Zasadniczym celem istnienia konstrukcji prawnej w postaci księgi wieczystej jest ustalenie stanu prawnego nieruchomości. Księgi wieczyste prowadzi się dla nieruchomości:
- gruntowych, budynkowych, lokalowych, a także dla ograniczonych praw rzeczowych, tj:
- własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej.
Dla każdej nieruchomości prowadzi się odrębną księgę wieczystą. Przy każdej księdze prowadzi się dodatkowo akta księgi wieczystej, składające się z dokumentów i pism dotyczących danej nieruchomości.
Księga wieczysta składa się z 4 działów:
- Dział I obejmuje oznaczenie nieruchomości oraz wpisy praw związanych z nieruchomością.
- Dział II zawiera wpisy dotyczące własności i użytkowania wieczystego.
- Dział III przeznaczony jest na wpisy dotyczące ograniczonych praw rzeczowych z wyjątkiem hipotek, na wpisy ograniczeń w rozporządzaniu nieruchomością lub użytkowaniem wieczystym oraz na wpisy innych praw i roszczeń (z wyjątkiem roszczeń dotyczących hipotek).
- Dział IV przeznaczony jest na wpisy dotyczące hipotek.
Według jakich zasad funkcjonują księgi wieczyste?
- Zasada jawności. Publiczna dostępność treści ksiąg wieczystych, zapewnia bezpieczeństwo i pewność obrotu nieruchomościami. Dlatego też nikt nie może zasłaniać się nieznajomością wpisów w księdze wieczystej ani wniosków, o których uczyniono wzmiankę.
- Zasada domniemania zgodności wpisów z rzeczywistym stanem prawnym
- Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych - Celem takiej konstrukcji jest ochrona kontrahentów działających w dobrej wierze. Jeśli bowiem dokonamy przykładowo umowy sprzedaży z osobą, która zgodnie z treścią księgi wieczystej jest właścicielem nieruchomości, a następnie okaże się, że właścicielem jest zupełnie ktoś inny, mamy szansę aby taka umowa była uznana za skuteczną. Warunkiem jest wykazanie, iż nie wiedzieliśmy i nie mogliśmy wiedzieć o tej nieprawidłowości.
Zobacz również: Jak uzyskać odpis z księgi wieczystej?
Jakich formalności należy dokonać aby założyć księgę wieczystą?
Pierwszym krokiem jest złożenie wniosku do odpowiedniego sądu rejonowego .O właściwości miejscowej sądu decyduje położenie nieruchomości. Jeśli leży ona na obszarze więcej niż jednego sądu, decyzji o wyborze sądu dokona prezes sądu wojewódzkiego.
Wniosek o założenie księgi składa się na formularzu urzędowym, dostępnym na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości www.ms.gov.pl.
Pobierz również: Formularz KW WPIS Wniosek o wpis w księdze wieczystej
Ponadto do wniosku należy dołączyć dwa rodzaje dokumentów:
1) stwierdzające nabycie własności nieruchomości ( np. akt notarialny, orzeczenia sądu, decyzje administracyjne)
2) stanowiące podstawę oznaczenia nieruchomości którymi są:
- wypis z ewidencji gruntów
- wyrys z mapy ewidencyjnej gruntów lub mapy zasadnicze.
Końcowym etapem jest postępowanie dowodowe, przeprowadzane przez sąd. Na jego podstawie organ wydaje postanowienie, zgodnie z którym księga wieczysta zostaje założona.
Ile to kosztuje?
Opłata za samo złożenie wniosku wynosi 60 zł. Towarzyszy temu jednak wpis prawa własności, a ten kosztuje już 200 zł.
Ksiąg wieczystych nie prowadzi się dla każdego mieszkania. Osoby zajmujące własnościowe lokale spółdzielcze nie muszą ich zakładać. Jest to ich uprawnienie ale nie obowiązek.
Zobacz również serwis: Księga wieczysta