Problem warunków kontraktowych FIDIC w praktyce w procesie budowlanym

Łukasz Żabik
rozwiń więcej
Warunki kontraktowe FIDIC. / Fot. Fotolia
Warunki kontraktowe FIDIC są powszechnie wykorzystywane przy zawieraniu wszelkiego rodzaju kontraktów budowlanych oraz umów obejmujących specjalistyczne usługi budowlane.

Ideą stosowania warunków kontraktowych FIDIC jest ułatwienie realizacji inwestycji budowlanej dla wszystkich jej uczestników. Obecnie, tryb stosowania warunków kontraktowych FIDIC jest powszechnie stosowany i usankcjonowany nie tylko w Europie, ale na całym świecie. Warunki FIDIC stanowią wzór międzynarodowych warunków kontraktowych funkcjonujących w procesie budowlanym. Tajemnicą skuteczności jest doświadczenie wynikające z wieloletniego stosowania, a także ciągłe udoskonalanie treści trwające już kilkadziesiąt lat. Warunki kontraktowe FIDIC sprawdziły się na gruncie tak egzotycznym jak Azja, Azja Południowo – Wschodnia, Afryka czy też kraje Arabskie.

Wzory kontraktowe FIDIC regulują w szczegółowy sposób wzajemne zobowiązania pomiędzy stronami umowy, określając prawa i obowiązki stron kontraktu. Dodatkowo, poza określeniem praw i obowiązków, zawierają także szczegółowe procedury postępowania oraz procedury działania przewidziane na różnych etapach realizacji kontraktu. Dokładnie określają proces zawarcia umowy, realizację inwestycji, prowadzenie robót oraz formę płatności za wykonane prace.

Zobacz: Wzory umów budowlanych

Polski proces budowlany

Warunki kontraktowe FIDIC znajdują także zastosowanie w realiach polskiego procesu budowlanego. Nie mniej jednak, w tej kwestii można mieć kilka znaczących zastrzeżeń. Pierwsza faza stosowania przypadająca na lata 90, w rzeczywistości zastanej po zmianach ustrojowych i gospodarczych, była okresem stosowania warunków FIDIC w niezmienionym kształcie, najbardziej zbliżonym do zapisów ogólnych. Natomiast później, w miarę wprowadzania zmian w kodeksie cywilnym oraz pozostałym ustawodawstwie, praktyka stosowania uległa znaczącej zmianie. Coraz częściej, strony kontraktu decydujące się na warunki FIDIC, w drodze dzikich negocjacji rezygnują z części zapisów będących integralną częścią warunków umownych. Rezygnują, ponieważ obecne prawo daje im takie możliwości. W polskim porządku prawnym, wzory kontraktowe FIDIC nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa, wobec czego mogą ulegać dowolnym modyfikacjom zależnym od woli stron. W ten sposób wypacza się, ich pierwotny kształt oraz zostaje zaburzony sens stosowania. Częstą praktyką jest wyrzucanie z kontraktu klauzul szczegółowych, które chronią interesy zarówno wykonawcy jak i inwestora. Taka praktyka stosowania zaburza wypracowany latami doświadczenia i stosowania kształt warunków umownych.

Zobacz serwis: Nieruchomości

Wzory kontraktowe FIDIC

Obecna sytuacja prawno - ekonomiczna w procesie budowlanym stwarza możliwości dla bardzo dowolnego stosowania warunków kontraktowych FIDIC. Prawda jest taka, że im strona kontraktu jest bardziej profesjonalna, i uzbrojona w armię prawników tym jest w stanie zawrzeć korzystniejszą dla siebie umowę, która oficjalnie będzie zawarta, jako wzory kontraktowe FIDIC. Taka praktyka jest niewłaściwa, ponieważ wypacza szczegółowo przewidziane mechanizmy dla różnych niespodziewanych okoliczności. A przecież wzory kontraktowe FIDIC są powszechnym międzynarodowym rozwiązaniem dla umów zawieranych w procesie budowlanym.  W kontekście obecnej sytuacji w polskim ustawodawstwie w zakresie umów o roboty budowlane, gdzie wyraźnie brakuje ogólnych warunków umownych, taka sytuacja jest niepokojąca. Obecne regulacje prawne, nie traktują w sposób wyczerpujący okoliczności związanych z zawarciem oraz realizacją umowy o roboty budowlane. Ponadto, niewystarczające przepisy regulujące umowę o roboty budowlane oraz niejednolita linia orzecznicza w zakresie stosowania obecnych przepisów, kreują rzeczywistość prawną wymagającą interwencji ustawodawcy. Zatem pozostaje konieczność uzdrowienia obecnej sytuacji przez ustawodawcę, przed którym stoi zadanie w postaci usystematyzowania obecnego prawa w zakresie umów budowlanych. Potrzeba wprowadzenia powszechnie obowiązujących umownych warunków kontraktowych jest bardzo wyraźna, na tyle iż należałoby się zastanowić nad sformalizowaniem, a dokładniej wprowadzeniem do polskiego porządku wzorów FIDIC w mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Prawo
Program Dobry Start: Do ZUS wpłynęło około 1,5 mln wniosków o świadczenie 300 plus
17 lip 2024

Od 1 lipca 2024 r. ZUS przyjmuje wnioski o świadczenie z programu Dobry Start. Dotychczas rodzice złożyli prawie 1,5 mln wniosków na ponad 2 mln dzieci. W 2023 r. ZUS przyznał świadczenie dla prawie 4,6 mln dzieci.

Inflacja w sklepach wyższa niż oblicza GUS. Handlowcy przerzucą w wakacje na klientów cały VAT podwyższony w kwietniu
17 lip 2024

Przeanalizowano ponad 71,4 tys. cen detalicznych w czerwcu 2024 roku. Jakie wyniki? Otóż codzienne zakupy podrożały w porównaniu do czerwca 2023 roku średnio o 3,1%. W maju podwyżka (cały czas w porównaniu do analogicznego miesiąca w roku poprzednim) wyniosła 2,9%, w kwietniu – 2,4%, a w marcu – 2,1%. To już trwała tendencja. Kolejny miesiąc z rzędu ceny konsekwentnie idą w górę. W grudniu 2024 r. inflacja może dojść do poziomu 4-5%. A ceny w sklepach mogą wzrosnąć jeszcze wyżej. W 2025 roku inflacja może być wyższa niż w 2024 r. Spadek inflacji jest prognozowany dopiero na 2026 rok – o ile oczywiście nie będzie żadnych poważnych zawirowań. Do tego eksperci przypominają, że obecna walka cenowa między dyskontami spowalnia poziom i tempo wzrostu cen. Ale jednocześnie ostrzegają, że w czasie wakacji sklepy mogą przerzucić całość odmrożonego w kwietniu podatku VAT na swoich klientów.

Andrzej Duda. Ile zostało prezydentowi do końca kadencji?
17 lip 2024

Kiedy prezydent Andrzej Duda kończy kadencję? Kiedy są wybory prezydenckie?

Osoby z niepełnosprawnościami czekają na ustawę o asystencji osobistej. Co mówi pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnościami?
17 lip 2024

Osoby z niepełnosprawnościami czekają na ustawowe uregulowanie asystencji osobistej. Łukasz Krasoń, pełnomocnik rządu ds. osób z niepełnosprawnościami, przekazał, że projekt przepisów jest już na ostatniej prostej. Upowszechnienie się asystencji osobistej pozwoliłoby sporej grupie osób z niepełnosprawnościami na bardziej aktywne życie, także pod względem zawodowym.

Renta wdowia. Kiedy wejdzie w życie? Ministra podała termin, jest zmiana
17 lip 2024

Projekt wprowadzający rentę wdowią wróci już niedługo pod obrady Sejmu. Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przekazała, że ma się to wydarzyć jeszcze w lipcu. Podała też termin, kiedy w związku z tym ustawa o rencie wdowiej może ostatecznie wejść w życie.

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? W 2024 r. zrób te trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie
16 lip 2024

Jak przekazać darowiznę swojemu dziecku i uniknąć podatku? Zrób trzy rzeczy, a będziesz mógł spać spokojnie. Darowizny w najbliższej rodzinie są co do zasady zwolnione od podatku, jednak czasami trzeba złożyć druk SD-Z2.

Wycieczki szkolne – sukces programu Podróże z klasą. Wkrótce rusza kolejny nabór
16 lip 2024

W ramach programu „Podróże z klasą” pozytywnie rozpatrzono 2283 wniosków o dofinansowanie wycieczek szkolnych. Barbara Nowacka, minister edukacji, ogłasza nowy nabór w programie, na który przeznaczy dodatkowe 20 mln zł.

15 sierpnia mija termin wdrożenia przepisów z tzw. ustawy Kamilka
16 lip 2024

Na wdrożenie „Standardów ochrony”, wprowadzonych w ramach tzw. ustawy Kamilka pozostał jedynie miesiąc. Niestety, większość placówek, których dotyczą przepisy ma duży problem z przygotowaniem i implementacją wymaganych dokumentów i procedur. 

Od 1 stycznia 2025 r. wzrosną kryteria dochodowe w pomocy społecznej, a także zasiłki
16 lip 2024

Są już nowe kwoty kryteriów dochodowych, uprawniających do świadczeń z pomocy społecznej od dnia 1 stycznia 2025 r. Odpowiednie rozporządzenie w tej sprawie zostało właśnie opublikowane w Dzienniku Ustaw.

Pracowałeś przed 1999 rokiem i masz te dokumenty? Złóż wniosek do ZUS o wyższą emeryturę
17 lip 2024

Warto przeszukać swoje szafki i segregatory. W nich można znaleźć dokumenty, które mogą pozwolić ZUS-owi przeliczyć ponownie emeryturę i przyznać wyższe świadczenie. Mogą to być np. wpisy w starym „książeczkowym” dowodzie osobistym o zatrudnieniu. Konieczny jest też wniosek do ZUS w tej sprawie. Jest to ważne przede wszystkim dla osób za które były opłacane składki przed 1999 rokiem. Bo po tej dacie wszystkie składki są ujmowane na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS.

pokaż więcej
Proszę czekać...