Własność
Zobacz serwis: W sądzie
Uprawnienia właściciela
Właściciel ma prawo do posiadania rzeczy, korzystania z rzeczy, używania rzeczy, pobierania z niej pożytków (naturalnych – płody, oraz cywilnych – np. czynsz najmu, dzierżawy), pobierania z rzeczy innych dochodów, zużycia i przetworzenia rzeczy, a nawet jej zniszczenia.
Rozporządzanie rzeczą
Przez rozporządzanie rzeczą należy rozumieć uprawnienia do wyzbycia się własności (np. przeniesienie, zrzeczenie, czy rozrządzenie na wypadek śmierci) i do obciążenia rzeczy poprzez ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego, np. zastaw, hipoteka lub poprzez dokonanie czynności – zobowiązań dotyczących rzeczy o skutkach obligacyjnych tj. oddanie w dzierżawę, najem.
Sposoby nabycia własności
Wyróżniamy pierwotne i pochodne sposoby nabycia własności.
Pierwotne sposoby to:
a) zawłaszczenie (własność rzeczy ruchomej niczyjej można nabyć przez jej objęcie w posiadanie samoistne);
b) zasiedzenie (nabycie własności wskutek upływu czasu);
c) przemilczenie (nabycie wskutek braku zgłoszenia się właściciela);
d) odłączenie pożytków naturalnych od rzeczy przez uprawnionego do ich pobierania;
e) przetworzenie, pomieszanie, połączenie rzeczy ruchomych;
f) nacjonalizacja; g) egzekucja sądowa.
Z kolei pochodne sposoby nabycia własności to:
a) dziedziczenie,
b) nadanie przez władzę,
c) umowa przenosząca własność.
Przeniesienie własności
Do przeniesienia własności rzeczy oznaczonej co do tożsamości wystarczy umowa zobowiązująca do przeniesienia własności rzeczy (np. umowa sprzedaży, zamiany lub darowizny). Do przeniesienia własności rzeczy oznaczonej tylko co do gatunku lub rzeczy przyszłej niezbędne jest oprócz umowy zobowiązującej do przeniesienia własności rzeczy także przeniesienie posiadania rzeczy.
Ochrona własności
Środki ochrony własności to roszczenie windykacyjne (właściciel może żądać wydania rzeczy), roszczenie negatoryjne (roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń), roszczenia uzupełniające (np. roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, zwrot pożytków, naprawienie szkody z tytułu pogorszenia lub utraty rzeczy).
Zobacz: Umowa kupno-sprzedaż
Podstawa prawna: Kodeks Cywilny