REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Stan wyższej konieczności

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Kowalska
Ekspert w zakresie VAT
Stan wyższej konieczności /Fot. Fotolia
Stan wyższej konieczności /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Stan wyższej konieczności jest jedną z najważniejszych instytucji prawa karnego, pozwalającą na uniknięcie przez sprawcę czynu odpowiedzialności karnej. Wyłączenie przestępności czynu wiąże się z poświęceniem jakiegoś dobra, jeżeli działanie to miało na celu uchylenie bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego innemu dobru chronionemu prawem, a niebezpieczeństwa tego nie można było w inny sposób uniknąć.

Wystąpienie stanu bezpośredniego niebezpieczeństwa, powinno być rozumiane w sposób obiektywny, niepoddany subiektywnej interpretacji. Najczęściej jest to zdarzenie nagłe, niedające się przewidzieć, zaś bezpośredniość działania ma odzwierciedlenie, w krótkim odstępie czasu między stanem zagrożenia a naruszeniem dobra chronionego prawem.

REKLAMA

Działanie w stanie wyższej konieczności może być rozpatrywane jako okoliczność:

  1. wyłączająca bezprawność (kontratyp) – wtedy dobro poświęcone musi przedstawiać wartość niższą od ratowanego;
  2. wyłączająca winę - wtedy dobro poświęcone może mieć wartość równą, wyższą, ale nie oczywiście wyższą od dobra ratowanego - działanie takie jest bezprawne i może być odpierane w ramach obrony koniecznej.

POLECAMY: E - wydanie Dziennika Gazety Prawnej

Kiedy nie możemy mówić o stanie wyższej konieczności?

REKLAMA

Nie mamy do czynienia z działaniem w stanie wyższej konieczności, w przypadku kiedy osoba celowo spowodowała zagrożenie, tylko po to, aby zniszczyć inne dobro chronione prawem. Ponadto nie może powoływać na stan wyższej konieczności wyłączający winę osoba poświęcająca dobro, które ma szczególny obowiązek chronić, nawet narażając się na osobiste niebezpieczeństwo (art.26§4 Kodeksu karnego).

Nie ma możliwości, aby uznać działanie w stanie wyższej konieczności jeżeli zostało ono wyraźnie wyłączone przez ustawę. Jeżeli lekarz decyduje się na zmianę zakresu zabiegu operacyjnego bez zgody pacjenta, mimo, że nie występowało bezpośrednie zagrożenie dla życia i zdrowia pacjenta, popełnia przestępstwo.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W orzecznictwo przyjmuje się, że nie można usprawiedliwiać stanem wyższej konieczności:

  1. kradzieży popełnionej przez osobę znajdującą się w nędzy (wyrok SN z dnia 26 listopada 1935 roku, OSP 1935, poz. 339);
  2. zaboru popełnionego w celu wspierania nieefektywnych podmiotów gospodarczych (wyrok SA we Wrocławiu z dnia 20 maja 1995 roku, II AKR 82/95);
  3. prowadzenia pojazdu mechanicznego z naruszeniem zasad bezpieczeństwa w ruchu, aby szybciej dostarczyć towar i zapobiec stratom (wyrok SN z dnia 15 stycznia 1958 roku, II KK 372/57,OSNPG 10/58 poz. 4);
  4. strajku okupacyjnego, polegającego na nielegalnym zajmowaniu pomieszczeń oraz stosowaniu środków przymusu, jeżeli dopuszczającym się takich czynów nie zagrażało bezpośrednie niebezpieczeństwo, którego nie można było odwrócić inaczej (wyrok SN z dnia 21 czerwca 1938 roku, 3 K 2407/37, RPEiS 1938 nr 4).

Zobacz serwis: Sprawy karne

Przekroczenie granic stanu wyższej konieczności

W wypadku przekroczenia granic stanu wyższej konieczności mamy do czynienia z czynem zabronionym, sąd ma jednak możliwość zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary, a nawet odstąpienia od jej wymierzania. Do najczęstszych sytuacji kiedy mamy do czynienia z przekroczeniem granic stanu wyższej konieczności dochodzi, gdy:

  1. niebezpieczeństwo nie było bezpośrednie i można było go uniknąć
  2. nastąpiła wyraźna dysproporcja między dobrem poświęconym a dobrem ratowanym.

Podstawa prawna:
1) Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks Karny (Dz.U.1997 Nr 88 poz.553 z późń.zm.);
2) Kodeks karny. Komentarz, red. A. Stefański, wyd.3;
3) Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie – II Wydział Karny z dnia 26 kwietnia 2013r., sygn. akt AKa 53/13;
4) Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Karna z dnia 28 listopada 2007r., sygn. akt V KK 81/07.

Zobacz serwis: Kodeks karny

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ePraca: nowy obowiązek zgłaszania ofert pracy przez pracodawców, od II kwartału 2025 r. Jest ustawa

Technologia zmienia rynek pracy coraz bardziej. Od jakiegoś czasu można szukać pracy w aplikacji ePraca. Aplikacja do łatwego zainstalowania na telefon jest nowoczesnym narzędziem, dla tych którzy chcą zmienić czy szukają pracy. Co ważne, w związku ze zmianami ustawowymi, a konkretnie w związku z uchwaleniem ustawy o rynku pracy, w zakresie portalu i aplikacji ePraca został uregulowany nowy obowiązek zgłaszania ofert pracy przez pracodawców - ale których?

Prezydent zdecydował: Gminy będą mogły zablokować budowę tysięcy domów. Zmiana ważnego terminu dla właścicieli nieruchomości i koniec z bezterminowymi decyzjami o warunkach zabudowy

W dniu 16 kwietnia 2025 r. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza zmianę ważnego dla właścicieli nieruchomości (i gmin) terminu w zakresie reformy planowania przestrzennego. W związku z ww. reformą – już niebawem – miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz decyzje o warunkach zabudowy będą musiały być zgodne z uchwalanymi przez gminy planami ogólnymi, a tym samym – gminy będą mogły uniemożliwić właścicielowi nieruchomości np. budowę domu na działce, która w ww. planie ogólnym zostanie zlokalizowana w strefie objętej zakazem zabudowy. Nie zmienia się jednak termin na wydawanie bezterminowych decyzji o warunkach zabudowy, na uzyskanie których pozostało już niewiele czasu.

Wielki Piątek w Kościele katolickim: Jest to dzień postu ścisłego. Jakie są uroczystości?

W Wielki Piątek Kościół katolicki nie sprawuje się mszy świętej. W świątyniach celebrowana jest liturgia Męki Pańskiej, trwa adoracja krzyża, któremu oddaje się cześć przez uklęknięcie – jak Chrystusowi Eucharystycznemu. Odbywa się uroczysta Droga Krzyżowa. Jest to dzień postu ścisłego.

QUIZ. Życie codzienne czasów PRL. Prawda czy fałsz? Na ostatnim pytaniu na pewno się wyłożysz
Ten quiz jest bardzo sentymentalny. Małe, ciasne, ale własne mieszkanie, kolejki po mięso czy papier toaletowy, zdobywane cudem produkty, bo akurat "rzucili do sklepu". Tak właśnie wyglądało życie codzienne czasów PRL. Sprawdźcie czy pamiętacie tamte czasy.

REKLAMA

Wielki Piątek 2025: O której Droga Krzyżowa w Watykanie? Papież Franciszek autorem rozważań

Wielki Piątek 2025 to jedno z najważniejszych wydarzeń Wielkiego Tygodnia. Tego dnia katolicy na całym świecie wspominają mękę i śmierć Jezusa Chrystusa. Szczególną uwagę wiernych przyciągają uroczystości w Watykanie, zwłaszcza wieczorna Droga Krzyżowa przy Koloseum, której rozważania w tym roku przygotował sam papież Franciszek.

Wojsko może zająć Twoją nieruchomość oraz samochód i to nie tylko w razie ogłoszenia mobilizacji lub podczas wojny, ale również w czasie pokoju, a za utrudnianie – grozi grzywna

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego jak szerokie uprawnienia posiada wojsko względem naszych nieruchomości i samochodów – i to nie tylko w sytuacji wprowadzenia stanu wyjątkowego lub wojennego, ogłoszenia mobilizacji albo w czasie wojny, ale również w czasie pokoju. Do zajęcia przez wojsko domu, w czasie pokoju, może dojść np. w celu zakwaterowania żołnierzy odbywających ćwiczenia wojskowe, a pojazd wojsko może zarekwirować w ramach zwalczania klęski żywiołowej. Za niestosowanie się do decyzji dowódcy wojskowego w sprawie zajęcia nieruchomości, jak również za uniemożliwianie lub utrudnianie wojsku korzystania z zajętej nieruchomości – grozi 5 tys. zł grzywny. W związku z niepewną sytuacją geopolityczną – warto znać poniższe zasady.

Czy Polacy będą mniej pracować? Ministerstwo: rozwiązania muszą być "szyte na miarę"

Krótszy tydzień pracy już na horyzoncie? Ministra Agnieszka Dziemianowicz-Bąk zapowiedziała, że już wkrótce przedstawi najważniejsze wnioski z analiz dotyczące skrócenia tygodnia pracy. Czy czterodniowy tydzień pracy stanie się nowym standardem w Polsce?

79, 87, 92 punkty. Ile wynosi świadczenie wspierające od marca 2025 r.?

Komu przysługuje świadczenie wspierające w 2025 r. i ile wynosi? Jak przyznawane są punkty? Prezentujemy najważniejsze informacje i przykładowe kwoty dla poszczególnych progów.

REKLAMA

Spadki: Gminy mają prawo przejąć pieniądze zmarłego. Już po dwóch latach

Zmarł Twój krewny. Miał konto w banku. Przeoczyłeś to. Gmina ma prawo przejąć te pieniądze. Procedura zaczyna się dwa lata. Termin liczymy od dnia kiedy bank dowiedział się o śmierci posiadacza rachunku bankowego. Gmina ma prawo do zabrania tych pieniędzy.

Pracowałeś przed 1999 rokiem? Jak uzupełnić swoją dokumentację i zwiększyć emeryturę?

Jeśli rozpocząłeś pracę przed 1999 rokiem, Twoja emerytura może być niższa z powodu brakujących dokumentów w ZUS. Odnalezienie starych świadectw pracy i innych dokumentów potwierdzających zatrudnienie może znacząco wpłynąć na wysokość Twojego świadczenia. Dowiedz się, jak uzupełnić swoją dokumentację i zwiększyć emeryturę.

REKLAMA