Postępowanie sądowoadministracyjne

Po nadaniu klauzuli wykonalności wyrok sądu administracyjnego stanowi tytuł wykonawczy, podlegający (we wskazanej części) wykonaniu przez komornika sądowego.

Skarżący musi mieć w złożeniu skargi interes prawny pojmowany jako istnienie związku między sferą jego indywidualnych praw i obowiązków a zaskarżonym aktem lub czynnością.

Informatyzację postępowania sądowoadministracyjnego przewidują przepisy, które weszły w życie 31 maja 2019 r. Celem zmian jest umożliwienie stronom komunikacji elektronicznej z sądem.

Czym jest nadzwyczajny tryb eliminacji prawomocnego orzeczenia administracyjnego? W jakich sprawach przysługuje? Czy jest dostępny dla każdego?

Postępowania sądowe, wymagające fachowej pomocy ze strony pełnomocników stron czy wspomagane usługami dokonywanymi poza budynkiem sądu, okazują się niejednokrotnie mocno obciążające domowy budżet. Dlatego też, choć zasada głosi konieczność uiszczenia kosztów w swojej sprawie przez stronę, w szczególnych okolicznościach ustawa przewiduje wyjątkowe sytuacje zwalniające z opłat.

Prawo do drogi sądowej oznacza, że Twoja sprawa powinna być ostatecznie rozstrzygnięta przez sąd. Wiąże się z tym automatycznie obowiązek wykonania prawomocnego orzeczenia sądu i zastosowania się do zawartych w nim poleceń

Sąd ma prawo nie podejmować żadnych działań w Twojej sprawie jeśli skarga czy zażalenie nie zostaną przez Ciebie opłacone w sposób wskazany w ustawie (por. art. 220 p.s.a.).

Dla zapewnienia prawidłowego toku postępowania i rozstrzygnięcia sprawy w rozsądnym terminie konieczne jest ustalenie ram czasowych, w których strony postępowania mogą dokonywać określonych czynności. W związku z tym dopuszczalność szeregu czynności dokonywanych przez strony postępowania jest ograniczona określonym terminem.

Z Konstytucji RP jednoznacznie wynika, że „każdy ma prawo do wynagrodzenia szkody, jaka została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej” (art. 77 Konstytucji). Działaniem organu władzy publicznej może być również wydanie określonego orzeczenia przez sąd. Jeżeli zostanie ustalone, że orzeczenie zostało wydane niezgodnie z prawem, a Tobie z tego tytułu została wyrządzona szkoda, masz prawo do żądania od państwa stosownego odszkodowania.

Jeśli nie stać Cię na opłacenie kosztów sądowych oraz skorzystanie z pomocy zawodowego prawnika, sąd może zwolnić Cię z obowiązku zapłaty kosztów procesu oraz przyznać pełnomocnika z urzędu. Takie działanie sądu nazwane jest prawem pomocy.

Prawo do obrony oznacza, że masz prawo podejmowania w toku postępowania wszelkich czynności, których celem jest ochrona Twoich interesów Wynika z niego również uprawienie do korzystania z obrońcy, zarówno z wyboru, jak i z urzędu.

Z Konstytucji RP jednoznacznie wynika, że „postępowanie sądowe jest co najmniej dwuinstancyjne” (art. 176 Konstytucji), zaś „każda ze stron ma prawo do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji” (art. 78 Konstytucji). W związku z tym w każdym postępowaniu masz możliwość odwołania się od niekorzystnego z Twojego punktu widzenia orzeczenia i przeanalizowania Twojej sprawy jeszcze raz przez sąd odwoławczy.

Masz prawo, aby Twoja sprawa została rozpoznana bez nieuzasadnionej zwłoki. Z nieuzasadnioną zwłoką będziesz miał do czynienia wówczas, gdy postępowanie będzie trwać dłużej niż jest to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Pamiętaj, że przewlekłość postępowania ocenia się zawsze w odniesieniu do konkretnej sprawy!

Skargę do sądu administracyjnego należy wnieść co do zasady w terminie 30 dni od dnia doręczenia rozstrzygnięcia w sprawie. Wnosi się ją za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność zostanie rozpatrzona przez sąd.

O bezczynności możemy mówić wtedy, gdy organ administracji publicznej w określonym przez prawo terminie nie podjął żadnych czynności w sprawie lub podjętych działań nie zakończył przed upływem określonego terminu. Z punktu widzenia dopuszczalności skargi nie ma znaczenia, z jakiego powodu organ nie wywiązał się z obowiązku załatwienia sprawy w odpowiednim terminie.

Sąd administracyjny orzeka w sprawach skarg na decyzje administracyjne, a także niektóre postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, egzekucyjnym lub zabezpieczającym w administracji.

Trybunał Sprawiedliwości i Sąd Pierwszej Instancji to sądy międzynarodowe, działające w ramach Unii Europejskiej, których zadaniem jest czuwanie nad poszanowaniem i odpowiednim stosowaniem prawa unijnego.

Trybunał Konstytucyjny to organ państwowy, który m.in. kontroluje zgodność ustaw i innych aktów, funkcjonujących w naszym systemie prawnym z Konstytucją RP, ustawami oraz umowami międzynarodowymi wiążącymi Polskę.

Sądy szczególne to sądy rozpatrujące sprawy, które nie są objęte właściwością sądów powszechnych. Wyróżniamy wśród nich: sądy administracyjne oraz sądy wojskowe.

Każdy sąd powszechny dzieli się na wydziały, które zajmują się rozpoznawaniem spraw z zakresu danej dziedziny prawa.

Każdy obywatel, występując przed sądem, prokuratorem lub innym organem związanym z wymiarem sprawiedliwości, ma określone prawa i obowiązki.