Zwolnienie na opiekę nad dzieckiem
Zwolnienie na opiekę nad dzieckiem – zwolnienie od pracy, które przysługuje pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat.
- Komu przysługuje zwolnienie na opiekę
- Ile dni na opiekę nad dzieckiem
- Zwolnienie na opiekę tylko dla jednego rodzica lub opiekuna
- Zwolnienie na opiekę nie tylko dla rodziców
- Zwolnienie na opiekę na wniosek
- Czy zwolnienie na opiekę jest płatne
- Czy zwolnienie na opiekę przechodzi na rok następny
Zwolnienie od pracy na opiekę nad dzieckiem było potocznie nazywane „urlopem opiekuńczym”. Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona 9 marca 2023 r. wprowadza odrębny urlop opiekuńczy. Nie należy więc mylić zwolnienia na opiekę (tzw. starego urlopu opiekuńczego) z nowym urlopem opiekuńczym.
Komu przysługuje zwolnienie na opiekę
Zwolnienie od pracy na opiekę nad dzieckiem przysługuje pracownikowi, to jest osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
Osobom zatrudnionym na podstawie umów cywilnoprawnych (np. umowa zlecenia, umowa o dzieło, umowa o świadczenie usług) zwolnienie od pracy nie przysługuje.
Ile dni na opiekę nad dzieckiem
Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni. Limit ten jest niezależny od liczby dzieci wychowywanych przez pracownika.
W przypadku pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy wymiar godzinowy zwolnienia od pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę takiego zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny.
Dziecko osiąga wiek 14 lat w dniu swoich czternastych urodzin, zatem ze zwolnienia od pracy można skorzystać do dnia poprzedzającego jego czternaste urodziny.
Zwolnienie na opiekę tylko dla jednego rodzica lub opiekuna
Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, ze zwolnienia od pracy może korzystać jedno z nich. Oznacza to, że rodzice lub opiekunowie dysponują w danym roku wspólną pulą zwolnienia od pracy.
Zwolnienie na opiekę nie tylko dla rodziców
Przepisy przyznają prawo do zwolnienia od pracy pracownikowi, który wychowuje dziecko. Jest nim na ogół rodzic, ale może to być także inna osoba wychowująca dziecko, np. macocha lub ojczym, rodzic adopcyjny czy osoba wychowująca dziecko w ramach rodziny zastępczej.
Zwolnienie na opiekę na wniosek
O sposobie wykorzystania zwolnienia od pracy w danym roku kalendarzowym pracownik decyduje w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym. Prawo do zwolnienia od pracy pracownik nabywa z dniem podjęcia pracy, bez względu na staż pracy i niezależnie od wymiaru etatu na jakim został zatrudniony.
Czy zwolnienie na opiekę jest płatne
Za czas zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem przysługuje wynagrodzenie obliczane jak za urlop wypoczynkowy.
Czy zwolnienie na opiekę przechodzi na rok następny
Zwolnienie od pracy, które nie zostało w całości lub części wykorzystane w danym roku kalendarzowym nie podlega przeniesieniu na kolejny rok, a co za tym idzie – przepada. Z nowym rokiem jednak liczba godzin lub dni tego zwolnienia będzie dostępna do wykorzystania na nowo.