Hipoteka na nieruchomości jako forma zabezpieczenia zapłaty

Małgorzata Posyniak
Notariusz Szczecin
rozwiń więcej
Hipoteka jako forma zabezpieczenia zapłaty/ Fot. Fotolia / MS więcej niż OKNA
Ustanowienie hipoteki na nieruchomości jest jednym z wielu sposobów na zabezpieczenie zapłaty. Przez wielu hipoteka uznawana jest za najbardziej skuteczną formę zabezpieczenia wierzytelności. Czynność ustanowienia hipoteka, czyli zabezpieczenia zapłaty wymaga na ogół wizyty u notariusza.

Po pierwsze, wskazać należy, że oświadczenie o ustanowieniu hipoteki składane przez właściciela danej nieruchomości musi mieć formę aktu notarialnego. Zaletą takiego rozwiązania jest niewątpliwie fakt, iż notariusz musi zadbać o to, by sporządzany przez niego akt notarialny był zgodny z wszelkimi obowiązującymi normami prawnymi i miał poprawną treść. Ponadto, notariusz zadba o to, by hipoteka została wpisana w księdze wieczystej ponieważ sama umowa między wierzycielem a właścicielem nieruchomości jest niewystarczająca.

Hipoteka powstaje z momentem wpisania jej do księgi wieczystej.

Zobacz również: Umowa sprzedaży nieruchomości WZÓR

Zaspokojenie wierzytelności hipotecznej

Po drugie, wierzytelność hipoteczna będzie zaspokojona w pierwszej kolejności w stosunku do innych wierzytelności. Wyjątek stanowią tu:

  • koszty egzekucyjne;
  • należności za prace za okres do trzech miesięcy (do wysokości najniższego wynagrodzenia);
  • renty za spowodowanie niezdolności do pracy, choroby, kalectwa lub śmierci;
  • należności alimentacyjne (art. 1025 K.p.c).

W sytuacji, gdy właściciel nieruchomości miałby więcej długów, a pieniądze ze sprzedaży nieruchomości przez komornika nie pokryłyby ich całości, wierzyciel hipoteczny miałby pierwszeństwo przy podziale pieniędzy z rzeczonej sprzedaży, co jest chyba największą zaletą zabezpieczenia hipotecznego.

Obciążenie nieruchomości hipoteką

Po trzecie, trzeba wspomnieć, iż hipoteka „podąża za nieruchomością”, czyli obciąża nieruchomość niezależnie od tego, kto jest jej właścicielem. Dlatego też, każdorazowo przed zakupem nieruchomości dokładnie sprawdzamy księgę wieczystą dla danej nieruchomości, by upewnić się, czy są tam ujawnione jakiekolwiek obciążenia hipoteczne. W przypadku gdybyśmy zdecydowali się na zakup nieruchomości, dla której wpisana jest hipoteka, musimy liczyć się z tym, iż wierzyciel zażąda spłaty zabezpieczonej nią wierzytelności. Jeśli nie udałoby mu się odzyskać pieniędzy dobrowolnie, może on doprowadzić do przymusowej sprzedaży nieruchomości przez komornika celem spłaty długu.

Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!

Czasami zdarza się, że interesująca nas nieruchomość jest obciążona hipoteką. W takiej sytuacji należy zachować czujność ale nie zawsze wstrzymywać się przed zawarciem transakcji. Często bowiem dochodzi do sytuacji, gdzie dłużnik sprzedając obciążoną nieruchomość, przedkłada stosowne zaświadczenie wierzyciela o wysokości zadłużenia. Jeżeli zadłużenie to jest niższe niż proponowana cena sprzedaży możemy po prostu część tej ceny, wystarczającą do spłaty zadłużenia, skierować bezpośrednio na rachunek wierzyciela, a ten po zaksięgowaniu wpłaty wyda dokumenty niezbędne do wykreślenia hipoteki z księgi wieczystej.

Hipoteka przymusowa

Po czwarte, istnieje także instytucja „hipoteki przymusowej” ustanawianej bez zgody właściciela. Jest ona zazwyczaj wynikiem pewnych rażących zaniechań, na przykład niepłacenia podatków. Jednakże by taką hipotekę móc wpisać do księgi wieczystej konieczne jest przedłożenie oryginału tytułu wykonawczego na przykład nakazu zapłaty opatrzonego klauzulą wykonalności wydanego przeciw właścicielowi nieruchomości. Ponadto, hipotekę przymusową można także ustanowić m.in. w przypadku postanowienia sądu o udzieleniu zabezpieczenia, postanowieniu prokuratora czy też zarządzeniu zabezpieczenia określonego w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Jak kupić mieszkanie z licytacji komorniczej?

Kilka hipotek na jednej nieruchomości

Dodatkowo, kilka słów o sytuacji, gdy dla danej nieruchomości wpisane jest więcej niż jedna hipoteka. Należy wówczas zachować szczególną ostrożność jako potencjalny wierzyciel, ponieważ w momencie spłaty należności wpisanej na miejscu pierwszym pozostali wierzyciele nie zawsze będą automatycznie „przesunięci” o jedno miejsce do góry. Stanie się tak, w momencie, gdy właściciel nieruchomości, mając prawo do dysponowania „pierwszym miejscem” weźmie kolejny kredyt i wpisze go na zwolnione właśnie pierwsze miejsce w księdze wieczystej. Oznacza to w praktyce jak już wspominałam, że nasze potencjalne wierzytelności pozostałyby na dalszym miejscu w kolejności zaspokajania w razie egzekucji.

Ustanowienie hipoteki - opłaty

Przejdźmy jeszcze na chwile do opłat za ustanowienie hipoteki, na które składa się kilka elementów.

  1. Ustanawiając hipotekę w formie aktu notarialnego należy uiścić taksę notarialną, która zależna będzie od wysokości rzeczonej hipoteki.
  2. Do tego dojdzie opłata za wpisanie hipoteki do księgi wieczystej i oczywiście
  3. podatek od czynności cywilnoprawnych, dla którego podstawę stanowić będzie kwota zabezpieczonej wierzytelności lub sposób jej opisania. Podatek ten notariusz odprowadza następnie do właściwego urzędu skarbowego.

Polecamy serwis: Sprawy urzędowe

Prawo
Zakaz trzymania psów na uwięzi od 2025 roku. Tylko 2 wyjątki. Dodatkowo: minimalne powierzchnie kojców [projekt ustawy]
17 lip 2024

Do Sejmu wpłynął projekt nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt autorstwa posłów Koalicji Obywatelskiej, wprowadzający zakaz trzymania psów na uwięzi. Ten zakaz będzie miał dwa wyjątki: będzie można tymczasowo trzymać psa na smyczy podczas spaceru i w transporcie. Zmiana przepisów mają wejść w życie sześć miesięcy po dniu publikacji w Dzienniku Ustaw.

Opieka nad chorym rodzicem: Zwolnienie od pracy i zasiłek
17 lip 2024

Jeżeli pojawi się konieczność sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny, pracownik może skorzystać ze zwolnienia od pracy, a przy tym skorzystać z zasiłku opiekuńczego. Kiedy będzie to możliwe oraz jakie formalności są niezbędne?

5 dni urlopu, których pracodawca musi ci udzielić. We wskazanym przez ciebie terminie. Dopilnuj złożenia wniosku zgodnie z zasadami
17 lip 2024

5 dni urlopu, których pracodawca musi ci udzielić. We wskazanym przez ciebie terminie. Dopilnuj złożenia wniosku zgodnie z zasadami. Można łatwo zyskać dni wolne od pracy, bo pracodawca nie może odmówić.

100 tys. złotych na budowę płotu? Tak. Ale musi mieć określoną wysokość, Termin składania wniosków upłynie 2 sierpnia 2024 roku
17 lip 2024

100 tys. złotych na budowę płotu? Tak. Ale musi mieć określoną wysokość, Termin składania wniosków upłynie 2 sierpnia 2024 roku. Inwestycje mają zapobiegać rozprzestrzenianiu się ASF. Wnioski trzeba składać elektronicznie.

Świadczenie wspierające dla osób z niepełnosprawnościami. Ile wynosi, dla kogo, kiedy, jak wystąpić?
17 lip 2024

Świadczenie wspierające jest formą pomocy dla dorosłych osób z niepełnosprawnościami. Jego przyznanie nie jest zależne od kryterium dochodowego, a od określonego poziomu potrzeby wsparcia. Jak uzyskać świadczenie wspierające? Ile ono wynosi?

Waloryzacja emerytur i rent w 2025 roku. Wskaźnik 6,78%
17 lip 2024

W dniu 17 lipca 2024 r. w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu rozporządzenia w sprawie wysokości zwiększenia wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2025 r. Rząd zaproponował, by wskaźnik ten pozostał na poziomie ustawowego minimum.

Będzie kolejny dodatek do emerytury dla matek z rodzin wielodzietnych? Jest wniosek. Zdaniem resortu to ciekawa propozycja
17 lip 2024

Będzie kolejny dodatek do emerytury dla matek z rodzin wielodzietnych? Jest wniosek. Zdaniem resortu to ciekawa propozycja. Chodzi o kobiety pracujące w gospodarstwach rolnych, które tworzą rodziny wielodzietne.

Ważny termin dla osób urodzonych po 1968 r. Decyzja tylko do końca lipca
17 lip 2024

Tylko do końca lipca trwa okno transferowe. Osoby, które urodziły się po 1968 r., mogą zdecydować, gdzie ma trafiać część składki emerytalnej – na subkonto w ZUS czy do OFE.

Nowe wzory dokumentów składanych do ZUS. Zmiana od 1 września 2024 r.
17 lip 2024

Zmienią się wzory dokumentów składanych do ZUS. Nowe wzory zawiera projekt nowelizacji rozporządzenia w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Chodzi m.in. o dostosowanie formularzy do nowych przepisów dotyczących wprowadzenia wcześniejszej emerytury dla nauczycieli.

1500 zł kary za wezwanie karetki w tych przypadkach. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania pogotowia? Sprawdź.
17 lip 2024

1500 zł kary za nieuzasadnione wezwanie pogotowia. Kto zapłaci? Czy powinniśmy się obawiać wezwania karetki? Nieuzasadnione wezwanie pogotowia w 2022 roku miało miejsce 2 mln razy.Jak zidentyfikować nagłe pogorszenie zdrowia?

pokaż więcej
Proszę czekać...