W dniu 29 sierpnia 2017 r. na posiedzeniu Rada Ministrów przyjęła projekt Ministra MSWiA dotyczący zmiany ustawy o ewidencji ludności. Głównym założeniem projektu było uchylenie przepisów, które miały zlikwidować obowiązek meldunkowy od dnia 1 stycznia 2018 r., oraz wprowadzenie przepisów mających uprościć cudzoziemcom procedurę meldunkową.
Wiele korzyści
Projektodawca podkreśla, że gromadzenie danych o miejscu zamieszkania przynosi ze sobą wiele korzyści oraz, że jest bardzo istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa kraju – zwłaszcza w kontekście obecnej sytuacji geopolitycznej w Europie i zagrożeniem terroryzmem. Administracja publiczna mająca dostęp do danych o miejscu zamieszkania jest w stanie lepiej wypełniać swoje zadania i obowiązki względem obywateli.
Istnienie obowiązku meldunkowego pozwala obywatelowi m.in. na głosowanie w wyborach bez konieczności zgłaszania się w spisie wyborców. Wiedza organów o liczbie i strukturze mieszkańców pozwala jednostkom samorządu terytorialnego na podjęcie bardziej efektywnych działań w zakresie spraw publicznych. Przykładowo, odpowiednio poinformowany organ samorządu terytorialnego jest w stanie zapewnić faktycznie potrzebną liczbę miejsc w żłobkach, przedszkolach czy też w szkołach.
Zameldowanie przez Internet
Aby uczynić dopełnienie obowiązku meldunkowego łatwiejszym, rząd proponuje możliwość zameldowania się za pomocą Internetu. Oszczędzi to obywatelom wizyty w urzędzie. Do tej pory możliwość taka była przewidziana tylko do wymeldowania się z miejsca pobytu stałego lub czasowego.
Możliwość zameldowania się za pomocą Internetu będzie miała każda osoba, która posiada profil zaufany ePUAP albo kwalifikowany podpis elektroniczny. Powstanie specjalnie utworzona do tego celu e-usługa, która pozwoli na zameldowanie się nawet poza godzinami pracy urzędów.
Nowością jest też wprowadzenie jednego formularza meldunkowego. Za jego pomocą będzie można jednocześnie zameldować się na pobyt stały i wymeldować z pobytu czasowego (to samo działa w drugą stronę – będzie można zameldować się na pobyt czasowy i jednocześnie wymeldować z pobytu stałego). Takie rozwiązanie uprości procedurę i ograniczy zbędną dokumentację.
PESEL dla każdego
Rząd planuje także rezygnację z rejestrów zamieszkania cudzoziemców. Wadą tych rejestrów było to, że gromadzone w nich informacje nie były wystarczająco szczegółowe. Rejestry te nie zawierają informacji np. o płci czy też obywatelstwie danego cudzoziemca. Cudzoziemcy dokonujący zameldowania na pobyt stały lub czasowy mają otrzymać numer PESEL. Należy przy tym zaznaczyć, że numer PESEL nie będzie nadawany cudzoziemcom, który pobyt na terytorium RP ma charakter krótkotrwały lub tranzytowy.
Nowelizacja przewiduje także nadanie numeru PESEL z urzędu osobie, która mieszka w Polsce lecz numeru tego nie posiada. Urząd będzie automatycznie nadawał PESEL gdy osoba ta zacznie ubiegać się o wydanie dowodu osobistego.Takie rozwiązanie przyspieszy procedurę i formalności przy wydawaniu dowodu osobistego. Na chwilę obecną, w pierwszej kolejności trzeba uzyskać numer PESEL, a dopiero potem starać się o wydanie dowodu, co widocznie wydłuża czas oczekiwania na wydanie dokumentu.
Nie tylko u nas
Warto wspomnieć, że obowiązek meldunkowy funkcjonuje aż w 16 państwach członkowskich UE. Do tych krajów zaliczymy m.in. Włochy, Holandię, Niemcy, Hiszpanie. Forma jaką przybrał ten obowiązek w naszym kraju jest stosunkowo łagodna w porównaniu z innymi krajami. Przykładowo, w Holandii czy też w Hiszpanii, na cudzoziemca, który nie dopełnił obowiązku meldunkowego, nakładane są wysokie kary finansowe.
Nowe przepisy mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2018 r.
Opracowano na podstawie:
Ustawa z dnia 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (j.t. Dz.U. z 2017 r. poz.657)
Projekt z dnia 10 sierpnia 2017 r. ustawy o zmianie ustawy o ewidencji ludności