Wstęp
W przypadku nieruchomości stanowiących współwłasność kilku osób, każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony, co do zasady, do współposiadania i korzystania z całej nieruchomości, z zachowaniem analogicznych praw pozostałych współwłaścicieli. Takie rozwiązanie może być jednak niewystarczające w sytuacji, gdy współwłaściciele są zainteresowani korzystaniem z określonych części nieruchomości, a np. z określonych przyczyn nie jest w danym momencie możliwe dokonanie podziału nieruchomości. Rozwiązaniem takiej sytuacji może być zawarcie przez współwłaścicieli umowy podziale nieruchomości do korzystania.
Zakres umowy quoad usum
Umowa o podziale nieruchomości do korzystania przewiduje, iż wszyscy bądź niektórzy współwłaściciele będą uprawnieni do korzystania z wyłączeniem innych współwłaścicieli z określonych części nieruchomości stanowiącej współwłasność. Wówczas, w zakresie przyznanych przez umowę uprawnień, współwłaściciel może samodzielnie posiadać, korzystać i pobierać pożytki z określonej części nieruchomości. Najczęściej z powyższym uprawnieniem wiąże się także obowiązek ponoszenia przez uprawnionego współwłaściciela kosztów utrzymania przypadającej mu do korzystania części nieruchomości.
Należy przy tym wskazać, iż umowa o podziale nieruchomości do korzystania nie determinuje sposobu przyszłego zniesienia współwłasności.
Gdzie umowa quoad usum znajduje zastosowanie?
Umowa quoad usum może wystąpić w każdej sytuacji w której współwłasność nieruchomości będzie trwał dłuższy okres czasu. Przykładem zastosowania konstrukcji umowy o podziale do korzystania są na przykład umowy sprzedaży nieruchomość na rynku pierwotnym zawierane przez deweloperów, na podstawie których poszczególni właściciele lokali położonych na parterze budynku uzyskują prawo do wyłącznego korzystania z przylegających do swoich mieszkań ogródków. Innym przykładem zastosowania umowy quoad usum jest np. umowa zawarta pomiędzy współwłaścicielami kamienicy, w której nie doszło do wyodrębnienia lokali mieszkalnych, na podstawie której poszczególni współwłaściciele są uprawnieni do korzystania z poszczególnych lokali. Kolejnym przypadkiem w którym może zostać wykorzystana umowa o podziale do korzystania jest określenie sposobu korzystania z przedmiotów wchodzących w skład masy spadkowej przed jej podziałem.
Zobacz serwis: Wzory umów
W jaki sposób może dojść do zawarcia umowy quoad usum?
Przepisy kodeksu cywilnego nie przewidują ograniczeń co do formy w jakiej powinna zostać zawarta umowa o podziale do korzystania. Powyższe oznacza, iż umowa taka może zostać zawarta ustnie, w formie pisemnej, czy też w sposób dorozumiany, poprzez faktyczne ograniczenie się w korzystaniu przez poszczególnych współwłaścicieli do określonych części nieruchomości. Planując jednak zawarcie umowy quoad usum warto rozważyć jej zawarcie w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym lub w formie aktu notarialnego, co pozwoli na ujawnienie takiej umowy w dziale III księgi wieczystej i objęcie jej rękojmią publicznej wiary ksiąg wieczystych.
Zobacz serwis: Nieruchomości
Podstawa prawna:
art. 206 k.c.;
art. 5 i 16 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece;