W dniu 1 listopada 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2013 r., poz. 1231, dalej „nowelizacja”). Uchwalenie nowelizacji związane jest z upływem z dniem 31 października 2013 r. okresu przejściowego, wynikającego z przepisów unijnych, na opodatkowanie akcyzą gazu ziemnego przeznaczonego do celów opałowych. W związku z tym faktem do dnia 1 listopada 2013 r. polski ustawodawca miał obowiązek uregulować opodatkowanie akcyzą wyrobów gazowych.
Z uwagi na cel jaki miała za zadanie spełnić nowelizacja, podstawową zmianą przyjętą na jej podstawie jest sprecyzowanie przedmiotu opodatkowania akcyzą w przypadku wyrobów gazowych, a także momentu, w którym powstaje związany z tym obowiązek podatkowy. Nowelizacja przewiduje przy tym dość szeroki katalog zwolnień od akcyzy w obrocie wyrobami gazowymi dla celów opałowych.
Zwolnienie z akcyzy wyrobów gazowych
Zgodnie z nowymi przepisami, zwolnieniu z akcyzy podlega użycie gazu w celach opałowych m.in.: do przewozu towarów i pasażerów koleją, do łącznego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej, w pracach rolniczych, ogrodniczych, w hodowli ryb oraz leśnictwie, a także w procesie produkcji energii elektrycznej lub wyrobów energetycznych. W myśl postanowień nowelizacji, akcyzie nie podlega także użycie gazu w celach opałowych przez zakłady energochłonne, w których wprowadzone zostały systemy mające na celu ochronę środowiska lub podwyższenie efektywności energetycznej. Przyjęte regulacje wyłączają z opodatkowania podatkiem akcyzowym także wykorzystanie gazu do napędu statków oraz z pewnymi ograniczeniami w żegludze.
W treści nowelizacji wskazano także konkretnych odbiorców, których czynności polegające na wykorzystaniu dla celów opałowych niektórych kategorii gazu w określonych
w przepisach ilościach, również nie podlegają opodatkowaniu akcyzą. Do podmiotów tych zostały zaliczone m.in.: gospodarstwa domowe, organy administracji publicznej, jednostki Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, szkoły, przedszkola i inne podmioty systemu oświaty, żłobki i kluby dziecięce, szpitale, przychodnie i inne podmioty lecznicze, jednostki organizacyjne pomocy społecznej, czy też organizacje pożytku publicznego.
Dodatkowe formalności
Warto w tym miejscu dodać, że dla skorzystania z niektórych zwolnień z akcyzy przewidzianych w nowelizacji, konieczne będzie dopełnienie dodatkowych formalności. Jednym z takich wymogów jest dostosowanie treści umowy zawartej pomiędzy sprzedawcą a nabywcą poprzez określenie, że wyroby gazowe, których ta umowa dotyczy, będą użyte do celów uzasadniających zwolnienie z podatku. W przypadku umów obowiązujących
w momencie wejścia w życie nowelizacji przewidziano, że powinny być one dostosowane do nowych wymogów w terminie do 30 czerwca 2014 r.
Podmioty niekorzystające ze zwolnienia z akcyzy - obowiązki
W nowelizacji wskazano także jakie obowiązki spoczywają na podmiotach dokonujących czynności z zakresu obrotu wyrobami gazowymi, które nie korzystają ze zwolnienia od akcyzy. Regulacja ta odwzorowuje w tym zakresie generalne rozwiązania przyjęte w przypadku innych wyrobów akcyzowych. Zgodnie zatem z treścią nowelizacji podatnicy, na których ciąży obowiązek podatkowy związany z wyrobami gazowymi są zobowiązani, bez wezwania organu podatkowego, składać właściwemu naczelnikowi urzędu celnego deklaracje podatkowe według ustalonego wzoru oraz obliczać i wpłacać akcyzę na rachunek właściwej izby celnej. Akcyza ma być przy tym wpłacana za miesięczne okresy rozliczeniowe.
Ewidencja wyrobów gazowych
Ponadto, w nowelizacji uregulowano również kwestię prowadzenia ewidencji wyrobów gazowych, w tym przede wszystkim zakres danych, które taka ewidencja powinna zawierać. Ewidencja ta może być prowadzona zarówno w formie papierowej jak i elektronicznej. Warto przy tym wskazać, że w niektórych przypadkach prowadzenie stosownej ewidencji jest jednym z warunków zwolnienia wyrobów gazowych od akcyzy. Obowiązek jej sporządzania spoczywa jednak także na podatnikach dokonujących czynności podlegających opodatkowaniu, nieobjętych takim zwolnieniem. Co istotne, do celów kontroli, ewidencję wyrobów gazowych należy przechowywać przez 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym została ona sporządzona.
Podsumowanie
Podsumowując, na podstawie nowelizacji wprowadzono przepisy regulujące kwestię opodatkowania podatkiem akcyzowym wyrobów gazowych. Przyjęte unormowania stanowią wdrożenie odpowiednich przepisów prawa unijnego. Podstawowe zmiany wynikające z nowelizacji polegają na określeniu przedmiotu opodatkowania akcyzą w przypadku wyrobów gazowych oraz wprowadzeniu katalogu zwolnień od akcyzy dla wyrobów gazowych przeznaczonych do celów opałowych.