REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zaskarżanie studium do sądu administracyjnego

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Magdalena Wilczyńska
Prawnik, aplikant adwokacki. Stawski Adwokaci. Prawo nieruchomości i prawo budowlane.
Stawski Adwokaci Kancelaria prawna
Specjaliści w dziedzinie prawa inwestycji budowlanych, prawa nieruchomości, procesu zarządzania, transakcji nieruchomościami i zagospodarowania przestrzennego
Zaskarżanie studium do sądu administracyjnego
Zaskarżanie studium do sądu administracyjnego
shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Kto i kiedy może zaskarżyć studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy do sądu administracyjnego?

Zaskarżanie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy do sadu administracyjnego

Krąg podmiotów posiadających legitymację do wniesienia skargi na uchwały oraz zarządzenia organów w gminie jest zawężony przez art. 101 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym w stosunku do ogólnej regulacji z ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej p.p.s.a). Ma to istotne znaczenie, zwłaszcza w przypadku uchwały w przedmiocie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, która może zostać poddana kontroli sądowoadministracyjnej.

REKLAMA

Podmioty uprawnione do wniesienia skargi

REKLAMA

Postępowanie sądowoadministracyjne oparte jest na zasadzie skargowości. Oznacza to, że wszczęcie postępowania przed sądem administracyjnym może nastąpić, jeśli uprawniony podmiot wystąpi ze stosownym żądaniem (postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 25 stycznia 2008 r., sygn. akt: VI SA/Wa 1958/07).

Podstawowym przepisem regulującym legitymację skargową w postępowaniu sądowoadministracyjnym jest przepis art. 50 p.p.s.a., który wyodrębnia dwie grupy podmiotów. Legitymacja skargowa pierwszej grupy, do której należą prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka oraz organizacje społeczne została oparta na przesłankach formalnych. Z kolei legitymacja skargowa drugiej grupy, do której należą podmioty posiadające interes prawny do wniesienia skargi, oparta jest na przesłance materialnej. Interes prawny musi bowiem wynikać z przepisów prawa materialnego i konieczne jest wykazanie związku pomiędzy interesem chronionym przez to prawo a aktem organu (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 lutego 2008 r., sygn. akt: I OSK 5/07).

W nieco odmienny sposób ustawodawca uregulował możliwość zaskarżenia aktów organów jednostek samorządu terytorialnego. Zgodnie z art. 101 ust. 1 u.s.g. uchwała lub zarządzenie podjęte przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej, może zostać zaskarżone do sądu administracyjnego przez podmiot, którego interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone tym aktem. Legitymacja skargowa w sprawach dotyczących aktów organów gminy uzależniona jest od naruszenia interesu prawnego, a nie od samego zaistnienia stanu zagrożenia.

W związku z tak ukształtowaną legitymacją do wniesienia skargi do sądu administracyjnego, wskazać należy, że uchwała rady gminy w przedmiocie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego może być zaskarżona w przypadku jej niezgodności z prawem, jeśli skarżący wykaże, że jego rzeczywisty, konkretny i indywidualny interes prawny został naruszony przez tę uchwałę.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Możliwość zaskarżenia studium

Ważne! Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy nie jest aktem prawa miejscowego, co ma istotne znaczenie dla możliwości zaskarżenia uchwały w tym przedmiocie.

REKLAMA

W związku z tym, że studium nie kształtuje bezpośrednio sposobu korzystania z nieruchomości, w orzecznictwie sądowoadministracyjnym, w odniesieniu do art. 101 ust. 1 u.s.g. pojawiły wątpliwości co do możliwości zaskarżenia gminnego studium.

Pierwotnie sądy stały na stanowisku, że wobec tego, iż studium nie jest aktem powszechnie obowiązującego prawa, to nie może naruszać interesu prawnego podmiotów, zatem wobec brzmienia art. 101 ust. 1 u.s.g. uchwała w przedmiocie uchwalenia lub zmiany studium nie może być przedmiotem skargi do sądu administracyjnego (m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 21 listopada 2006 r., sygn. akt: II SA/Bk 46/06).

Powyższe stanowisko jest nadal podtrzymywane w orzecznictwie, jednak sądy administracyjne zaczęły dopuszczać i coraz częściej stosować stanowisko odmienne, pozwalające na uzyskanie sądowej ochrony prawnej właścicielom, których nieruchomości zostały objęte ustaleniami studium lub uchwały w przedmiocie jego zmiany. Wiąże się to z tym, że to w studium wyznaczone są kryteria, których należy przestrzegać przy uchwalaniu planu. Studium ma zatem pośredni, ale wiążący wpływ na wykonywanie prawa własności, gdy zasady przyjęte w studium zostaną uchwalone w planie miejscowym. Zaznaczenia jednak wymaga, że pomimo dopuszczenia możliwości zaskarżenia studium sądy administracyjne wprost wskazują, że wykazanie przez skarżącego, iż przez uchwalenie studium doszło do naruszenia jego interesu prawnego jest utrudnione. Przy czym, to na stronie skarżącej, a nie na organie lub sądzie, ciąży obowiązek wykazania, w jaki sposób zaskarżone studium narusza jej własny, indywidualny interes prawny (np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 22 sierpnia 2017 r., sygn. akt: II SA/Ol 383/17). Judykatura zaznacza bowiem, że samo powoływanie się na uprawnienia właścicielskie nie jest wystarczające, by uznać, że doszło do naruszenia interesu prawnego (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 lipca 2016 roku, sygn. akt: II OSK 2813/14).

W pewnym zakresie na aprobatę zasługuje stanowisko, iż nie należy wykluczać, że ustalenia studium mogą naruszać interes prawny, jednak wymagane jest dostrzeganie różnicy pomiędzy studium a planem w kwestii bezpośredniości skutku. Studium nie ma charakteru normatywnego, co powoduje, że nie oddziałuje bezpośrednio na interes prawny właścicieli nieruchomości. Zapisy studium nie ograniczają uprawnień właścicielskich wobec nieruchomości. Co więcej, w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, właściciel nieruchomości może realizować swoje uprawnienia właścicielskie do nieruchomości, w tym prawo do jej zabudowy, pomimo zapisów studium. Studium nie może być podstawą podejmowanych przez organ administracji publicznej rozstrzygnięć w kwestii aktów indywidualnych i konkretnych. Oznacza to, że ustalenia studium nie mogą być podstawą dla decyzji o ustaleniu warunków zabudowy i nawet jeśli zapisy studium ustalają tereny wyłączone spod zabudowy, a brak jest planu miejscowego, organ orzekający w sprawie ustalenia warunków zabudowy nie może rozstrzygać na podstawie zapisów studium. Do czasu, kiedy ustalenia studium znajdą się w miejscowym planie, nie mogą tworzyć materialnoprawnej podstawy do wydawania decyzji, a w szczególności nie można na nich oprzeć odmowy ustalenia warunków zabudowy (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 21 marca 2012 r., sygn. akt: II SA/Gd 43/12; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 21 września 2010 r., sygn. akt: II SA/Lu 282/10; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 6 lutego 2019 r., sygn. akt: II SA/Łd 982/18).

Z drugiej jednak strony, ponownego podkreślenia wymaga, że zapisy studium są wiążące dla gminy przy uchwalaniu planu miejscowego. Z tego względu, być może należałoby dopuścić możliwość zaskarżania studium lub uchwały w przedmiocie jego zmiany w szerszym niż dotychczas zakresie. Udzielenie szerszej legitymacji skargowej zapewni zdecydowanie lepszą ochronę właścicieli nieruchomości objętych jego zapisami. W sytuacji, gdy na przykład następuje zmiana przeznaczenia terenu w studium z terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową lub usługową na tereny zielone, z wyłączoną możliwością zabudowy, właściciel może spodziewać się, że w przyszłości uchwalony plan, zgodny ze studium pozbawi go jednego z atrybutów prawa własności, tj. prawa do zabudowy. W takiej sytuacji zasadnym byłoby umożliwienie właścicielowi zaskarżenia uchwały w przedmiocie studium, ponieważ na etapie uchwalania planu miejscowego zarówno rada gminy,
jak i właściciel takiej nieruchomości ograniczony jest zapisami tej uchwały.

Również po uchwaleniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który byłby zgodny z niekorzystnym dla właściciela nieruchomości studium, miałby on ograniczone podstawy do zaskarżenia uchwały w przedmiocie miejscowego planu. W takich okolicznościach właściciel nieruchomości pozbawiony jest możliwości kontroli legalności zmiany przeznaczenia jego terenu, co powoduje ograniczenie ochrony przysługującego mu prawa własności. Z tego też względu należy przyznać właścicielom nieruchomości ochronę prawną już na wczesnym etapie planowania przestrzennego w gminie. Zwłaszcza, że podczas kontroli legalności planu miejscowego sąd administracyjny nie może jednocześnie zbadać legalności studium.

Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny, kwestionowanie w sprawie poza zaskarżoną uchwałą dotyczącą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, również uchwały w przedmiocie studium, nie jest możliwe, gdyż oba akty stanowią odrębne uchwały, podejmowane w toku prac planistycznych. Każda z tych uchwał podlega odrębnemu zaskarżeniu na podstawie art. 101 ust. 1 u.s.g. Niczego w tym względzie nie zmienia fakt, że zaskarżenie uchwały w przedmiocie studium również wymaga wykazania naruszenia interesu prawnego lub uprawnienia (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 lutego 2017 r., sygn. akt: II OSK 1322/15).

Należy również wskazać, że w sytuacji, gdy podmiot planuje realizację inwestycji na określonym terenie, zwykle weryfikuje zapisy studium pod względem ewentualnych uciążliwości w sąsiedztwie, których wystąpienie gmina dopuszcza w przyszłości. W takiej sytuacji wartość nieruchomości może ulec zmniejszeniu lub zapisy studium mogą doprowadzić do tego, że inwestor nie zdecyduje się na przeprowadzenie inwestycji na danym terenie, ponieważ na przykład obok planowanego budynku zapisy studium przewidują możliwość lokalizacji wysypiska śmieci.

Jednocześnie zapisy studium mogą naruszać interes prawny w ten sposób, że mogą mieć wpływ na wartość nieruchomości przy ustalaniu opłaty planistycznej. Zgodnie z art. 37 ust. 1 u.p.z.p. wysokość odszkodowania z tytułu obniżenia wartości nieruchomości, o którym mowa w art. 36 ust. 3 tej ustawy, oraz wysokość opłaty z tytułu wzrostu wartości nieruchomości, o której mowa w art. 36 ust. 4 u.p.z.p., ustala się na dzień jej sprzedaży. Obniżenie oraz wzrost wartości nieruchomości stanowią różnicę między wartością nieruchomości określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu obowiązującego po uchwaleniu lub zmianie planu miejscowego a jej wartością, określoną przy uwzględnieniu przeznaczenia terenu, obowiązującego przed zmianą tego planu, lub faktycznego sposobu wykorzystywania nieruchomości przed jego uchwaleniem. Przy tym, zgodnie z art. 154 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami w przypadku braku planu miejscowego przeznaczenie nieruchomości ustala się na podstawie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Powyższe okoliczności przemawiają za rozszerzającą wykładnią art. 101 ust. 1 u.s.g., a tym samym szerszym dopuszczeniem zaskarżania uchwały w przedmiocie studium.

Magdalena Wilczyńska
Prawnik, aplikant adwokacki. Stawski Adwokaci. Prawo nieruchomości i prawo budowlane.

Zapisz się na newsletter
Najlepsze artykuły, najpoczytniejsze tematy, zmiany w prawie i porady. Skoncentrowana dawka wiadomości z różnych kategorii: prawo, księgowość, kadry, biznes, nieruchomości, pieniądze, edukacja. Zapisz się na nasz newsletter i bądź zawsze na czasie.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przeliczanie emerytur. Pierwsze zwycięstwo emerytów w II instancji [wyrok TK z 4 czerwca 2024 r.]

Jedno z pierwszych orzeczeń sądów powszechnych, które odnosiło się do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20 jest już prawomocne. Chodzi o wyrok Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 lipca 2024 r. VI U 528/24.

Milion kobiet oszukanych na emeryturach. Straciły nawet 70% podwyżki – teraz czas na sądy, RPO i Trybunał Konstytucyjny

Chodzi o kobiety z dwudziestu roczników, które w 1999 r. nie wybrały OFE i z tego powodu – nie mogły lub nie będą mogły skorzystać z prawa do ponownego przeliczenia wysokości ich emerytury, po osiągnięciu 65 roku życia, na podstawie art. 26c ustawy FUS (który wszedł w życie wiele lat po tym, jak podejmowały one decyzję co do OFE). Kobiety, które wybrały OFE (i w związku z tym – ZUS prowadzi im subkonto) na podstawie ww. przepisu – mogą natomiast uzyskać podwyżkę emerytury o nawet 71,2%. Poszkodowane emerytki, nie powinny pozostawać bezczynne – jest kilka sposobów na dochodzenie przez nie swoich praw.

Wyższa emerytura czy renta z ZUS w 2025 r. dzięki ERPO [co to, dla kogo i o co wnioskować?]

Emeryci i renciści mogą mieć wyższe świadczenia z ZUS, także w 2025 r. Prostym sposobem na to jest złożenie wniosku o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego, zatem złożenie do ZUSu wniosku ERPO. Oczywiście na każdy kwalifikuje się do takiej podwyżki. Analizujemy kto, kiedy i o co powinien wnioskować- bo opcji jest dużo.

Zasiłek pielęgnacyjny nadal dochodem w pomocy społecznej

Zgodnie z aktualnymi przepisami zasiłek pielęgnacyjny stanowi dochód, który MOPS uwzględnia przy ubieganiu się o świadczenia z pomocy społecznej. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej aktualnie nie pracuje nad zmianą przepisów w tym zakresie. Tak wynika z odpowiedzi na petycję, która w tym roku wpłynęła do resortu rodziny.

REKLAMA

W 2025 r. ZUS też zwróci nadpłatę składki zdrowotnej. Warunek to złożenie wniosku do 20 maja 2025 r.

Zbliża się ważny termin dla przedsiębiorców – 20 maja 2025 r. to ostatni dzień na rozliczenie składki zdrowotnej za 2024 rok. Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą i płacisz składki na ubezpieczenie zdrowotne, musisz uwzględnić to rozliczenie w dokumentach za kwiecień.

Wybory papieża: 135 kardynałów wybierze następcę papieża Franciszka. Jak przebiega konklawe?

135 kardynałów wybierze nowego papieża. Tak jak w 2013 r. Jak przebiega konklawe? Opowiada kardynał Rainer Maria Woelki, który uczestniczył w wyborze papieża Franciszka.

Czy była żona dziedziczy po byłym mężu i na odwrót?

Jak rozwód wpływa na dziedziczenie po byłym małżonku? Odpowiedź na to pytanie zależy od tego czy mamy do czynienia z dziedziczeniem testamentowym, czy też ustawowym. Oto ważne przepisy!

Tysiąclecie Korony Polskiej: Warszawa, program na niedzielę, 27 kwietnia 2025 roku

Obchody Tysiąclecia Korony Polskiej odbędą się już w niedzielę, 27 kwietnia 2025 r. Warszawa stanie się centrum ogólnopolskich obchodów tysiąclecia koronacji Bolesława Chrobrego, pierwszego króla Polski. W programie wyjątkowe wydarzenie o charakterze historyczno-kulturowym, na które wstęp będzie całkowicie bezpłatny. Czeka nas dzień pełen emocji, edukacji, zabawy i dumy narodowej. Wydarzenie zostało objęte honorowym patronatem Prezesa Rady Ministrów.

REKLAMA

Dodatek do renty: Przecież niepełnosprawność to nie wybór. Nikt nie wybiera sobie wieku, w którym zachoruje czy ulegnie wypadkowi

Wciąż wpływają do rządu apele o szybkie wprowadzenie drugiego dodatku dla rencistów. Pierwszy otrzymują beneficjenci renty socjalnej. O podobny dodatek zabiegają renciści z tytułu niezdolności do pracy. W obu przypadkach nie chodzi o dodatek dla każdego rencisty. Musi on dodatkowo mieć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji. Ten wymóg powoduje, że pokrzywdzeni czują się często renciści nie dysponujący tym orzeczeniem – pokrzywdzenie wynika z tego, że nie mogą liczyć na istotne podwyżki renty zasadniczej (z wyjątkiem podwyżek okołoinflacyjnych).

Pogrzeb papieża Franciszka [Transmisja NA ŻYWO]

Papież Franciszek zmarł w poniedziałek, 21 kwietnia 2025 r. o godz. 7:35. Miał 88 lat. Przyczynami śmierci był udar mózgu i nieodwracalna zapaść kardiologiczna. Trumna z ciałem papieża Franciszka wystawiona jest w bazylice Św. Piotra. Wierni mogą oddać mu hołd. O godz. 20:00 rozpocznie się obrzęd zamknięcia trumny przed sobotnią ceremonią pogrzebową.

REKLAMA