Należy zwrócić uwagę, że określenie czasu trwania środka karnego ma spełnić dwie zasadnicze funkcje:
Pierwsza funkcja to funkcja prewencyjna (ochronną) – poprzez skuteczność i czas trwania danego środka sąd może chronić społeczeństwo, zapobiegać powtórzeniu pewnych zdarzeń (przykładowo wybitnie taki charakter będzie miał zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich w sytuacji gdy ktoś został skazany za przestępstwo przeciw wolności seksualne małoletnich np. nauczyciel skazany za pedofilię)
Drugą funkcją będzie funkcja wychowawcza – środek karny (tak jak i kara) ma za zadanie wychowywać nie tylko sprawcę, ale i społeczeństwo. Poprzez swoją dokuczliwość ma zniechęcać do popełnienia danego przestępstwa (przykładowo orzekany obowiązkowo zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości odstrasza wielu kierowców od tego by próbować zasiadać za kółko po spożywaniu alkoholu.
Należy wskazać, że są zasadniczo określone dwa potencjalne przedziały czasowe trwania środków karnych:
1) Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pozbawienie praw publicznych oraz zakazy i nakaz wymienione w art. 39 pkt 2, 2d, 2e i 3 Kodeksu karnego orzeka się w latach, od roku do lat 10, zakazy oraz obowiązek wymienione w art. 39 pkt 2a i 2b orzeka się w latach, od roku do lat 15, a zakaz wymieniony w art. 39 pkt 2c orzeka się w latach, od lat 2 do 6.
2) od roku do 15 lat w przypadku zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieką nad nimi (art. 39 p.1 pkt 2a Kodeksu karnego) oraz obowiązku powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu (art. 39 p.1 pkt 2b)
Należy wskazać na to, że nie istnieje żaden zakaz orzekania środków karnych w zbiegu, tzn. orzekania o stosowaniu dwóch lub więcej środków karnych naraz.
Zobacz serwis: Sprawy karne
Pozbawienie praw publicznych, obowiązki lub orzeczone zakazy obowiązują od uprawomocnienia się orzeczenia, ale okres,na który środek orzeczono nie biegnie w czasie odbywania kary pozbawienia wolności, chociażby orzeczonej za inne przestępstwo. Oznacza to, że dopiero w wypadku zakończenia odbywania kary pozbawienia wolności, zaczyna się bieg okresu na jaki środki te zostały orzeczone. Oznacza to, że nie są one liczone nawet w przypadku orzeczonej przerwy w odbywaniu kary.
Jeżeli Jan. K ma orzeczony zakaz wykonywania zawodu na 2 lata i odbywa trzyletni okres pozbawienia wolności, to dopiero gdy opuści więzienie po tych trzech latach zacznie się mu liczyć („uaktywni się”) orzeczony dwuletni zakaz.
W przypadku orzekanego zakazu prowadzenie pojazdów bieg środka karnego zaczyna się nie od ewentualnego opuszczenia zakładu karnego, ale od momentu zwrotu dokumentu po jego opuszczeniu przez skazanego, jeżeli skazany nie oddał go uprzednio (bądź nie zostało mu ono wcześniej zabrane).
Ta sama zasada odnośnie co do liczenia okresu obowiązywania orzeczonego zakazu od momentu zwrotu prawa jazdy dotyczy osób nie będących pozbawionymi wolności. Jeżeli w toku postępowania sądowego prawo jazdy jest zabrane osobie nie pozbawionej wolności, to takiemu oskarżonemu czas zatrzymania prawa jazdy wlicza się do później orzekanego zakazu prowadzenia pojazdów.
Zobacz: Bezpłatne porady prawne
Podstawa prawna: Art. 43 Kodeksu karnego