Z obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wynika, że obszar, na którym znajduje się nieruchomość jest objęty archeologiczną strefą prawnej ochrony konserwatorskiej, w obrębie której wszelkie prace ziemno-budowlane należy uzgodnić z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Co to oznacza?
Powyższy zapis w palnie miejscowym obejmującym przedmiotową nieruchomość na której planowana jest inwestycja, oznacza iż została ona objęta ochroną Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na podstawie ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego („mpzp”), tj. na podstawie art. 7 ust. 4 zw. z art. 18 ust. 1 i ust. 2 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U.03.162.1568 ze zm. „UstOchZab”).
Decyzja Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
Niniejszy zapis w mpzp nakłada na inwestora, zgodnie z normą zawartą w art. 31 ust. 1a UstOchZab obowiązek zwrócenia się do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, z wnioskiem o wydanie decyzji administracyjnej zezwalającej na realizację przedsięwzięcia inwestycyjnego, jeżeli przeprowadzenie tych badań jest niezbędne w celu ochrony tych zabytków.
Decyzja jest podejmowana po przeprowadzeniu przez archeologa bądź odpowiednią instytucję, badań wykopaliskowych na obszarze planowanej inwestycji. Zakres i rodzaj niezbędnych badań archeologicznych, ustala Wojewódzki Konserwator Zabytków w drodze decyzji, w takim zakresie, w jakim roboty budowlane albo roboty ziemne lub zmiana charakteru dotychczasowej działalności na terenie, na którym znajdują się zabytki archeologiczne, mogą potencjalnie zniszczyć lub uszkodzić zabytek archeologiczny.
Wydaje się jednak zasadnym, w przypadku planowania w przyszłości także innych inwestycji na danym terenie, objęcie wnioskiem o badanie archeologiczne całej działki, przez wzgląd na konstrukcję przepisów dotyczących dofinansowywania kosztów tych prac.
Zobacz również: Czym jest ewidencja gruntów i budynków?
Koszty ekspertyzy
Koszty ekspertyzy archeologicznej przeprowadzonej przez uprawniony podmiot ciążą na inwestorze, choć może on starać się o dofinansowanie, na podstawie art. 82a ust. 1 UstOchZab.
Dotacja udzielana jest wtedy, gdy koszt planowanych badań archeologicznych i ich dokumentacji będzie wyższy niż 2% kosztów planowanej inwestycji. Dotacja przyzwana jest także w odniesieniu do sytuacji, gdy w trakcie realizacji wyżej wymienionych działań nastąpi niespodziewane odkrycie nieznanego wcześniej zabytku archeologicznego. W takim wypadku zabytek musi zostać wpisany do rejestru lub ujęty w ewidencji wojewódzkiego konserwatora zabytków, który określa zakres i rodzaj badań archeologicznych.
Wysokość dotacji to różnica pomiędzy kosztami planowanych badań archeologicznych i ich dokumentacji, a kosztami stanowiącymi 2% wartości planowanej inwestycji, czyli:
dotacja = koszt badań archeologicznych i ich dokumentacji - 2% wartości inwestycji.
Wniosek o dofinansowanie składa się do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Decyzję Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków można uzyskać bądź prewencyjnie przed wystąpieniem o pozwolenie na budowę bądź w trakcie postępowania, lecz wtedy trzeba się liczyć, iż starosta zawiesi toczące się postępowanie do czasu uzupełnienia wniosku o decyzję Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków na podstawie art. 32 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego (Dz.U.06.156.1118 j.t. ze zm. „PrBud”).
Gdy mamy do czynienia z zabytkiem
W przypadku braku stwierdzenia na obszarze inwestycji przedmiotów stanowiących zabytek, brak jest przeciwwskazań odnośnie wydania pozwolenia na budowę przez uprawniony podmiot. Zdarza się jednak, że inwestor w trakcie realizacji inwestycji niespodziewanie odkrywa nieznany wcześniej zabytek archeologiczny.
Zgodnie z art. 33 ust. 1 UstOchZab, ma on obowiązek niezwłocznie zgłosić ten fakt do wojewódzkiego konserwatora. W takiej sytuacji wojewódzki konserwator zabytków w ciągu 3 dni od przyjęcia zawiadomienia ma obowiązek dokonać oględzin przedmiotu i miejsca jego znalezienia oraz podjąć odpowiednie decyzje w sprawie prowadzenia badań archeologicznych.
Zobacz również: Jak wyłączyć grunty z produkcji rolnej?
Dlaczego należy uzyskać decyzję?
W przypadku niedopełnienia wymogów związanych z uzyskaniem decyzji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zezwalającej na dokonanie prac ziemno-budowlanych na terenie inwestycji, inwestor narażają się na sankcję ze strony organów nadzoru budowlanego w postaci postanowienia nakazującego wstrzymanie prowadzonych robót (art. 50 ust. 1 pkt 4 PrBud), a w przypadku nieuzupełnienia wymogów może prowadzić to nawet do rozbiórki planowanej inwestycji.
UstOchZab przewiduje też sankcję karną dla osób odpowiedzialnych za inwestycję w przypadku zniszczenia bądź uszkodzenia zabytku (co może być interpretowane też jako stanowisko archeologiczne jakim jest potencjalnie przedmiotowa nieruchomość).
Zobacz również serwis: Nieruchomości