Kara za usiłowanie (art. 14)

Opracował: Roland Szymczykiewicz
Adwokat
rozwiń więcej
Wykonanie oraz usiłowanie są zagrożone taką samą sankcją.
Sąd wymierza kare za usiłowanie w granicach zagrożenia przewidzianego dla danego przestępstwa. W wypadku określonym w art. 13 § 2 sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.

Wskazany przepis reguluje problematykę wysokości kary wymierzanej sprawcy za usiłowanie dokonania danego przestępstwa.

Zgodnie z treścią art. 14 p. 1 Kodeksu karnego wymierzana kara ma być w granicach zagrożenia przewidzianego dla sprawcy danego przestępstwa. Oznacza to, że możliwa wysokość jest taka sama jak dla sprawcy który by przestępstwa dokonał. Przykładowo jeżeli przestępstwo rozboju (art. 280 p. 1 Kodeksu karnego) jest zagrożone karą od 2 lat do 12 lat pozbawienia wolności, to osoba która usiłowała dokonać rozboju również jest zagrożona tym, że sąd wymierzy jej karę w granicach od 2 do 12 lat.

Analizowany przepis dotyczy także możliwości stosowania środków karnych przewidzianych dla sprawcy tzn, można je też stosować do osoby, która usiłowała popełnić dane przestępstwo.

Wskazuje się w literaturze prawa karnego oraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego (np. wyroku SN z dnia 6 lutego 1976 r., RW 45/76, OSNKW 1976, z. 4-5, poz.64) że sąd kierując się tzw. dyrektywami kary może i powinien (w granicach kar określonych przepisami) wymierzyć karę łagodniejszą oskarżonemu o usiłowanie danego czynu (łagodniejszą w stosunku do tego gdyby wymierzał mu karę już za dokonanie czynu).

Zobacz: Formy popełnienia przestępstwa

Z kolei za usiłowanie nieudolne ustawodawca przewidział możliwość zastosowania przez sąd nadzwyczajnego złagodzenia kary lub nawet możliwość odstąpienia od niej w stosunku do skazanego. Zależeć to będzie od indywidualnej oceny zachowania skazanego dokonanej przez sąd, który będzie dokonywał tego przez pryzmat wspomnianych już tzw. dyrektyw wymiaru kary i będzie brał pod uwagę takie elementy jak stopień nieudolności czynu, sposób działania sprawcy, charakter przestępstwa (stopień jego szkodliwości społecznej) do popełnienia której zmierzał przestępca.

Należy wskazać, że fakt skazania, czy to za usiłowanie udolne czy nieudolne przestępstwa, pociąga za sobą takie same skutki jak zwykłe skazanie w zakresie wpisu do Krajowego Rejestru Karnego, początku i biegu terminów przedawnienia wykonania kary oraz początku biegu terminów zatarcia skazania.

Orzeczenie o usiłowaniu dokonania danego czynu w wyroku przybiera postać wskazania przestępstwa które miało być dokonane oraz zaznaczenia fazy stadialnej tego czynu (czyli w tym przypadku usiłowania). Przykładowo skazanie za zwykłe usiłowanie gwałtu z art. 197 p. 1 będzie zapisane w formie skazania za przestępstwo z art. 197 p. 1 w zw. z art. 13 p.1 Kodeksu karnego. Gdyby było to usiłowanie nieudolne byłby to art. 197 p. 1 w zw. z art. 13 p. 2 Kodeksu karnego.

Zobacz również: Bezpłatne porady prawne

Podstawa prawna: Art. 14 Kodeksu karnego

Prawo
Komu należy się wyższa emerytura po wyroku TK z 4 czerwca 2024 r.? Adwokat radzi jak odwołać się do sądu od negatywnej decyzji ZUS lub wznowić postępowanie
16 sie 2024

Dla kogo wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 4 czerwca 2024 r. będzie oznaczał wyższą emeryturę i wyrównanie? Ale na pewno ZUS z urzędu tego sam nie zrobi. Adwokat Konrad Giedrojć wyjaśnia co zrobić, by w praktyce wykorzystać ten wyrok. Jaki wniosek sformułować do ZUS-u, jak odwołać się do sądu i na jakie argumenty ZUS trzeba się przygotować.

Ustawa o rencie wdowiej opublikowana w Dzienniku Ustaw. Kiedy wejdzie w życie, kiedy pierwsze wypłaty? Dla kogo?
16 sie 2024

W dniu 16 sierpnia 2024 r. w Dzienniku Ustaw została opublikowana ustawa wprowadzająca rentę wdowią., czyli nowelizacja z 26 lipca 2024 r. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza do polskiego prawa tzw. rentę wdowią. Renta wdowia, to będzie na początku (od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r.) dodatkowo wypłacane wdowie, lub wdowcowi 15% świadczenia emerytalno-rentowego po zmarłym małżonku. Albo 15% własnego świadczenia jeżeli wdowa, lub wdowiec przejmie świadczenie zmarłego małżonka jako swoje główne, comiesięczne świadczenie (emeryturę albo rentę). Jest też limit: suma obu świadczeń nie może być wyższa niż trzykrotność minimalnej emerytury. Wnioski o rentę wdowią będzie można składać od 1 stycznia 2025 r. Jakie warunki trzeba będzie spełnić, by móc otrzymać to świadczenie?

Jak długo musi trwać małżeństwo, żeby ZUS przyznał rentę wdowią? Sprawdź, kto będzie mógł liczyć na pieniądze po zmarłym małżonku
16 sie 2024

Jak długo musi trwać małżeństwo, żeby ZUS przyznał rentę wdowią? Sprawdź, kto będzie mógł liczyć na pieniądze po zmarłym małżonku. Przyznane owdowiałym seniorom świadczenie nie jest dożywotnie i mogą stracić do niego prawo.

Prawie 3,4 mln przyznanych świadczeń na wyprawki szkolne. Wnioski o dodatkowe 300 zł można składać do 30 listopada
16 sie 2024

Zakład Ubezpieczeń Społecznych poinformował, że do tej pory w ramach programu "Dobry Start" przyznał blisko 3,4 mln świadczeń. Zakład przeznaczył na ten cel 925 mln zł. Wnioski o 300 zł na wyprawkę szkolną można składać do 30 listopada. 

Zasiłki rodzinne od 1 listopada 2024 r. Nowe rozporządzenie w Dzienniku Ustaw
16 sie 2024

W Dzienniku Ustaw opublikowano nowe rozporządzenie, które dotyczy kwot świadczeń rodzinnych i kryteriów dochodowych, obowiązujących od 1 listopada 2024 r. Chodzi m.in. o zasiłek rodzinny, zasiłek pielęgnacyjny czy tzw. becikowe.

Renta wdowia 2025: nie dla wszystkich wdów i wdowców. Kilka warunków trzeba spełnić i jest limit kwotowy
16 sie 2024

1 stycznia 2025 r. wejdzie w życie nowelizacja z 26 lipca 2024 r. ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza do polskiego prawa tzw. rentę wdowią. Nowelizacja ta jest już podpisana przez Prezydenta RP a 16 sierpnia 2024 r. została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Renta wdowia, to będzie na początku (od 1 lipca 2025 r. do 31 grudnia 2026 r.) dodatkowo wypłacane wdowie, lub wdowcowi 15% świadczenia emerytalno-rentowego po zmarłym małżonku. Albo 15% własnego świadczenia jeżeli wdowa, lub wdowiec przejmie świadczenie zmarłego małżonka jako swoje główne, comiesięczne świadczenie (emeryturę albo rentę). Jest też limit: suma obu świadczeń nie może być wyższa niż trzykrotność minimalnej emerytury. Wnioski o rentę wdowią będzie można składać od 1 stycznia 2025 r. Jakie warunki trzeba będzie spełnić, by móc otrzymać to świadczenie?

Czy jest dopuszczalne użyczenie nieruchomości przez jednego współwłaściciela?
16 sie 2024

Oddanie użyczającemu rzeczy, najczęściej nieruchomości do korzystania osobie trzeciej w sytuacji, gdy użyczający jest wyłącznym właścicielem nieruchomości, nie budzi większych wątpliwości. Inaczej wygląda jednak wyrażenie zgody na korzystanie z nieruchomości jedynie przez jednego lub część współwłaścicieli.

7 tys. zł czy 6 450 zł zasiłku pogrzebowego od 2025 r.? Ostateczna decyzja prawdopodobnie we wrześniu
16 sie 2024

Resort rodziny stoi na stanowisku, że wysokość zasiłku pogrzebowego powinna być podwyższona do 7 tys. zł. Co z propozycją ministra finansów, który stoi na stanowisku, że zasiłek pogrzebowy powinien wynosić 6 tys. 450 zł? Wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej poinformował, że ostateczną decyzję poznamy najprawdopodobniej we wrześniu.

Renta wdowia a rozwód. Co z prawem do świadczenia?
16 sie 2024

Rozwiedzeni małżonkowie, którzy mają prawo do renty rodzinnej po zmarłym byłym małżonku, nie będą mogli korzystać z tej korzystnej reguły zbiegu świadczeń, którą przewidują nowe przepisy o rencie wdowiej. Tak wyjaśnił Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Sebastian Gajewski.

Ochrona prawna pracowników załatwiających sprawy sygnalistów
16 sie 2024

Czy ochrona prawna sygnalistów rozciąga się na pracowników załatwiających sprawy sygnalistów? Czy ich również dotyczy zakaz podejmowania działań odwetowych oraz inne środki ochrony? Co z możliwością dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia?

pokaż więcej
Proszę czekać...