Przekształcenie spółki wiąże się ze zmianą jej formy prawnej. Kodeks spółek handlowych pozwala na przekształcenie każdej spółki handlowej w każdą, a więc gdy chodzi o spółki osobowe – jawne, partnerskie, komandytowe oraz komandytowo-akcyjne w dowolną spółkę kapitałową (spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjną).
Przekształceniu nie mogą podlegać spółki w likwidacji, które rozpoczęły już podział majątku, jak również spółki w upadłości.
Spółki osobowe a spółki kapitałowe
Ważną kwestią jest rozróżnienie na spółki osobowe i kapitałowe, które charakteryzują się zupełnie innymi uregulowaniami prawnymi. Do spółek osobowych zaliczamy: spółkę jawną, spółkę partnerską, spółkę komandytową i spółkę komandytowo-akcyjną.
Spółkę osobową zawiera się w celu prowadzenia przedsiębiorstwa pod własną firmą. Jednakże spółka partnerska może być zakładana w ramach wykonywania wolnego zawodu w spółce.
Spółki osobowe charakteryzuje osobista odpowiedzialność wspólników za zobowiązania zaciągnięte przez spółkę.
Do spółek kapitałowych należą spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Główną rolę w spółkach kapitałowych pełni majątek spółki, a odpowiedzialność za zobowiązania spółki przeniesiona zostaje na spółkę.
Zobacz również: Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę kapitałową - poradnik
Kiedy możliwe jest przekształcenie?
Przekształcenie spółki osobowej w spółkę kapitałową jest możliwe w sytuacji, gdy zostaną spełnione wszystkie wymagane przesłanki, o których mowa w ustawie z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych.
Z ogólnych zasad dotyczących przekształceń wynikających z przepisów, do przekształcenia spółki wymaga się przede wszystkim sporządzenia planu przekształcenia spółki wraz z załącznikami oraz opinią biegłego rewidenta.
Konieczna jest również uchwała o przekształceniu. Ponadto należy powołać członków organów spółki przekształconej lub określić wspólników prowadzących sprawy tej spółki i zajmujących się jej reprezentacją. Wyjątkiem jest spółka jawna, której sprawy prowadzili wszyscy wspólnicy. Ona może być przekształcona z zastosowaniem procedury uproszczonej.
Poza tym wymagane jest zawarcie umowy, podpisanie statutu przekształconej spółki i dokonanie w rejestrze wpisu spółki przekształconej oraz wykreślenie spółki przekształcanej.
Oprócz wyżej wymienionych wymagań, ważne jest uzyskanie zgody wspólników na uczestnictwo w spółce przekształconej. Taka zgoda musi być wyrażona przez wszystkich wspólników, z tym, że w przypadku spółki komandytowej oraz spółki komandytowo-akcyjnej wystarczy, jeżeli oprócz wszystkich komplementariuszy za przekształceniem wypowiedzą się komandytariusze bądź akcjonariusze reprezentujący co najmniej dwie trzecie sumy komandytowej bądź kapitału zakładowego, chyba że umowa albo statut przewiduje warunki surowsze.
Przekształcenie spółki osobowej w spółkę kapitałową następuje, jeżeli oprócz wymagań, o których mowa w rozdziale 1, za przekształceniem spółki osobowej w kapitałową
wypowiedzieli się wszyscy wspólnicy, z tym że w przypadku spółki komandytowej oraz spółki komandytowo-akcyjnej wystarczy, jeżeli oprócz wszystkich komplementariuszy za przekształceniem wypowiedzą się komandytariusze bądź akcjonariusze reprezentujący co najmniej dwie trzecie sumy komandytowej bądź kapitału zakładowego, chyba że umowa albo statut przewiduje warunki surowsze.
Oświadczenia wspólników powinny być wyrażone na piśmie pod rygorem nieważności.
Polecamy serwis: Działalność gospodarcza
Prawa i obowiązki nowo powstałej spółki
Spółka przekształcona dysponuje wszystkimi prawami i obowiązkami, które występowały w spółce przekształcanej. Zatem nowo powstała spółka pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji oraz ulg, które zostały przyznane spółce przez jej przekształceniem. Owe prawa nie zostają jednak przyjęte, gdy ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi na to nie zezwala.
Z dniem przekształcenia wspólnicy spółki osobowej stają się wspólnikami spółki kapitałowej.
Plan przekształcenia
Po sporządzeniu planu przekształcenia poddaje się go badaniu przez biegłego rewidenta w zakresie poprawności i rzetelności. Biegły rewident jest wyznaczany przez sąd rejestrowy właściwy według siedziby spółki przekształcanej. Po zbadaniu planu, rewident sporządza na piśmie szczegółowa opinię, którą wraz z planem przekształcenia przekazuje sądowi rejestrowemu oraz przekształcanej spółce.
Zawiadomienie wspólników
Ważnym elementem jest zawiadomienie wspólników o zamiarze powzięcia uchwały o przekształceniu spółki. Owo zawiadomienie powinno nastąpić dwukrotnie, w odstępie nie krótszym niż dwa tygodnie i nie później niż na miesiąc przed planowanym dniem powzięcia tej uchwały. Zawiadomienie powinno zawierać elementy planu przekształcenia, opinię biegłego, a także określać datę i miejsce, w którym wspólnicy mogą dokładnie zapoznać się z treścią planu i załączników.
Uchwała o przekształceniu
Uchwała o przekształceniu stanowi jeden z warunków zgodnego z prawem przekształcenia spółek. Powinno się w niej znaleźć przede wszystkim wskazanie rodzaju spółki, w jaki spółka zostaje przekształcona. W przypadku przekształcenia w spółkę kapitałową wskazać należy wysokość kapitału zakładowego.
Zobacz również: Porada Eksperta: Jak zawierać umowy ze "spółką cywilną"?
W sytuacji, gdy niektórzy spośród wspólników nie uczestniczą w spółce przekształconej, wówczas należy wskazać wysokość kwoty, która jest przeznaczona im na wypłatę, gdyż zgodnie z przepisami wspólnik, który nie złożył oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej ma prawo wystąpić z roszczeniem o wypłatę kwoty odpowiadającej wartości jego udziałów albo akcji w spółce przekształcanej. Kwota przeznaczona na wypłatę w takiej sytuacji nie może przekraczać 10% wartości bilansowej majątku spółki.
Element uchwały stanowi również zakres praw przyznanych osobiście wspólnikom uczestniczącym w spółce przekształconej, jeżeli przyznanie takich praw jest przewidziane, oraz nazwiska i imiona członków zarządu spółki przekształconej, w przypadku przekształcenia w spółkę kapitałową. Ważnym elementem, który również powinien znaleźć się w uchwale jest zgoda na brzmienie umowy albo statutu spółki przekształconej.
Firma spółki
W przypadku przekształcenia spółki powstaje obowiązek zmiany firmy. Firma to nic innego, jak nazwa spółki, na podstawie której jest identyfikowana. Zgodnie z art. 554 k.s.h. gdy zmiana brzmienia firmy dokonywana w związku z przekształceniem nie polega tylko na zmianie dodatkowego oznaczenia wskazującego na charakter spółki, spółka przekształcona ma obowiązek podawania w nawiasie dawnej firmy obok nowej firmy z dodaniem wyrazu „dawniej”, przez okres co najmniej roku od dnia przekształcenia.
Polecamy serwis: Spółki
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych.