Zgodnie z art. 232 § 1 kodeksu cywilnego, grunty stanowiące własność Skarbu Państwa a położone w granicach administracyjnych miast oraz grunty Skarbu Państwa położone poza tymi granicami, lecz włączone do planu zagospodarowania przestrzennego miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także grunty stanowiące własność jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków mogą być oddawane w użytkowanie wieczyste osobom fizycznym, i osobom prawnym.
Użytkowanie wieczyste jest ustanawiane na okres 99 lat i polega na korzystaniu z gruntu Skarbu Państwa. Zgodnie z art. 235 k.c. budynki i inne urządzenia wzniesione na tym gruncie przez wieczystego użytkownika stanowią jego własność.
Zobacz: Dom
Opłaty za użytkowanie wieczyste
Zgodnie z prawem użytkownik wieczysty jest zobowiązany uiszczać roczną opłatę za korzystanie z gruntu Skarbu Państwa. Na podstawie art. 71 ustawy o gospodarce nieruchomościami należy dokonać jej w terminie do dnia 31 marca każdego roku, z góry za dany rok. Zgodnie z art. 72 jej wysokość jest zależna od określonego w umowie celu, na jaki nieruchomość gruntowa została oddana (np. za nieruchomości gruntowe oddane na cele mieszkaniowe wynosi 1% ceny). Opłaty rocznej nie pobiera się za rok, w którym zostało ustanowione prawo użytkowania wieczystego.
Odmienną kwestią jest tzw. pierwsza opłata za użytkowanie wieczyste, którą należy uiścić nie później niż do dnia zawarcia umowy o oddanie tej nieruchomości w użytkowanie wieczyste i wynosi ona od 15% do 25% ceny nieruchomości gruntowej.
Polecamy: e-wydanie Dziennik Gazeta Prawna
Zmiany zasad użytkowania wieczystego w 2017 r.
W związku z projektem ustawy o przekształceniu współużytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe we współwłasność gruntów z dnia 11 sierpnia 2016 r. przewidziane są zmiany zasad użytkowania wieczystego. Wnioskodawcą projektu jest Minister infrastruktury i budownictwa. Niniejszy akt prawny miał wejść w życie 1 stycznia 2017 r., aczkolwiek zgodnie z informacją zamieszczoną na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego z dnia 20 lutego 2017 r. projekt jest aktualnie opiniowany przez Stały Komitet Rady Ministrów i nie został jeszcze skierowany do Sejmu.
Po wejściu w życie omawianego projektu ustawy, każdy współużytkownik wieczysty gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe związane z prawem odrębnej własności lokalu albo z udziałem we własności budynku stanie się współwłaścicielem tych gruntów z mocy samego prawa. Organ właściwy (np. starosta w przypadku nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa) z urzędu nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy będzie zobowiązany wydać zaświadczenie o przekształceniu współużytkowania wieczystego gruntu we współwłasność - dokument ten będzie podstawą do wpisu współwłasności w księdze wieczystej.
Zobacz serwis: Sprawy urzędowe
Opłata roczna przekształceniowa
Współwłaściciela nie będzie obowiązywała już opłata roczna opisana powyżej. Zamiast niej będzie zobligowany do uiszczania opłaty przekształceniowej do dnia 31 marca każdego roku. Wysokość opłaty będzie równa opłacie rocznej z tytułu użytkowania wieczystego obowiązującej w dniu 31 grudnia 2016 r. i obowiązek jej corocznego uiszczania będzie trwał 20 lat.
Opłata przekształceniowa będzie podlegać waloryzacji zgodnie z zasadami określonymi w art. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie częściej niż raz na 5 lat.
Zgodnie z art. 5 ustawy o gospodarce nieruchomościami, waloryzacji kwot należnych z tytułów określonych w ustawie dokonuje się przy zastosowaniu wskaźników zmian cen nieruchomości dla nieruchomości sklasyfikowanych w rejestrze cen i wartości nieruchomości, z uwzględnieniem danych wynikających z ewidencji gruntów i budynków. Prezes GUS ogłasza, w formie obwieszczenia wskaźniki zmian cen nieruchomości dla danego rodzaju nieruchomości.
Właściwy organ (wojewoda, rada, sejmik) będzie mógł udzielić bonifikaty od opłaty za dany rok osobom fizycznym, których dochód miesięczny na jednego członka gospodarstwa domowego nie przekracza 50% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym rok, za który opłata ma być wniesiona, ogłaszanego przez Prezesa GUS.
W przypadku jednorazowego wniesienia wszystkich opłat, od sumy opłat w odniesieniu do nieruchomości stanowiących przed dniem 1 stycznia 2017 r. własność Skarbu Państwa, przysługuje bonifikata w wysokości 50%.
Zobacz też: Konsument i umowy
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. 2016, poz. 380)
- Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. 2016, poz. 2146)
- Projekt ustawy o przekształceniu współużytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe we współwłasność gruntów z dnia 11 sierpnia 2016 r.