Zgodnie z ustawą z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach właściciele nieruchomości zobowiązani są do uprzątania błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości, tj. do ich odśnieżania (art. 5 ust. 1 pkt 4). Wskazany przepis należy rozumieć ściśle. W praktyce oznacza to, że rada gminy nie może wykraczać poza upoważnienia ustawowe i rozszerzać obowiązku właścicieli nieruchomości w regulaminie utrzymania czystości i porządku. Przepis ustawy nie wymienia podwórzy, przejść ani bram. Zatem właściciel nieruchomości może (ale nie musi) je odśnieżać.
Rada gminy nie może w regulaminie utrzymania czystości i porządku nałożyć na właścicieli nieruchomości obowiązku odśnieżania (także sprzątania błota) podwórza, przejścia, parkingu czy bramy. Nie może tego uczynić również wójt, burmistrz, prezydent w drodze decyzji administracyjnej.
Nienależyty stan chodnika zimą
Odśnieżanie – obowiązek właściciela nieruchomości
Idąc za rozumowaniem ustawodawcy za właścicieli nieruchomości uznaje się również współwłaścicieli, użytkowników wieczystych oraz jednostki organizacyjne i osoby posiadające nieruchomości w zarządzie lub użytkowaniu, a także inne podmioty władające nieruchomością. Temat obowiązku odśnieżania chodnika był przedmiotem prac TK. Trybunał Konstytucyjny wskazał, że obowiązek odśnieżania chodnika przez właściciela nieruchomości wynika z tradycji prawnej istniejącej w polskim ustawodawstwie. Tym samym nie dopatrzył się sprzeczności z ustawą zasadniczą (wyrok z dnia 5 listopada 1997 r., K 22/97).
Odśnieżanie chodników - przepisy
Zgodnie z art. 4 pkt 6 ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych za chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej, służącą do ruchu pieszego, położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości. Skoro ustawa zawiera definicję legalną, to wskazanego pojęcia nie można definiować odmiennie np. w regulaminie.
Odśnieżanie parkingów
Regulacja ustawowa zastrzega ponadto, że właściciel nie musi sprzątać chodnika, na którym jest dopuszczony płatny postój lub parkowanie pojazdów samochodowych. Zwalnia go niejako z tego obowiązku. Przepisy regulaminu powinny być zgodne z regulacjami ustawowymi. Potwierdził to WSA w Olsztynie w wyroku z 28 lutego 2013 r. (sygn. akt II SA/Ol 46/13). WSA podkreślił, że treść regulaminu określa wyczerpująco art. 4 ust. 2 wskazanej ustawy. Oznacza to, że ten akt nie może zawierać postanowień, które wykraczałyby poza przepis. Z drugiej strony muszą się w nim znaleźć zapisy odnoszące się do wszystkich punktów tego artykułu (charakter uzupełniający, komplementarny regulaminu w stosunku do ustawy). Zdaniem WSA rada gminy nie może ustanawiać aktów prawa miejscowego regulujących zagadnienia inne niż wymienione w art. 4 ust. 2 u.o.u.c.p. ani podejmować regulacji w inny sposób, niż wskazany przez ustawodawcę. Uchwalając akt prawa miejscowego, rada gminy musi ściśle uwzględniać wytyczne zawarte w upoważnieniu. Odstąpienie od tej zasady uznawane jest za istotne naruszenie prawa, które skutkuje nieważnością uchwały.
Odśnieżanie i sypanie piaskiem
Nie ma także obowiązku, by właściciele nieruchomości stosowali piasek w celu zabezpieczenia bezpiecznego przejścia przez chodnik. Dopuszczalne jest bowiem stosowanie także innych chemicznych środków, o skutku podobnym w tym przypadku do zastosowania piasku, np. chlorek sodu (NaCI). Gminy nie może w to ingerować, tj. ograniczać.
Polecamy serwis: Nieruchomości
Podstawa prawna:
Ustawa z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. 1996 nr 132 poz. 622 ze zm.).
Ustawa z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. 1985 nr 14 poz. 60 ze zm.).
Wyrok WSA w Olsztynie z 28 lutego 2013 r. (sygn. akt II SA/Ol 46/13).
Wyrok TK z dnia 5 listopada 1997 r., K 22/97.