipcu. Podała też termin, kiedy w związku z tym ustawa o rencie wdowiej może ostatecznie wejść w życie.

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? W 2024 r. zrób te trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie
16 lip 2024

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? Zrób trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie. Darowizny w najbliższej rodzinie są co do zasady zwolnione od podatku, jednak czasami trzeba złożyć druk SD-Z2.

pokaż więcej
Proszę czekać...