REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Tryb nadzwyczajny eliminacji prawomocnego orzeczenia administracyjnego

Rafał Gutowski
Rafał Gutowski
KPRF Law Office
Nowy wymiar obsługi prawnej
Tryb nadzwyczajny eliminacji prawomocnego orzeczenia administracyjnego/Fot. Fotolia
Tryb nadzwyczajny eliminacji prawomocnego orzeczenia administracyjnego/Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Czym jest nadzwyczajny tryb eliminacji prawomocnego orzeczenia administracyjnego? W jakich sprawach przysługuje? Czy jest dostępny dla każdego?

REKLAMA

Zgodnie z art. 172 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (dalej: ‘PPSA”) Naczelny Sąd Administracyjny unieważnia prawomocne orzeczenie sądu administracyjnego wydane w sprawie, która ze względu na osobę lub przedmiot nie podlegała orzecznictwu sądu administracyjnego w chwili orzekania i odrzuca skargę, jeżeli orzeczenie to nie może być wzruszone w trybie przewidzianym w PPSA. Sąd orzeka na wniosek Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego.

REKLAMA

Zgodnie z art. 3 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych Naczelny Sąd Administracyjny sprawuje nadzór nad działalnością wojewódzkich sądów administracyjnych w zakresie orzekania w trybie określonym ustawami, a w szczególności rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń tych sądów i podejmuje uchwały wyjaśniające zagadnienia prawne oraz rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy innych ustaw.

Polecamy: Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu - nowa procedura

REKLAMA

Treść powyższych przepisów jest rozwinięciem norm konstytucyjnych. Artykuł 45 ust. 1 Konstytucji RP gwarantuje każdej osobie prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez uzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. Artykuł 178 Konstytucji RP statuuje natomiast zasadę niezawisłości sędziów, którzy w sprawowaniu swego urzędu podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom. Oznacza to, że żaden organ państwa, instytucja, organizacja czy osoba nie może w tym zakresie wiązać sędziego zaleceniami czy też instrukcjami. Działalność jurysdykcyjna sędziów podlega wyłącznie nadzorowi judykacyjnemu sprawowanemu przez sądy wyższego rzędu wskutek rozpatrywanych środków odwoławczych – tut. Naczelny Sąd Administracyjny.

Artykuł 172 PPSA kreuje możliwość unieważnienia prawomocnego orzeczenia sądu administracyjnego (orzeczenia sądu pierwszej instancji lub też orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Legitymacja czynna do złożenia wniosku

Wymaga podkreślenia, że jedynym podmiotem uprawnionym do złożenia wniosku o unieważnienie prawomocnego wyroku jest Prezes Naczelnego Sądu Administracyjnego, który może z nim wystąpić w każdym czasie po powstaniu wszystkich przesłanek, o których mowa w art. 172 PPSA. Kompetencja tego podmiotu ma charakter wyłączny oraz dyskrecjonalny. Zgodnie z brzemieniem przepisu oraz strukturą organizacyjną Naczelnego Sądu Administracyjnego należy uznać, że legitymacja czynna do złożenia wniosku przysługuje wyłącznie Prezesowi Naczelnego Sądu Administracyjnego, natomiast nie przysługuje Prezesom poszczególnych Izb (tut. Finansowej, Gospodarczej, Ogólnoadministracyjnej). Trzeba jednak podkreślić, że pomimo tak istotnego ograniczenia zasady skargowości nie byłoby uprawnionym przyjęcie, że postępowanie to wszczynane jest z urzędu. Żaden z przepisów prawa nie ogranicza zainicjowania u Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego procedowania nad podjęciem decyzji co do zasadności złożenia wniosku o unieważnienie prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego albo Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wymaga podkreślenia, że o ile samo złożenie przez Prezesa wniosku nie wywiera wpływu na prawomocność zaskarżonego orzeczenia, to jednak Naczelny Sąd Administracyjny powinien za każdym razem rozważyć możliwość wstrzymania jego wykonalności ze względu na negatywne skutki, które mogą łączyć się z jego funkcjonowaniem w obrocie prawnym. Wobec tego we wniosku inicjującym procedowanie warto wskazać również na elementy negatywnych skutków funkcjonowania orzeczenia w obrocie prawnym.

Zobacz również: Wpis w sprawach sądowoadministracyjnych w 2018 r.

Przesłanki unieważnienia orzeczenia

Możliwość zastosowania komentowanego przepisu jest uzależniona od trzech czynników:

1) orzeczenie sądu administracyjnego powinno być prawomocne;

2) osoba lub przedmiot sprawy nie może podlegać kognicji sądów administracyjnych w chwili orzekania;

3) brak jest środków przewidzianych w PPSA, które mogłyby służyć do wzruszenia tego orzeczenia.

W tym miejscu należy podkreślić, że w praktyce rzadko pojawiają się sprawy, w których osoba lub przedmiot sprawy nie podlega kognicji sądu administracyjnego w chwili orzekania. Z taką sytuacją możemy mieć do czynienia np.: w czasie zmiany przepisów, które mogą wyłączyć z właściwości sądów administracyjnych rozstrzyganie w danej sprawie. W ostatnim czasie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym zapadło postanowienie o unieważnieniu prawomocnego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 20 stycznia 2016 r. i odrzuceniu skargi ze względu na fakt, że nowelizacja PPSA z sierpnia 2015 r. wyłączyła z właściwości sądów administracyjnych rozstrzyganie spraw dotyczących postanowień wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym w administracji o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu (art. 34 § 1a ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz postanowień, których przedmiotem jest stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonego zarzutu (sygn. akt I GNP 1/18, źródło: orzeczenia.nsa.gov.pl).

Do rozpoznania wniosku stosuje się odpowiednio przepisy o rozpoznaniu skargi kasacyjnej. Przez odpowiednie stosowanie przepisu należy rozumieć, w zależności od okoliczności faktycznych, możliwość zastosowania przepisu wprost (bez najmniejszych modyfikacji), z niezbędnymi zmianami, lub niemożliwość jego zastosowania.

Skutki procedowania nad sprawą

Uwzględnienie wniosku polega na unieważnieniu na podstawie art. 172 PPSA zaskarżonego orzeczenia oraz odrzuceniu skargi. Niemożliwe pozostaje w tym względzie unieważnienie orzeczenia oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi, który je wydał. Unieważnienie orzeczenia następuje niezależnie od tego, ile czasu upłynęło od wydania zaskarżonego orzeczenia. Nieuwzględnienie wniosku, spowodowane brakiem zaistnienia którejkolwiek z przesłanek materialnych, o których stanowi art. 172 PPSA, prowadzi do oddalenia wniosku.

Ramy czasowe

Ostatnim elementem, na który należy zwrócić uwagę, to okres początkowy obowiązywania art. 172 PPSA. Przepis ten znajduje zastosowanie do wyroków wydanych po 1 stycznia 2004 r.

Autor: Adwokat Rafał Gutowski, KPRF Law Office

Polecamy serwis: Postępowanie sądowoadministracyjne

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Prawo
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Czy to już koniec przestawiania zegarków? Polska prezydencja kontra biurokracja UE, w sprawie zniesienia zmian czasu

Czy to już koniec przestawiania naszych zegarków? Polska prezydencja w Unii Europejskiej podejmuje próbę przełamania impasu w sprawie zniesienia zmian czasu. Choć Komisja Europejska popiera ten pomysł, to brukselska biurokracja wciąż blokuje postępy. Dlaczego Europa nadal tkwi w czasowym chaosie i czy polski rząd zdoła zmienić bieg wydarzeń?

800 plus w 2025 i 2026 r. - termin na wniosek do ZUS

800 plus w 2025 i 2026 r. - nowy okres świadczeniowy rozpoczyna się 1 czerwca. Kiedy najlepiej złożyć elektroniczny wniosek do ZUS? Termin zapewniający ciągłość wypłaty świadczenia wychowawczego niedługo mija.

Żołnierze do premiera: Mamy prawo do drugiej emerytury obok tej mundurowej. Każdy z nas ma na koncie w FUS składki powiększane corocznie o wskaźnik waloryzacji

Mundurowi, którzy rozpoczęli służbę przed 1999 r. nie mają prawa - nawet w przypadku 25 lat pracy cywilnej i odprowadzania składek z tego tytuł do ZUS - do emerytury cywilnej pobieranej obok mundurowej. Inną sytuację prawną mają mundurowi, którzy rozpoczęli służbę po 1999 r. - mają prawo do drugiej emerytury z tytułu składek wypracowanych z pracy w cywilu po zakończeniu służby. W grudniu 2024 r. żołnierze wysłali w tej sprawie list do premiera D. Tuska.

Nie będzie zakazu używania kominków. Na pewno? MKiŚ odpowiada na kontrowersje dotyczące programu Czyste Powietrze

Nowe zasady programu „Czyste Powietrze”, które mają na celu poprawę jakości powietrza i zwiększenie efektywności energetycznej budynków, wzbudzają kontrowersje. Zmiany wprowadzone przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska, w tym kwestie dotyczące kominków i źródeł ciepła, stały się przedmiotem gorącej dyskusji. W odpowiedzi na te kontrowersje, minister Krzysztof Bolesta zapewnia, że nie wprowadzi się zakazu używania kominków, a zmiany w regulaminie są wynikiem szerokich konsultacji społecznych i ekspertów. Problemem pozostaje jednak interpretacja zapisów przez urzędników, co budzi obawy o przyszłość bezpieczeństwa energetycznego Polaków.

REKLAMA

Banki likwidują bankomaty. Czy koniec gotówki staje się faktem na naszych oczach?

Banki zaczynają likwidować bankomaty. To zaś rodzi sprzeciw społeczeństwa i niepokoi Rzecznika Praw Obywatelskich, który zwraca uwagę na ryzyko wykluczenia finansowego. Może to wpłynąć szczególnie na osoby starsze i mieszkańców wsi – ale nie tylko. Jakie jeszcze konsekwencje rodzi dalsze ograniczanie gotówki, które postępuje już od pewnego czasu?

Podatek migracyjny: 20 tys. euro za każdą nieprzyjętą osobę. Czy Polska go zapłaci, czy będą kary?

Pakt migracyjny Unii Europejskiej, który wejdzie w życie w 2026 roku, nakłada na państwa członkowskie obowiązek przyjmowania migrantów lub płacenia tzw. „podatku migracyjnego” w wysokości 20 tys. euro za każdą nieprzyjętą osobę. Polska, pomimo apeli Brukseli, konsekwentnie odmawia implementacji tych przepisów, co może doprowadzić do poważnych konsekwencji finansowych i politycznych. Jakie będą efekty tego stanowiska?

Nie każda wdowa z rentą rodzinną dostanie rentę wdowią. Dlaczego? ZUS: tak jest w przepisach

Renta wdowia to możliwość pobierania dwóch świadczeń jednocześnie, przykładowo emerytury oraz renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku. Korzystniejsze świadczenie ZUS wypłaci od lipca 2025 r. pełnej wysokości, a drugie w wymiarze 15 proc. Okazuje się jednak, że nie każda wdowa i każdy wdowiec, którym ZUS wydał decyzję o przyznaniu renty rodzinnej „załapie się” na dobrodziejstwo wynikające z renty wdowiej.

Spokój na zawsze: Jak testament notarialny zapewnia Ci bezpieczeństwo?

Testament notarialny to jedna z najpewniejszych form wyrażenia swojej ostatniej woli. Dzięki sporządzeniu go przed notariuszem masz gwarancję, że dokument będzie zgodny z prawem, nie zostanie podważony, a Twoje decyzje dotyczące majątku zostaną zrealizowane bez problemów. Dowiedz się, dlaczego warto postawić na tę bezpieczną opcję i jakie korzyści niesie ze sobą testament sporządzony w obecności notariusza.

REKLAMA

Najnowsze sondaże wyborcze 2025 [ZESTAWIENIE]

Najnowsze sondaże wyborcze z marca 2025 analizuje socjolog z UJ prof. Jarosław Flis. Jakie są tendencje dla każdego z kandydatów na Prezydenta RP w 2025 r.? Oto zestawienie ostatnich sondaży CBOS, IBRiS, IPSOS, United Surveys, Pollster, Opinia24, SW Research. Jakie są uśrednione wyniki pierwszych 9 kandydatów na Prezydenta Polski?

Jeden prawomocny i 14 nieprawomocnych wyroków. Spory z ZUS o ponowne przeliczenie emerytury, wyrównania i odsetki

Zestawienie i omówienie korzystnych wyroków sądów powszechnych w sprawach dot. wyroku TK z 4 czerwca 2024 r. SK 140/20, w tym jednego prawomocnego. Przeliczenie emerytur, wyrównania, odsetki z ZUS na rzecz emerytów. Jakie są realia w sądach okręgowych i apelacyjnych.

REKLAMA