Sąd Najwyższy rozstrzygnął w ten sposób zagadnienie prawne przedstawione przez Rzecznika Praw Obywatelskich. Dotyczyło ono kwestii czy osoba zatrudniona w spółdzielni mieszkaniowej jest osobą trzecią w rozumieniu art. 81 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych w związku z art. 18 par. 3 ustawy Prawo spółdzielcze, także wówczas, gdy jest członkiem tej spółdzielni?
Zgodnie z art. 18 par. 2 pkt 3 prawa spółdzielczego, osoba, która jest członkiem spółdzielni ma prawo do zaznajamiania się z umowami zawieranymi przez spółdzielnię z osobami trzecimi, jeżeli natomiast dana osoba nie jest osobą trzecią, to umowy zawarte z nią nie są upubliczniane.
Orzecznictwo dotyczące przedstawionego problemu było dotychczas niejednoznaczne.
Zobacz serwis: Praca
Najdalej idące stanowisko, wyrażające się w stwierdzeniu, że pracownik spółdzielni nie jest osobą trzecią w stosunku do spółdzielni (niezależnie od tego, czy jest jej członkiem, czy nie), wyraził Sąd Okręgowy w Białymstoku (sygn. akt VII Ga 160/09). Stwierdził, że osobami trzecimi są jedynie podmioty zewnętrzne, niepowiązane strukturalnie ze spółdzielnią: firmy zajmujące się konserwacją urządzeń, wywozem śmieci, które zawarły ze spółdzielnią właściwe umowy w tym zakresie.
W innych orzeczeniach sądy co do zasady uznawały, że umowy zawarte z pracownikami spółdzielni są umowami zawartymi z osobami trzecimi, za wyjątkiem tych sytuacji, gdy pracownik spółdzielni jest jednocześnie jej członkiem. Taki pogląd wyraził m.in. Sąd Rejonowy w Białymstoku (sygn. akt BI XII Ns-Rej. KRS 8927/11/930).
Zadaj pytanie na Forum
W odpowiedzi na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich Sąd Najwyższy w powiększonym składzie orzekł, że członek spółdzielni mieszkaniowej będący jej pracownikiem jest osobą trzecią w rozumieniu ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych. Oznacza to, że członkowie spółdzielni mają prawo wglądu do umów zawieranych z nim przez spółdzielnię i poznania wysokości jego zarobków. Sąd Najwyższy wydał orzeczenie po dokładnej analizie przepisów, m.in. po przeprowadzeniu testu proporcjonalności pomiędzy interesem korporacyjno-spółdzielczym, wyrażonym w art. 81 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych a interesem indywidualnym pracownika wynikającym z art. 111 Kodeksu pracy.