Podstawy kontroli i nadzoru
Izby kontrolują gospodarkę finansową, w tym realizację zobowiązań podatkowych oraz zamówienia publiczne podmiotów na podstawie kryterium zgodności z prawem i zgodności dokumentacji ze stanem faktycznym.
Kontrola gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego w zakresie zadań administracji rządowej, wykonywanych przez te jednostki na podstawie ustaw lub zawieranych porozumień, dokonywana jest także z uwzględnieniem kryterium celowości, rzetelności i gospodarności.
Zobacz serwis: Gmina
Zakres podmiotowy kontroli i nadzoru
Regionalne izby obrachunkowe sprawują nadzór nad jednostkami samorządu terytorialnego w zakresie spraw finansowych oraz dokonują kontroli gospodarki finansowej i zamówień publicznych następujących podmiotów:
- jednostek samorządu terytorialnego;
- związków międzygminnych;
- stowarzyszeń gmin oraz stowarzyszeń gmin i powiatów;
- związków powiatów;
- stowarzyszeń powiatów;
- samorządowych jednostek organizacyjnych, w tym samorządowych osób prawnych;
- innych podmiotów, które wykorzystują dotacje z budżetu jednostek samorządu terytorialnego.
Zakres przedmiotowy kontroli i nadzoru
Izba bada uchwały podejmowane przez organy jednostek samorządu terytorialnego w sprawach:
- procedury uchwalania budżetu;
- budżetu i jego zmian;
- zaciągania zobowiązań przez jednostki samorządu terytorialnego i udzielania pożyczek;
- przyznawania dotacji z budżetu jednostek samorządu terytorialnego;
- podatków i opłat lokalnych;
- absolutorium.
Organizacja
Organami izby są:
- kolegium izby,
- komisja orzekająca w sprawach o naruszenie dyscypliny budżetowej.
Kolegium izby składa się z przewodniczącego, którym jest prezes izby, oraz członków powołanych przez Prezesa Rady Ministrów.
Członkowie kolegium w zakresie realizacji zadań nadzorczych i funkcji kontrolnych są niezawiśli i podlegają jedynie ustawom.
Członkiem kolegium może zostać osoba, która:
- posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
- posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw publicznych,
- ukończyła studia wyższe administracyjne, ekonomiczne lub prawnicze,
- posiada czteroletni staż pracy w jednostkach związanych z funkcjonowaniem samorządu terytorialnego lub finansów publicznych,
- nie była skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo popełnione z winy umyślnej.
Zobacz również serwis: Sprawy urzędowe
Nadzór nad działalnością Izby
Nadzór nad działalnością Regionalnej Izby Obrachunkowej sprawuje Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji na podstawie kryterium zgodności z prawem.
W razie powtarzającego się naruszania przez izbę prawa, Prezes Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej może rozwiązać kolegium izby, określając jednocześnie termin - nie dłuższy niż 3 miesiące - dla powołania kolegium w nowym składzie.