Założeniem warunkowego zwolnienia jest konieczność odbycia przez skazanego określonego minimum kary pozbawienia wolności. Dopiero spełnienie tej przesłanki uzasadnia możliwość rozważania zwolnienia skazanego z reszty odbycia kary, o ile skazany otrzymał pozytywną prognozę kryminologiczną.
Warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbywania kary pozbawienia wolności może nastąpić po odbyciu co najmniej połowy kary.
Zobacz serwis: Sprawy karne
Surowsze są wymagania ustawy w wypadku udzielania warunkowych zwolnień recydywistom szczególnym (art. 64 § 1 i 2 Kodeksu karnego). Skazany w warunkach recydywy specjalnej jednokrotnej może skorzystać ze zwolnienia dopiero po odbyciu dwóch trzecich kary, zaś wielokrotny recydywista (skazany w warunkach art. 64 §2 Kodeksu karnego) po odbyciu trzech czwartych kary.
Skazanego na karę 25 lat pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić po odbyciu 15 lat tej kary.
Skazanego na karę dożywotniego pozbawienia wolności można warunkowo zwolnić po odbyciu 25 lat tej kary.
Ze względu na funkcję ochronną kary dożywotniego pozbawienia wolności, którą orzeka się wobec sprawców najcięższych zbrodni, sąd może ustalić w wyroku skazującym surowsze warunki ubiegania się o warunkowe zwolnienie (np. po 30 latach), ale nie może skazanego z tej możliwości wykluczyć.
Podstawą obliczenia terminów do ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie jest kara pozbawienia wolności podlegająca wykonaniu.
Możliwa jest sytuacja, w której podstawę, od której oblicza się okres odbycia kary przez skazanego, stanowić będzie kara krótsza niż okres kary orzeczony w wyroku.
Przypadek taki zachodzi wtedy, gdy:
• orzeczona kara została zmniejszona w wyniku zastosowania amnestii albo indywidualnego aktu łaski,
• sąd zarządził wykonanie kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszonej, ale na podstawie art. 71 § 2 kodeksu karnego, kara pozbawienia wolności została skrócona o okres odpowiadający liczbie uiszczonych stawek dziennych grzywny.
Zobacz serwis: Kodeks karny
Podstawa prawna: Art. 78 Kodeksu karnego.