Świadek incognito (świadek anonimowy)
Zobacz serwis: Postępowanie karne
Uzyskanie statusu świadka anonimowego
Świadkiem anonimowym może zostać każda osoba, świadek przestępstwa, wobec którego (lub osoby dla niego najbliższej) zachodzi uzasadniona obawa niebezpieczeństwa dla życia, zdrowia, wolności albo mienia w znacznych rozmiarach.
O przyznaniu statusu świadka anonimowego decyduje (z urzędu lub na wniosek świadka) w postępowaniu przygotowawczym – prokurator, natomiast w postępowaniu sądowy – sąd.
Forma ustanowienia określonej osoby świadkiem anonimowym
Ustanowienie określonej osoby świadkiem anonimowym następuje w formie postanowienia sądu lub prokuratora o zachowaniu w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości świadka, w tym danych osobowych. Świadkowi i oskarżonemu, a w postępowaniu przed sądem także prokuratorowi, przysługuje na powyższe postanowienie zażalenie do sądu właściwego do rozpoznania sprawy. Postępowanie dotyczące zażalenia toczy się bez udziału stron i objęte jest tajemnicą państwową.
Uwzględnienie zażalenia
Uwzględnienie powyższego zażalenia skutkuje zniszczeniem protokołu zeznań świadka anonimowego. Dane osobowe świadka i inne dane, które mogą doprowadzić do ustalenia tożsamości świadka są chronione jako ściśle tajne (w razie uprawomocnienia się postanowienia). Oskarżony i obrońca mają prawo do zapoznania się tylko z wyciągiem z protokołu przesłuchania świadka (nie zawiera on ani danych świadka, ani tych fragmentów jego zeznań, których ujawnienie mogłoby doprowadzić do zdekonspirowania świadka).
Wideokonferencja
Celem zapewnienia bezpieczeństwa świadka anonimowego przesłuchanie może odbyć się w przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie czynności na odległość, np. z zastosowaniem aparatury zmieniającej wizerunek i głos zeznającego.
Złożenie przez świadka anonimowego fałszywych zeznań
Jeżeli świadek anonimowy świadomie złoży fałszywe zeznania, w postępowaniu przygotowawczym prokurator, w sądowy – sąd, może uchylić postanowienie o zachowaniu w tajemnicy okoliczności umożliwiających ujawnienie tożsamości świadka, w tym danych osobowych. W tej sytuacji, protokół przesłuchania świadka podlega ujawnieniu w całości.
Zobacz: Świadek przestępstwa
Podstawa prawna: Kodeks postępowania karnego