Instytucja skarg i wniosków jest od lat instytucją powszechną. Odgrywa ona - mimo powołania w latach osiemdziesiątych Naczelnego Sądu Administracyjnego, Trybunału Konstytucyjnego i Rzecznika Praw Obywatelskich - nadal istotną rolę, zarówno w ochronie praw i interesów indywidualnych, jak i interesu społecznego (publicznego), przyczynia się do wykrywania licznych nieprawidłowości i nadużyć, do ulepszania działalności organów i innych jednostek organizacyjnych państwowych i samorządowych, a także - do zmiany niezadowalających przepisów prawa.
Skargi i wnioski mogą być składane do:
- organów państwowych
- organów samorządowych (w tym samorządu terytorialnego), j
- jednostek organizacyjnych (przedsiębiorstwa, zakłady i in.),
- organów organizacji społecznych.
Nie ma więc - w przeciwieństwie do postępowania administracyjnego - żadnych ograniczeń podmiotowych.
Skargi mogą być składane w interesie:
- własnym,
- innej osoby za jej zgodą,
- publicznym.
Nie ma żadnego ograniczenia jak w przypadku postępowania administracyjnego, gdzie nie każdy może być stroną.
Skargi i wnioski nie muszą mieć specjalnej formy. W zasadzie o tym, czym dane pismo jest decyduje jego treść. Jeżeli zatem treść dotyczy niezadowolenia z konkretnej rzeczy – będzie skargą, jeżeli autor zwraca się do organu na przykład z pomysłem na rozwiązywanie niektórych spraw urzędowych – będzie to wniosek.
Warto także pamiętać, że pracownik organu administracji czy jednostki organizacyjnej podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej, jeżeli niewłaściwie lub nieterminowo załatwi skargę lub wniosek.
Organy mają obowiązek przyjmować skargi, wnioski i petycje.
Podstawa prawna: Kodeks postępowania administracyjnego