Rękojmia wiary publicznej ksiąg wieczystych
Oznacza ona, iż w razie niezgodności pomiędzy stanem prawnym nieruchomości ujawnionym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym treść księgi rozstrzyga na korzyść tego, kto przez czynność prawną z osobą uprawnioną według treści księgi nabył własność lub inne prawo rzeczowe.
Bracia Marek i Antoni Michalak są współwłaścicielami nieruchomości. W księdze wieczystej jako właściciel jest jednak wpisany jedynie Antoni Michalak, który sprzedał nieruchomość osobie trzeciej. W tej sytuacji nabywca nabywa skutecznie własność nieruchomości. Gdyby nabywca wiedział lub z łatwością mógł się dowiedzieć o rzeczywistym staniem prawnym nieruchomości nie byłby chroniony rękojmią.
Rękojmię wiary publicznej ksiąg wieczystych wyłącza tzw. zła wiara nabywcy. Polega ona na tym, iż nabywca wiedział, że treść księgi wieczystej jest niezgodna z rzeczywistym stanem prawnym lub z łatwością mógł się o tym dowiedzieć.
Zobacz również serwis: Nieruchomości
Ponadto rękojmia wiary publicznej nie chroni rozporządzeń nieodpłatnych, a także nie działa przeciwko:
1) prawom obciążającym nieruchomość z mocy ustawy, niezależnie od wpisu,
2) prawu dożywocia,
3) służebnościom ustanowionym na podstawie decyzji właściwego organu administracji państwowej,
4) służebnościom drogi koniecznej albo ustanowionym w związku z przekroczeniem granicy przy wznoszeniu budynku lub innego urządzenia,
5) służebnościom przesyłu.
Usunięcia niezgodności może żądać osoba, której prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie albo jest dotknięte wpisem nieistniejącego obciążenia lub ograniczenia. Roszczenie o usunięcie niezgodności może zostać ujawnione przez ostrzeżenie. Podstawa wpisu jest tu nieprawomocne orzeczenie sądu lub postanowienie o udzieleniu zabezpieczenia.
Ostrzeżenie dotyczące niezgodności stanu prawnego ujawnionego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości wyłącza rękojmie wiary publicznej ksiąg wieczystych. Takie same skutki ma wzmianka o wniosku, skardze na orzeczenie referendarza, apelacji lub kasacji.
Zobacz również: Księga wieczysta - opłaty