Zasada praworządności
Zgodnie z tą zasadą organy administracji publicznej działają na podstawie przepisów prawa. W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności Naruszenie tej zasady zagrożone sankcją nieważności decyzji administracyjnej.
Zasada prawdy obiektywnej
W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.
Zasada oficjalności
Zasada ta nie jest zapisana wprost w kodeksie postępowania administracyjnego, ale przewija się w jego uregulowaniach.
Przejawia się przede wszystkim w następujących sytuacjach:
- możliwość wszczęcia postępowania z urzędu również w sprawach wnioskowych,
- obowiązek zebrania i rozpatrzenia całego materiału dowodowego,
- możliwość kontynuowania postępowania mimo cofnięcia wniosku.
Zobacz: Kiedy składa się zażalenie
Zasada czuwania przez organ administracji nad interesem strony i innych osób biorących udział w postępowaniu
Organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego.
Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek.
Zasada czynnego udziału stron w postępowaniu
Organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań.
Zobacz także: Czym jest postanowienie
Zasada pisemności
Sprawy należy załatwiać w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego.
Zasada dwuinstancyjności
Postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne. Od decyzji wydanej w pierwszej instancji stronie przysługuje środek odwoławczy.
Zasada sądowej kontroli legalności decyzji administracyjnej
Decyzje mogą być zaskarżane do sądu administracyjnego z powodu ich niezgodności z prawem, na zasadach i w trybie określonych w odrębnych ustawach.
Zobacz: Co to jest ugoda administracyjna
Zasada trwałości decyzji administracyjnej
Decyzje, od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji, są ostateczne. Uchylenie lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie lub w ustawach szczególnych.
Zasada szybkości postępowania
Organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. Organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki.
Zasada przekonywania
Organy administracji publicznej powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwieniu sprawy, aby w ten sposób w miarę możności doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania środków przymusu.
Zasada pogłębiania zaufania obywateli
Organy administracji publicznej obowiązane są prowadzić postępowanie w taki sposób, aby pogłębiać zaufanie obywateli do organów Państwa oraz świadomość i kulturę prawną obywateli.
Zobacz również serwis: Sprawy urzędowe
Zasada uwzględniania interesu społecznego i słusznego interesu obywateli
W toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności i podejmują wszelkie kroki niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli.