Sąd podejmuje postępowanie karne, jeżeli sprawca w okresie próby popełnił przestępstwo umyślne, za które został prawomocnie skazany. Jest to jedyny przypadek obligatoryjnego podjęcia postępowania.
Sąd może podjąć postępowanie karne, jeżeli sprawca w okresie próby:
• rażąco narusza porządek prawny, w szczególności gdy popełnił jakiekolwiek inne przestępstwo niż przestępstwo, za które został skazany,
• uchyla się od dozoru,
• uchyla się od wykonania nałożonych obowiązków próby lub orzeczonego środka karnego,
• nie wykonuje zawartej z pokrzywdzonym ugody,
• po wydaniu orzeczenia o warunkowym umorzeniu, lecz przed jego uprawomocnieniem się, rażąco narusza porządek prawny, a w szczególności w tym czasie popełnia przestępstwo.
Zobacz: Pomoc prawna
Rażące naruszanie porządku prawnego może przejawiać się bądź w dopuszczeniu się przestępstwa (wtedy jest ono oczywiste), bądź też w inny sposób, jeśli stwierdzone zostanie drastyczne lub uporczywe naruszenie przez sprawcę norm prawa, np. cywilnego, rodzinnego, pracy lub prawa o wykroczeniach. Wtedy, gdy postawa sprawcy jest negatywna a jego zachowanie, naruszające porządek prawny, ma charakter uporczywy (np. uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego, porzucenie pracy, prostytucja, paserstwo, uporczywe zakłócanie porządku publicznego) sąd może podjąć postępowanie. W razie podjęcia postępowania warunkowo umorzonego sprawa toczy się od nowa i na zasadach ogólnych przed sądem właściwym do jej rozpoznania.
Zobacz serwis: Poddanie sprawcy próbie
Podjęcie postępowania może nastąpić tylko w okresie próby i w ciągu 6 miesięcy od zakończenia okresu próby. Dotyczy to zarówno obligatoryjnego, jak i fakultatywnego podjęcia postępowania. Okres sześciu miesięcy jest niezbędny dla organów ścigania i wymiaru sprawiedliwości, aby podjąć wszystkie czynności do sprawdzenia okresu próby aż do jej ostatniego dnia. Podjęte postępowanie toczy się od nowa na zasadach ogólnych przed sądem właściwym do rozpoznania danej sprawy. Może się więc skończyć skazaniem sprawcy.
Podstawa prawna: Art. 67 Kodeksu karnego.