Komu przysługuje pierwszeństwo?
W przypadku zbywania nieruchomości osobom fizycznym i prawnym pierwszeństwo w ich nabyciu, przysługuje osobie, która spełnia jeden z następujących warunków:
1) przysługuje jej roszczenie o nabycie nieruchomości z mocy niniejszej ustawy lub odrębnych przepisów, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie, o którym mowa poniżej;
2) termin złożenia wniosku nie może być krótszy niż 6 tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu;
3) jest poprzednim właścicielem zbywanej nieruchomości pozbawionym prawa własności tej nieruchomości przed dniem 5 grudnia 1990 r. albo jego spadkobiercą, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie;
4) termin złożenia wniosku nie może być krótszy niż 6 tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu;
5) jest najemcą lokalu mieszkalnego, a najem został nawiązany na czas nieoznaczony.
Zobacz również: Czy właściciel przekazujący nieruchomość ponosi odpowiedzialność za jej wady?
Wykaz nieruchomości a informacja
Wykaz nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży, do oddania w użytkowanie wieczyste, użytkowanie, najem lub dzierżawę to innymi słowy informacja którą sporządza i podaje do publicznej wiadomości właściwy organ. Wykaz ten wywiesza się na okres 21 dni w siedzibie właściwego urzędu, a ponadto informację o wywieszeniu tego wykazu podaje się do publicznej wiadomości przez ogłoszenie w prasie lokalnej oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, a także na stronach internetowych właściwego urzędu.
Warto podkreślić, że z zasady pierwszeństwa w nabyciu nieruchomości przewidzianego w ustawie o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości oraz ustawę o gospodarce nieruchomościami nie wynika dla uprawnionego roszczenie o zawarcie umowy sprzedaży.
Wniesienie przez gminę do spółki jako aportu wywłaszczonej nieruchomości nie wykorzystanej na cel określony w decyzji o wywłaszczeniu nie jest jej zbyciem w rozumieniu ustawy o gospodarce nieruchomościami i nie daje poprzedniemu właścicielowi lub jego spadkobiercy prawa pierwszeństwa w jej nabyciu na podstawie ustawy, może natomiast stanowić przesłankę roszczenia o uznanie czynności prawnej za bezskuteczną.
Sprzedaż mieszkań komunalnych
Warto w tym miejscu dodać jeszcze, że sprzedaż mieszkań komunalnych dotychczasowym najemcom odbywa się w ramach przysługującego gminom atrybutu właściciela mienia komunalnego, w których podmiotem z jednej strony jest jednostka publiczna, a z drugiej osoba fizyczna.
Transakcje zawierana w ten sposób zazwyczaj wiążą z daleko idącymi bonifikatami względem przyszłych właścicieli, a o ich wysokości decydują przepisy prawa miejscowego stanowione przez gminy.
Zobacz również serwis: Gmina
W wielu przypadkach, w praktyce szczególnie jeszcze na etapie rokowań, a nawet wcześniej, na etapie podania do publicznej wiadomości wykazu nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży, najemcy domagają się od organów gminy podejmowania aktywności na kształt tej usankcjonowanej przepisami procedury administracyjnej.