Ustawowe prawo zastawu
Ustawodawca w celu wzmocnienia sytuacji, w jakiej znajduje się wynajmujący ustanawia na jego rzeczy ustawowe prawo zastawu na rzeczach ruchomych najemcy, wniesionych do przedmiotu najmu, z wyłączeniem rzeczy niepodlegających zajęciu. Prawo to przede wszystkim zabezpiecza czynsz oraz świadczenia dodatkowe, z którymi najemca zalega nie dłużej niż rok. Te ostanie zagadnienie dotyczy zwykle kosztów eksploatacji ponoszonych przez najemcę na podstawie umowy.
Kiedy wygasa prawo zastawu?
Prawo zastawu wygasa w razie usunięcia objętych nim rzeczy z przedmiotu najmu. W piśmiennictwie dodatkowo wskazuje się na istnienie w tym uregulowaniu prawnym formy zabezpieczenia należności, w postaci kaucji. Nadto tego typu zabezpieczenie może być ustanowione w ramach swobody umów w sytuacjach nieobjętych, z przyczyn wskazanych dyspozycją art. 670 Kodeksu cywilnego.
Zobacz również: Rozliczenia po zakończeniu najmu
Wynajmujący może sprzeciwić się usunięciu rzeczy obciążonych zastawem i zatrzymać je na własne niebezpieczeństwo, dopóki zaległy czynsz nie będzie zapłacony lub zabezpieczone. Natomiast w wypadku, gdy rzeczy obciążone zastawem zostaną usunięte na mocy zarządzenia organu państwowe, wynajmujący zachowuje ustawowe prawo zastawu, jeżeli przed upływem trzech dni zgłosi je organowi, który zarządził usunięcie.
Jakich rzeczy dotyczy ustawowe prawo zastawu?
Zgodnie z dyspozycją art. 670 § 1 Kodeksu cywilnego ustawowe – prawo zastawu dotyczy jedynie rzeczy należących do najemcy. Fakt ten oznacza, że najemca musi być ich właścicielem lub współwłaścicielem.
Rozszerzenie tego prawa przewiduje art. 686 Kodeksu cywilnego dotyczący najmu lokali – w odniesieniu przede wszystkim do przedmiotu najmu nieruchomości członków rodziny najemcy, którzy razem z nim mieszkają. Na mocy art. 670 Kodeksu cywilnego – dokonanie zbycia w trakcie trwania najmu na rzecz osób trzecich obciążonych rzeczy nie może szkodzić ustawowemu prawu zastawu wynajmującego.
Zobacz również serwis: Najem
Podsumowując, należy mieć na względzie to, iż celem przyznanego przez art. 670 Kodeksu cywilnego prawa jest zabezpieczenie czynszu oraz świadczeń dodatkowych. Dlatego też zakres realizacji w/w uprawnień przez wynajmującego nie może obejmować wszystkich rzeczy znajdujących się w przedmiocie najmu. Dotyczy to przede wszystkim, kiedy ogólna wartość ekonomiczna takich rzeczy znacznie przewyższa roszczenia wynajmującego.
Podstawa prawna:
- art. 686 Kodeksu cywilnego
- art. 670 Kodeksu cywilnego