Wypalenie zawodowe
Wypalenie zawodowe jest problemem, którego pracownicy nie powinny bagatelizować. Na czym polega? W jaki sposób pracodawca może przeciwdziałać wypaleniu zawodowemu?
Czym jest wypalenie zawodowe?
Wypalenie zawodowe (ang. burnout) to zjawisko psychologiczne, które polega na chronicznym uczuciu wyczerpania emocjonalnego, depersonalizacji (tj. traktowania innych ludzi w sposób bezosobowy) oraz spadku poczucia osobistej skuteczności u osób pracujących w wymagających i stresujących zawodach.
Osoby cierpiące na wypalenie zawodowe często czują się wyczerpane emocjonalnie, czują brak energii, tracą motywację i poczucie sensu wykonywanej pracy. Wypalenie zawodowe może prowadzić do zwiększonej absencji w pracy, pogorszenia jakości pracy oraz wpływać negatywnie na zdrowie psychiczne i fizyczne.
Wypalenie zawodowe często występuje u osób pracujących w zawodach wymagających dużej interakcji z ludźmi, takich jak lekarze, pielęgniarki, nauczyciele czy pracownicy służby zdrowia. Jednak może ono również wystąpić u osób pracujących w innych zawodach, które są bardzo stresujące i wymagające.
Wypalenie zawodowe może prowadzić do różnych problemów zdrowotnych, takich jak problemy z układem trawiennym, ból głowy, problemy z układem odpornościowym, czy też problemy związane z bezsennością.
Wypalenie zawodowe a obowiązki pracodawcy
Zgodnie z art. 111 Kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany szanować godność i inne dobra osobiste pracownika. Należy do nich m.in. zdrowie. W myśl art. 207 Kodeksu pracy pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W szczególności pracodawca jest obowiązany:
1) organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy;
2) zapewniać przestrzeganie w zakładzie pracy przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń;
3) reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy;
4) zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, warunki pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy;
5) uwzględniać ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych;
6) zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy;
7) zapewniać wykonanie zaleceń społecznego inspektora pracy.
Istotne znaczenie ma przeprowadzana przez pracodawcę ocena ryzyka zawodowego. Zgodnie z art. 226 Kodeksu pracy pracodawca:
- ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko;
- informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (j. t. Dz. U. z 2022 r., poz. 1510)